Sau nhiều thập niên thống trị thị trường xe “xịn” của Trung Quốc, các nhà sản xuất xe hơi Đức đang thua đối thủ Trung Quốc bởi nhiều lý do.
Nhiều loại xe mới của Trung Quốc giống với các đối thủ Đức của họ, như Xiaomi SU7 cực kỳ phổ biến, bắt chước mẫu Taycan của Porsche. SU7 cạnh tranh với Taycan về công suất và hệ thống thắng, nhưng nó cũng bao gồm trí tuệ nhân tạo tích hợp có thể hỗ trợ đậu xe và chào đón người lái bằng bài hát yêu thích của họ. Và điều tuyệt vời nhất là nó được bán với giá chỉ bằng phân nửa Taycan.
Kết quả là, các nhà sản xuất xe hơi Đức từng thống trị thị trường xe cao cấp của Trung Quốc trong nhiều thập niên hiện đang chứng kiến doanh số của họ giảm sút, trong khi Xiaomi - một nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu của Trung Quốc - đã bán được hơn 100,000 mẫu SU7 vào năm ngoái.
Và một trong những hãng bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Porsche, khi tháng trước hãng này báo cáo rằng lượng xe giao tại Trung Quốc của họ giảm 28% vào năm 2024. Mặc dù doanh số bán hàng của Porsche tăng ở mọi khu vực khác trên thế giới, nhưng sự sụt giảm ở Trung Quốc là quá lớn, khiến lượng xe giao toàn cầu trong năm của họ bị giảm 3%.

Mẫu xe Xiaomi SU7
Trong nhiều năm, các nhà sản xuất xe hơi Đức đã dựa vào thị trường Trung Quốc để bù đắp cho nhu cầu yếu hơn ở những nơi khác, khiến họ bỏ qua các vấn đề cơ cấu sâu rộng hơn ở quê nhà. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự miễn cưỡng trong việc áp dụng công nghệ, vốn đã định hình nên việc lái xe ở Trung Quốc: Xe điện phải được trang bị phần mềm tinh vi và ngày càng có trí tuệ nhân tạo.
"Người Đức, cũng như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nhà sản xuất phương Tây lâu đời đã đánh giá thấp những động lực phát triển của các nhà sản xuất Trung Quốc, cụ thể là trong những lĩnh vực quan trọng là xe điện và xe hoạt động bằng phần mềm", Stefan Bratzel, giám đốc Trung tâm quản lý xe hơi tại Bergisch Gladbach, Đức, cho biết.
Giới chuyên gia thị trường cho biết những tiến bộ trong phần mềm và các tính năng như lái xe tự động và điều khiển từ xa đã trở thành tiêu chuẩn trong xe điện Trung Quốc, gây áp lực lên các nhà sản xuất xe hơi châu Âu, những người vốn quen với việc kiếm tiền từ thương hiệu của mình, phải tham gia cuộc chơi theo cách mới.
“Tôi nghĩ rằng người tiêu dùng Trung Quốc hiện đã sẵn sàng chấp nhận rằng các công ty Trung Quốc có thể sản xuất những chiếc xe được coi là cao cấp đối với họ”, Gary Ng, một nhà kinh tế tại Natixis Corporate & Investment Banking, cho biết.
Tháng này, Porsche thông báo rằng họ sẽ chia tay giám đốc tài chính và một giám đốc bán hàng hàng đầu. Cả hai đều đã bị áp lực vì hiệu suất kém của Porsche, bao gồm cả ở Trung Quốc.
Thêm vào đó, Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo các cố vấn của mình đưa ra mức thuế quan mới cho những đối tác thương mại của Mỹ, bao gồm cả Liên minh châu Âu. Điều này có thể gây tổn hại cho Porsche, vì không giống như BMW, Mercedes-Benz hoặc các thương hiệu Volkswagen khác, Porsche chỉ cung cấp cho thị trường Mỹ của mình bằng hàng xuất khẩu từ Đức.
Tuần trước, Porsche cho biết sẽ cắt giảm đến 1,900 việc làm tại Đức trong những năm tới, trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu suy giảm. Doanh số của mẫu xe điện Taycan đã giảm gần một nửa vào năm ngoái, xuống còn 20,836 xe được giao và doanh số của Panamera mới, một mẫu xe hybrid, đã giảm 13% vào năm ngoái, một phần là do người mua Trung Quốc không quan tâm nhiều như kỳ vọng.
Mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà Porsche gặp phải được phản ánh qua những người mua xe như Seaky He, một người sáng tạo nội dung trên mạng xã hội ở Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, miền trung Trung Quốc. Năm 2017, cô đã mua chiếc xe đầu tiên của mình, một chiếc Mercedes-Benz CLA coupe màu đỏ tươi. Nhưng năm ngoái, cô quyết định đổi nó lấy một chiếc Xiaomi SU7.
Xiaomi đã trang bị cho SU7 những tính năng như đậu xe tự động và điều khiển nhiệt độ từ xa. Đây chính là những gì He và những tài xế trẻ Trung Quốc khác mong muốn ở một chiếc xe hơi.
“Khi chọn xe mới, tôi thậm chí còn không nghĩ đến việc mua một chiếc xe Đức khác”, cô He cho biết.
SU7 vẫn chưa được xuất khẩu, nhưng một số mẫu xe đã đến Mỹ. James D. Farley Jr., giám đốc điều hành Ford Motor, cho biết ông đã vận chuyển một chiếc từ Thượng Hải đến Chicago để lái được sáu tháng và “không muốn từ bỏ nó”.
Xiaomi cũng đã thử nghiệm các phiên bản thu gọn của SU7 Ultra, sẽ được phát hành tại Trung Quốc vào tháng 3, trên đường đua Nürburgring nổi tiếng của Đức. Hồi tháng 10, chiếc này đã lập kỷ lục "xe sedan bốn cửa nhanh nhất", và giới truyền thông trong ngành cùng người hâm mộ xe hơi đã reo hò trước tin tức này, phấn khích vì SU7 đã đánh bại Taycan của Porsche với 20 giây.
Tuy nhiên, các quan chức đường đua chỉ ra rằng không thể so sánh các thời gian đó với nhau được vì chiếc xe Trung Quốc là phiên bản thử nghiệm, tham gia một hạng mục gần như không có quy định, trong khi Taycan là mẫu xe đã sẵn sàng trưng bày và chạy trong một hạng mục được quy định nghiêm ngặt. Dù vậy, thông điệp trên là không thể nhầm lẫn.
"Là những nhà sản xuất xe hơi Đức, chúng tôi phải đổi mới ít nhất là bằng hoặc hơn nữa so với mức giá (cao hơn) của mình. Và điều đó đã dần bị mất đi, vì các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc hiện cũng đổi mới không kém, một số thậm chí còn đổi mới hơn nữa", ông Bratzel cho biết.