Phố Wall lên xuống như 'tàu lượn siêu tốc' vì tin giả

Thị trường chứng khoán Mỹ đã có cú phục hồi ngoạn mục trong phiên giao dịch thứ Hai, sau hai ngày liên tiếp lao dốc nghiêm trọng. Tuy nhiên đà hồi phục không kéo dài được lâu.

Cụ thể, chỉ số S&P 500 tăng 2,9% sau khi từng giảm tới 4,7% ở đáy phiên và rơi vào vùng thị trường giá xuống (bear market). Chỉ số Dow Jones tăng 705 điểm, tương đương 1,7%, sau khi có lúc mất đến 1.700 điểm trong phiên. Trong khi đó, Nasdaq Composite hồi phục 2,6% sau khi từng giảm tới 5%.

Giới quan sát cho rằng thị trường đi lên do có thông tin ông Trump cân nhắc hoãn áp thuế 90 ngày với tất cả các nước, trừ Trung Quốc sau bài phỏng vấn của Kevin Hassett – Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ trên CNBC. Tuy nhiên, sau đó CNBC đã lên bài khẳng định đây là "thông tin giả".

Tài khoản X có tên Rapid Response 47 – do Nhà Trắng quản lý - cũng khẳng định đây không phải là thông tin chính xác.

Sau những thông tin hỗn loạn, phố Wall lại tiếp tục đảo chiều và xóa sạch đà hồi phục. Tính đến 10h12 tối nay theo giờ Việt Nam, Dow Jones hiện đang giảm gần 500 điểm.

Dù thị trường lao dốc rất mạnh, Tổng thống và các cố vấn kinh tế hàng đầu đã có những phát biểu coi nhẹ mức độ nghiêm trọng của đợt bán tháo. Tối Chủ nhật, Trump phát biểu về đợt sụt giảm, “Tôi không muốn bất cứ điều gì giảm, nhưng đôi khi bạn phải uống thuốc để chữa bệnh.”

Ông cũng nói thêm, “Chúng ta đang thâm hụt thương mại 1.000 tỷ USD với Trung Quốc – mỗi năm mất hàng trăm tỷ đô. Trừ khi giải quyết được vấn đề này, tôi sẽ không ký bất kỳ thỏa thuận nào”.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick nói với CBS News rằng các mức thuế sẽ không bị hoãn: “Thuế đang được triển khai… và chắc chắn sẽ giữ nguyên trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần tới”.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết đã có hơn 50 quốc gia tiếp cận chính quyền để đề nghị đàm phán, nhưng ông cũng cảnh báo: “Họ đã là các 'tác nhân xấu' (bad actors) trong thời gian dài, và đây không phải vấn đề có thể thương lượng xong trong vài ngày hay vài tuần”.

Giới đầu tư bị bất ngờ trước mức thuế áp lên các đối tác thương mại – vốn dường như được thiết lập theo một công thức thiếu cơ sở rõ ràng từ lý thuyết kinh tế. Tình hình càng trở nên căng thẳng hơn sau khi Trung Quốc hôm thứ Sáu tuyên bố sẽ trả đũa bằng mức thuế 34% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, thay vì lựa chọn đàm phán trước.

Tỷ phú đầu tư Bill Ackman, người đứng đầu quỹ Pershing Square, viết trên nền tảng X: “Tổng thống đang đánh mất niềm tin từ giới lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu… đây không phải điều mà chúng ta đã bỏ phiếu chọn.” Ackman kêu gọi Trump tuyên bố “tạm ngừng” áp thuế vào thứ Hai để có thêm thời gian cải tổ hệ thống thuế bất công hiện tại.

Ông cảnh báo, “Nếu không, chúng ta đang tự đẩy mình vào một mùa đông hạt nhân kinh tế do chính mình tạo ra – và đã đến lúc phải chuẩn bị đối phó”.

Dù chính quyền Trump cho biết đã có ít nhất 50 quốc gia tiếp cận để khởi động đàm phán, nhưng Canada và Liên minh châu Âu lại đang có kế hoạch đáp trả giống như Trung Quốc, bằng các biện pháp thuế trả đũa.

Nỗi lo lớn hơn đang lan rộng tại Phố Wall, rằng đợt bán tháo sẽ tiếp tục leo thang, khi các quỹ phòng hộ (hedge funds) buộc phải bán tháo cổ phiếu và các tài sản rủi ro để tăng tiền mặt đáp ứng các lệnh gọi ký quỹ (margin calls). Chỉ số đo lường tâm lý lo ngại trên thị trường – CBOE Volatility Index (VIX) – đã tăng vọt lên mốc 50 vào sáng thứ Hai, mức cực đoan chỉ xuất hiện trong những đợt thị trường sụp đổ.

Chuyên gia kinh tế trưởng Chris Rupkey của FWDBONDS nhận định, “Đây là ngày thứ ba liên tiếp các nhà đầu tư ở Phố Wall thể hiện thái độ dứt khoát không đồng tình với loạt thuế quan 'Ngày Giải phóng' của Nhà Trắng – vốn đã gây chấn động toàn bộ thị trường”.

Làn sóng bán tháo cũng lan sang các tài sản khác và thị trường quốc tế. Bitcoin giảm xuống dưới 77.000 USD. Giá dầu thô WTI của Mỹ rớt xuống dưới 60 USD/thùng – mức thấp nhất trong nhiều năm. Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông lao dốc 13%, đánh dấu mức giảm mạnh nhất kể từ năm 1997. Trong khi đó, chỉ số DAX của Đức mất đến 10% trong phiên giao dịch ngày thứ Hai.

>> 5.000 tỷ USD 'bốc hơi' trong 48 giờ, JP Morgan cảnh báo: 'Suy thoái toàn cầu đang tới rất gần'