'Đế chế' AI bí ẩn gây chấn động Thung lũng Silicon: Chỉ 20 nhân viên, không bán sản phẩm nào cho đến khi tạo ra 'siêu trí tuệ'

Khoản đầu tư nóng nhất ở Thung lũng Silicon hiện tại không phải là một ứng dụng hay sản phẩm phần cứng mới, mà là một con người.

Nhà nghiên cứu AI Ilya Sutskever là động lực chính khiến các nhà đầu tư mạo hiểm mạnh tay rót khoảng 2 tỷ USD vào công ty Safe Superintelligence (SSI) của ông. Vòng gọi vốn mới định giá SSI ở mức 30 tỷ USD, biến đây trở thành một trong những startup AI giá trị nhất thế giới.

Sutskever từng là nhà khoa học trưởng của OpenAI, nơi ông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển công nghệ nền tảng cho ChatGPT. Tuy nhiên, ông rời OpenAI vào năm ngoái sau một cuộc xung đột căng thẳng với CEO Sam Altman.

Không giống như các đối thủ như Google, OpenAI hay Anthropic, những công ty đang phát triển chatbot và ứng dụng AI để tạo doanh thu, SSI tuyên bố sẽ không tung ra bất kỳ sản phẩm nào cho đến khi đạt được siêu trí tuệ, một thuật ngữ chỉ AI có khả năng vượt qua các chuyên gia trong hầu hết mọi lĩnh vực.

Sutskever tuyên bố sẽ không phát triển AI tiên tiến bằng phương pháp phát triển AI như ở OpenAI. Thay vào đó, ông cho rằng mình đã tìm ra một “đỉnh núi khác để chinh phục” và bước đầu chúng đang cho thấy những dấu hiệu hứa hẹn rất khả quan.

James Cham, đối tác tại quỹ đầu tư mạo hiểm Bloomberg Beta (không đầu tư vào SSI), nhận xét, "Ai cũng tò mò về hướng đi mà ông ấy đang theo đuổi. Đây là một khoản đặt cược rủi ro cực cao, nhưng nếu thành công, nó có thể thay đổi cả thế giới".

Công ty bí ẩn bậc nhất Thung lũng Silicon

Trong khi hầu hết các startup AI đều muốn thu hút sự chú ý để tuyển dụng nhân tài và kêu gọi vốn, SSI lại hoạt động vô cùng bí mật tại Silicon Valley và Tel Aviv.

Website của công ty chỉ có vỏn vẹn 223 từ, và đội ngũ khoảng 20 nhân viên, một con số nhỏ bé so với hơn 1.000 nhân viên của OpenAI hay Anthropic. Theo nguồn tin nội bộ, SSI thậm chí khuyến khích nhân viên không đề cập đến công ty trong hồ sơ LinkedIn.

Ứng viên được mời phỏng vấn trực tiếp phải bỏ điện thoại vào lồng Faraday - hộp đựng chặn tín hiệu di động và Wi-Fi - trước khi vào văn phòng. Thay vì săn đón những chuyên gia nổi tiếng tại Silicon Valley, công ty tìm kiếm các tài năng tiềm năng để Sutskever đích thân đào tạo.

Dù vậy, những quỹ đầu tư hàng đầu như Sequoia Capital và Andreessen Horowitz vẫn không ngần ngại rót tiền vào SSI. Vòng gọi vốn mới nhất, do Greenoaks Capital dẫn đầu, đã nâng định giá công ty lên 30 tỷ USD, gấp 6 lần so với mức 5 tỷ USD hồi tháng 9.

Sutskever sinh ra ở Liên Xô cũ, lớn lên ở Israel, nổi tiếng với danh nghiên cứu sinh tại Canada với một bài báo tiên phong về deep learning. Ông từng làm việc tại Google trước khi rời đi vào năm 2015 để gia nhập OpenAI, một tổ chức phi lợi nhuận do Sam Altman và Elon Musk đồng sáng lập, với mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) vì lợi ích nhân loại.

Các đồng nghiệp từng gọi Sutskever là một "nhà tiên tri" vì ông hay trăn trở về viễn cảnh thế giới với AGI và cách ngăn chặn những thảm họa tiềm tàng.

"Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một AGI yêu thương nhân loại," ông nói trong bữa tiệc cuối năm của OpenAI năm 2022.

Tuy nhiên, sau khi ChatGPT trở thành hiện tượng toàn cầu vào cuối năm 2022, OpenAI dần chuyển từ phòng nghiên cứu sang công ty thương mại hóa AI, khiến Sutskever và nhóm của ông cảm thấy bị hạn chế trong việc nghiên cứu AI tiên tiến và kiểm soát rủi ro.

Mối quan hệ giữa Sutskever và Altman ngày càng rạn nứt. Đến tháng 11/2023, Sutskever dẫn đầu một cuộc đảo chính khiến Altman bị hội đồng quản trị OpenAI sa thải vì "thiếu minh bạch".

Tuy nhiên, kế hoạch phản tác dụng khi hàng trăm nhân viên dọa nghỉ việc, Microsoft ngỏ lời tuyển dụng toàn bộ đội ngũ cùng Altman, và chỉ chưa đầy một tuần sau, Altman trở lại ghế CEO.

Sutskever bày tỏ, "Tôi rất tiếc vì đã tham gia vào quyết định của hội đồng quản trị".

Dù vẫn giữ chức vụ tại OpenAI, ông không còn làm việc thực tế nữa. Đến tháng 5/2024, ông chính thức từ chức và cùng hai cộng sự Daniel Levy (cựu nghiên cứu viên OpenAI) và Daniel Gross (nhà đầu tư) thành lập SSI.

SSI nhanh chóng huy động một khoản vốn khởi điểm nhỏ, trước khi kêu gọi thành công 1 tỷ USD vào tháng 9.

Chiến lược kinh doanh và công nghệ của SSI vẫn là một ẩn số, nhưng trong một lần hiếm hoi xuất hiện tại hội nghị NeurIPS AI vào tháng 12, Sutskever đã chia sẻ về viễn cảnh của AI siêu trí tuệ.

Ông tin rằng khi những hệ thống này xuất hiện, chúng có thể sẽ không thể đoán trước, có ý thức về bản thân, và thậm chí đòi quyền lợi. "Nếu AI chỉ muốn cùng tồn tại với con người, thì đó không phải là một kết cục tệ", ông nhận định.

Dù nhiều người hoài nghi về SSI, không thể phủ nhận rằng Sutskever với những thành tựu và tầm nhìn của mình vẫn là một trong những nhân vật có sức ảnh hưởng lớn nhất trong ngành AI. Và giờ đây, Thung lũng Silicon đang đặt cược vào ông, chứ không phải một sản phẩm.

Theo WSJ

>> Ngày mai ông Trump sẽ công bố quyết định quan trọng về tiền số, giá Bitcoin tăng vọt