Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cảnh báo rằng, triển vọng thương mại toàn cầu đã suy giảm đáng kể sau những mức thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump và các hiệu ứng lan tỏa có thể dẫn đến sự suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ đỉnh điểm của đại dịch Covid.
"Triển vọng thương mại toàn cầu đã suy giảm mạnh do sự gia tăng thuế quan và bất ổn chính sách thương mại", WTO cho biết trong báo cáo "Triển vọng và Thống kê Thương mại Toàn cầu" được công bố vào thứ Tư (16/4).
Dựa trên các mức thuế quan hiện hành và bao gồm cả việc hoãn thuế quan đối ứng trong 90 ngày, khối lượng thương mại hàng hóa thế giới hiện dự kiến sẽ giảm 0,2% vào năm 2025, trước khi ghi nhận mức phục hồi khiêm tốn là 2,5% vào năm 2026. Sự suy giảm này dự kiến sẽ đặc biệt nghiêm trọng ở Bắc Mỹ, với xuất khẩu của khu vực được dự báo sẽ giảm 12,6% trong năm nay.
WTO cũng cảnh báo rằng có những rủi ro nghiêm trọng, bao gồm việc áp dụng thuế quan đối ứng và sự lan tỏa rộng hơn của bất ổn chính sách, "có thể dẫn đến sự sụt giảm mạnh hơn nữa là 1,5% trong thương mại hàng hóa toàn cầu", đặc biệt gây tổn hại đến các quốc gia kém phát triển và định hướng đến xuất khẩu.
WTO cho biết, những xáo trộn về thuế quan gần đây diễn ra sau thương mại thế giới hoạt động mạnh mẽ vào năm 2024, trong đó thương mại hàng hóa tăng 2,9% và thương mại dịch vụ thương mại tăng 6,8%.
"Những rủi ro đối với dự báo bao gồm việc Mỹ thực hiện thuế quan đối ứng hiện đang bị tạm hoãn, cũng như sự lan tỏa rộng hơn của bất ổn chính sách thương mại vượt ra ngoài các mối quan hệ thương mại liên quan đến Mỹ”, báo cáo cho biết.
“Nếu được ban hành, thuế quan đối ứng sẽ làm giảm thêm 0,6 điểm phần trăm tăng trưởng thương mại hàng hóa thế giới, gây ra rủi ro đặc biệt cho các nước kém phát triển nhất, trong khi sự lan rộng của bất ổn chính sách thương mại sẽ làm giảm thêm 0,8 điểm phần trăm. Tổng hợp lại, thuế quan đối ứng và sự lan rộng của bất ổn chính sách thương mại sẽ dẫn đến sự sụt giảm 1,5% trong khối lượng thương mại hàng hóa thế giới vào năm 2025”, báo cáo cho biết.
Tổng thống Donald Trump đã áp thuế bổ sung đối với thép và ô tô nhập khẩu cũng như áp dụng thuế quan toàn cầu sâu rộng hơn trước khi bất ngờ tạm hoãn thuế cao hơn đối với hàng loạt các nền kinh tế. Cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc cũng đã trở nên căng thẳng hơn với các cuộc trả đũa qua lại đẩy thuế nhập khẩu giữa hai quốc gia lên hơn 100%.
WTO cho biết thêm rằng, sự gián đoạn trong thương mại Mỹ-Trung Quốc dự kiến "sẽ gây ra sự chuyển hướng thương mại đáng kể", làm dấy lên mối lo ngại trong số các thị trường thứ ba về sự cạnh tranh gia tăng từ Trung Quốc.
"Xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng từ 4% đến 9% trên tất cả các khu vực bên ngoài Bắc Mỹ khi thương mại được chuyển hướng. Đồng thời, nhập khẩu từ Trung Quốc của Mỹ dự kiến sẽ giảm mạnh trong các lĩnh vực như dệt may và thiết bị điện, tạo ra cơ hội xuất khẩu mới cho các nhà cung cấp khác có thể lấp đầy khoảng trống", báo cáo cho biết.
Về thương mại dịch vụ, mặc dù không phải chịu thuế quan nhưng WTO cho biết lĩnh vực này cũng sẽ chịu ảnh hưởng, do nhu cầu liên quan đến thương mại hàng hóa như vận tải và hậu cần suy yếu. Sự bất ổn rộng hơn có thể làm giảm chi tiêu cho các dịch vụ liên quan đến du lịch và đầu tư.
WTO dự kiến thương mại dịch vụ thương mại sẽ tăng trưởng 4% vào năm 2025 và 4,1% vào năm 2026, thấp hơn nhiều so với dự báo cơ sở là 5,1% và 4,8%.
