Trong hai năm qua, các nhà giao dịch Phố Wall đã thu về lợi nhuận kếch xù đơn giản bằng cách săn đuổi những cổ phiếu nóng nhất trên thị trường mà không quan tâm đến giá cả, nền tảng cơ bản hay bối cảnh kinh tế. Nhưng thời kỳ hoàng kim đó dường như đang khép lại.
Đột nhiên toàn bộ thị trường cổ phiếu đang chìm trong nỗi lo về sự co hẹp tăng trưởng và bất ổn thương mại gia tăng do các chính sách của Tổng thống Donald Trump. Bối cảnh này đang đặt dấu chấm hết cho chiến lược "momentum trade" - giao dịch theo đà tăng - vốn đã thúc đẩy đợt phục hồi thị trường chứng khoán gần đây.
Điều này giải thích tại sao các ngành công nghệ, truyền thông và tiêu dùng không thiết yếu - từng dẫn đầu chỉ số S&P 500 vào năm 2023 và 2024 - nay lại đứng cuối bảng năm 2025 khi nhà đầu tư ồ ạt bán tháo. Ngược lại, những lĩnh vực thường được xem là "bến đỗ an toàn" của thị trường chứng khoán như chăm sóc sức khỏe và hàng tiêu dùng thiết yếu đang nổi lên dẫn đầu.
"Khi nhà đầu tư nhìn thấy làn sóng phòng thủ, họ thậm chí còn trở nên phòng thủ hơn nữa”, JC O'Hara, Chuyên gia phân tích kỹ thuật tại Roth Capital Partners nhận định.
Sau khởi năm đầy hứa hẹn, chỉ số S&P 500 đã quay đầu giảm 0.3% trong năm 2025, thậm chí kém hiệu quả hơn so với các chỉ số tại châu Âu và cả Canada. Chỉ số chuẩn của cổ phiếu Mỹ đã mất 2.5% trong tuần này và 3% trong tháng này. Nếu giảm thêm chỉ 1.4% nữa, toàn bộ thành quả kể từ khi Trump đắc cử sẽ bị xóa sạch.
Trong khi đó, các nhà đầu tư cổ phiếu tiếp tục hứng chịu nhiều đòn giáng mạnh. Nvidia vừa trải qua ngày giao dịch tồi tệ nhất kể từ đợt bán tháo vì DeepSeek sau khi công bố mức tăng trưởng không ấn tượng như kỳ vọng của nhà đầu tư.
Các dữ liệu kinh tế đồng loạt cho thấy dấu hiệu đáng lo: Hoạt động kinh doanh yếu kém, kỳ vọng lạm phát bất ổn, niềm tin tiêu dùng suy giảm và số liệu trợ cấp thất nghiệp tăng cao. Các nhà giao dịch trái phiếu đang đẩy giá trái phiếu Chính phủ Mỹ lên cao với kỳ vọng rằng Fed sẽ sớm phải thay đổi chiến lược - từ chống lạm phát sang đối phó với nền kinh tế đang chậm lại.
"Chỉ số S&P 500 thường hoan nghênh lợi suất thấp hơn, nhưng khi mức giảm diễn ra nhanh và mạnh như hiện tại, phản ứng đầu tiên của nhà đầu tư là đặt câu hỏi về những vấn đề tiềm ẩn”, O'Hara cho biết. Ông bổ sung thêm rằng khi thị trường diễn giải đà tăng của trái phiếu như một động thái phòng thủ, nó cũng đẩy nhanh quá trình luân chuyển vốn ra khỏi các giao dịch mạo hiểm.
Tâm lý lo ngại của nhà đầu tư thể hiện rõ nhất trong những ngách rủi ro cao của thị trường.
Một rổ cổ phiếu bao gồm các công ty công nghệ chưa có lãi của Goldman Sachs gần như đã đánh mất toàn bộ lợi nhuận có được từ cơn sốt đầu cơ sau bầu cử. Một chỉ số khác về các công ty bị bán khống nhiều đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10.
Một chỉ số của Bloomberg theo dõi bảy cổ phiếu công nghệ lớn nhất đã rơi vào vùng điều chỉnh sâu. Đặc biệt, chỉ số theo dõi cổ phiếu tiền ảo đã xóa sạch toàn bộ "cú hích Trump".
Các nhà đầu tư cá nhân, vốn thường xuyên đổ xô vào các giao dịch đầu cơ theo đà, nay cũng đang tạm dừng đợt mua vào của họ. Theo dữ liệu từ JPMorgan Chase & Co., các nhà giao dịch nhỏ lẻ đã bán ra 1.1 tỷ USD cổ phiếu chỉ trong hai giờ giao dịch đầu tiên trong ngày 23/02 – đợt rút vốn mạnh nhất kể từ giai đoạn sụp đổ vì đại dịch vào tháng 3/2020.
Nhìn chung, tâm lý nhà đầu tư đã chuyển sang trạng thái cực kỳ bi quan, theo Khảo sát Tâm lý mới nhất từ Hiệp hội Nhà đầu tư Cá nhân Mỹ (AAII). Tỷ lệ kỳ vọng rằng giá cổ phiếu sẽ giảm trong sáu tháng tới đã tăng vọt hơn 20 điểm phần trăm, lên gần 61% trong tuần kết thúc vào ngày 27/02. Với nhiều chuyên gia Phố Wall, một biến động cực đoan như vậy thường là dấu hiệu báo trước khả năng thị trường sắp đảo chiều.
Tuy nhiên, khảo sát của Bank of America về các nhà quản lý quỹ toàn cầu tuần trước cho thấy, bất chấp những lo ngại, nhà đầu tư vẫn duy trì vị thế dài hạn đối với cổ phiếu.
"Xét thấy chỉ số Tâm lý AAII về chênh lệch giữa xu hướng tăng và giảm đang ở mức bi quan, trong khi những người tham gia khảo sát của BofA lại có quan điểm mâu thuẫn về khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu và định giá cổ phiếu Mỹ. Điều này có thể thấy sự đồng thuận chung về thị trường vẫn duy trì ở mức tương đối trung lập," George Smith, Chiến lược gia danh mục đầu tư của LPL Financial nhận định.
