Ô tô nhập khẩu từ Canada và Mexico sẽ được miễn trừ thuế quan 25% mà Tổng thống Trump áp lên hàng hóa nhập khẩu từ hai quốc gia Bắc Mỹ trong 1 tháng, miễn là chúng đáp ứng các các quy định thương mại tự do hiện hành.
Xe chở ô tô di chuyển lên cầu Ambassador ở thành phố Windsor, Canada để đến thành phố Detroit, bang Michigan, Mỹ vào ngày 3/2/2025. Ảnh: AFP
Nhà Trắng ra tuyên bố trên vào ngày 5/3 (giờ Mỹ), một động thái mà ít nhất là cho đến thời điểm này đã giúp ngăn chặn đà trượt dốc lớn nhất của chứng khoán Mỹ trong gần 3 tháng qua.
Trước đó, Tổng thống Trump hôm 4/3 đã chính thức áp thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Riêng với mặt hàng năng lượng nhập khẩu từ Canada, ông Trump đánh thuế quan thấp hơn là 10%.
Nhà Trắng cho biết ngoài miễn thuế cho ô tô nhập khẩu đáp ứng các quy định thương mại tự do hiện hành, Tổng thống Trump cũng sẵn sàng xem xét miễn thuế cho các sản phẩm khác.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump khẳng định rõ rằng ông không hủy bỏ cuộc chiến thương mại với Canada và Mexico vì ông muốn gây sức ép với cả hai nước để ngăn chặn nạn buôn bán chất gây nghiện fentanyl qua biên giới Mỹ. Sau cuộc điện đàm mới đây với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Tổng thống Trump nói rằng ông không tin tình hình đã được cải thiện.
"Ông ấy nói rằng tình hình đã tốt hơn, nhưng tôi nói, 'Điều đó vẫn chưa đủ tốt'", Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. "Cuộc điện đàm kết thúc theo cách 'khá' thân thiện!" Trong khi đó, Văn phòng Thủ tướng Trudeau cho biết các cuộc thảo luận với phía Mỹ sẽ tiếp tục.
Số liệu thống kê chính thức cho thấy một phần nhỏ fentanyl xâm nhập vào Mỹ qua biên giới với Canada. Năm 2024, hơn 21.100 pound (1 pound = 0,45kg) fentanyl bị thu giữ tại biên giới với Mexico, trong khi lượng thu giữ tại biên giới với Canada chỉ khoảng 43 pound, theo Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ.
Việc Nhà Trắng miễn trừ thuế quan 25% đối với ô tô nhập khẩu từ Canada và Mexico đủ điều kiện, đã giúp nhóm cổ phiếu ô tô phục hồi phần nào, nhưng căng thẳng thương mại đã gây sự bất ổn cho các tập đoàn ô tô Mỹ và làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng, dẫn đến việc bán tháo cổ phiếu trong những ngày gần đây.
Cổ phiếu General Motors đã tăng 7,2% còn Ford tăng 5,8% trong ngày giao dịch 5/3, nhưng cả hai cổ phiếu vẫn trong vùng giảm điểm kể từ đầu năm đến nay.
Thuế quan của Tổng thống Trump gây ra những khó khăn đáng kể cho các công ty sản xuất ô tô ở cả ba quốc gia và thường nhập khẩu các linh kiện/phụ tùng ô tô qua biên giới Bắc Mỹ nhiều lần để lắp ráp và hoàn thiện xe.
Cho nên, việc Tổng thống Trump miễn trừ thuế quan 1 tháng đối với ô tô và xe tải tuân thủ các quy định của Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada, sẽ mang lại lợi ích cho Ford, GM và Stellantis.
Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng có thể xem xét xóa bỏ mức thuế 10% đối với hàng nhập khẩu năng lượng từ Canada, chẳng hạn như dầu thô và xăng, nếu các mặt hàng này tuân thủ các quy tắc xuất xứ của Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada.
Thêm vào đó, chính quyền Tổng thống Trump có thể xem xét xóa bỏ thuế quan đối với một số sản phẩm nông nghiệp cụ thể và "mọi thứ đều có thể được xem xét", Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins nói với Bloomberg.
"Về các miễn trừ và miễn trừ cụ thể cho ngành nông nghiệp, chẳng hạn như kali và phân bón… sẽ được xác định", Bộ trưởng Rollins nói thêm.
Thuế quan của ông Trump đã làm tổn hại đến mối quan hệ giữa ba đối tác thương mại. Sau khi Mỹ tuyên bố chính thức áp dụng thuế quan 25% đối với các hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico từ ngày 4/3, Canada đã đáp trả bằng thuế quan của riêng mình đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, trong khi Mexico cũng tuyên bố sẽ trả đũa.
Thuế quan đe dọa làm chệch hướng sự phục hồi kinh tế mong manh của Canada và có thể gây ra suy thoái. Quốc gia này phụ thuộc nhiều vào hoạt động thương mại với Mỹ khi đây là thị trường tiêu thụ 75% hàng xuất khẩu của Canada và chiếm 1/3 lượng hàng nhập khẩu.
Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết quốc gia này có khả năng sử dụng xuất khẩu dầu khí làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán nếu thuế quan của Mỹ áp lên hàng nhập khẩu từ Canada leo thang.
"Có quá nhiều sự bất ổn và hỗn loạn đang xuất phát từ Nhà Trắng ngay lúc này", Ngoại trưởng Joly nói với các phóng viên hôm 5/3, đồng thời nói thêm rằng Canada không thể "trải qua vở kịch tâm lý này cứ sau 30 ngày".
Căng thẳng thương mại có thể gây tổn hại đến thị trường Mỹ. Các phân tích chỉ ra rằng thuế quan sẽ khiến giá ô tô nhập từ các nhà máy ở Mexico và Canada tăng trung bình từ 3.000 - 7.000 USD. Điều đó sẽ là một đòn giáng mạnh lên người tiêu dùng Mỹ, theo kết quả khảo sát mới đây của công ty kinh doanh ô tô Edmunds.
Để được miễn thuế khi tiếp cận thị trường Mỹ, các loại xe do ba hãng ô tô Ford, GM và Stellantis sản xuất, phải tuân thủ các quy tắc của Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada với 75% hàm lượng phụ tùng ôtô của Bắc Mỹ phải có xuất xứ trong khu vực.
Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada cũng yêu cầu 40% hàm lượng phụ tùng ô tô chở khách phải được sản xuất tại Mỹ hoặc Canada, căn cứ vào danh sách "các cấu phần cốt lõi" bao gồm động cơ, hộp số, thân xe và các thành phần khung gầm. Đối với xe bán tải, hàm lượng phụ tùng tăng lên 45%.
Mặc dù khoản miễn trừ thuế quan của Tổng thống Trump cũng sẽ có lợi cả cho một số hãng ô tô nước ngoài có thị phần lớn tại Mỹ như Honda và Toyota, nhưng nếu không tuân thủ quy định hàm lượng, họ sẽ vẫn phải trả toàn bộ mức thuế quan 25% mà Mỹ áp lên các hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico.
