Bộ Tài nguyên và Môi trường: Có hiện tượng lộ thông tin, thông đồng trong đấu giá đất

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết việc để lộ thông tin và xảy ra thông đồng giữa tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất với đối tượng tham gia đấu giá là một trong những nguyên nhân khiến giá đất tăng nhanh trên khắp cả nước trong thời gian qua.

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3-2022 diễn ra chiều 4-4, ông Lê Công Thành – Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) – cho biết có một số địa phương thực hiện chưa nghiêm các phiên đấu giá quyền sử dụng đất, thậm chí có nơi để lộ thông tin và xảy ra tình trạng thông đồng giữa tổ chức thực hiện đấu giá và người tham gia đấu giá.

Điều này, theo ông Thành, đã dẫn tới tình trạng tăng giá đất cục bộ tại một số địa phương trong năm 2020 và 2021.

Cụ thể, báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết giá đất nền năm 2021 tăng 20-30% so với thời điểm cuối năm 2020. Đặc biệt, tại thời điểm cuối quí 1 và đầu quí 2-2021 đã xảy ra hiện tượng tăng giá đột biến, thậm chí “sốt giá” đất nền tại một số địa điểm ở một số địa phương vùng ven thủ đô Hà Nội như Quốc Oai (tăng 20%), Ba Vì (45%), một số điểm thuộc các tỉnh Hòa Bình (tăng 46%), Bắc Ninh ( tăng 20%), Hưng Yên ( tăng 26%).

Ngoài ra, các địa phương Thanh Hóa, thành phố Thủ Đức, huyện Cần Giờ của TPHCM, thành phố Biên Hòa, các huyện Nhơn Trạch và Long Thành của tỉnh Đồng Nai cũng ghi nhận hiện tượng giá đất nền tăng rất nhanh trong thời gian ngắn.

Bên cạnh việc lộ thông tin đấu giá đất, ông Thành cho biết dịch Covid-19 gây đứt gãy chuỗi cung ứng và đầu tư trên cả nước cũng là nguyên nhân khiến nhiều nhà đầu tư chuyển hướng dòng tiền vào đất đai.

Ngoài ra, một số nhà đầu tư nhân cơ hội này để mua gom đất, phân lô bán nền, thậm chí thực hiện nhiều hành vi không đúng pháp luật, gây “sốt” đất trong năm 2020 và 2021 do đây là giai đoạn các bộ ngành, địa phương triển khai xây dựng các quy hoạch ngành, địa phương.

Trước đó, một báo cáo của Bộ TNMT gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết một số quy định về trình tự, thủ tục đấu giá của Luật Đấu giá tài sản chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo tính linh hoạt để xử lý các tình huống phát sinh trong đấu giá loại tài sản đặc biệt như quyền sử dụng đất khiến một số đơn vị, cá nhân tham gia đấu giá có thể thổi giá đất.

Cụ thể, mức tiền đặt trước chưa phù hợp, chưa có quy định mang tính nguyên tắc về áp dụng đấu giá bằng hình thức trực tuyến với tài sản công có giá trị cao như thông lệ của các nước.

Ngoài ra, hệ thống pháp luật về đấu giá tài sản, tín dụng, đầu tư, nhà ở chưa nêu rõ điều kiện vốn chủ sở hữu, tính khả thi về huy động vốn và phương án đầu tư kinh doanh trên khu đất trúng đấu giá phù hợp với yêu cầu quản lý trong bối cảnh hiện nay.

Mặt khác, hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất gồm nhiều khâu, quy trình thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của nhiều bộ, ngành, địa phương. Thời gian từ khi trúng đấu giá đất đến khi hủy quyết định do người trúng không nộp đủ tiền khá dài, tới 180 ngày như ở Thủ Thiêm.

“Đây là sơ hở để các công ty tham gia đấu giá thổi giá bất động sản để tăng giá trị cổ phiếu, cơ cấu lại khoản nợ ngân hàng, bán hàng tồn đọng”, báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu.

Để giải quyết tình trạng này, Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết Bộ TNMT đã có công văn gửi UBND các địa phương với nội dung khuyến nghị quản lý chặt chẽ các dự án bất động sản, nhất là bất động sản hình thành trong tương lai. Theo đó, việc đưa các dự án bất động sản vào kinh doanh, chuyển nhượng phải đảm bảo đủ các điều kiện quy định của pháp luật.

Ngoài ra, bộ đã yêu cầu các địa phương công khai các thông tin về quy hoạch để người dân tiếp cận thông tin chính thống, không bị nhiễu loạn thông tin, tránh bị giới đầu cơ lợi dụng để thổi giá đất.

Cơ quan này cũng yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm các quy định về quyền sử dụng đất và chuyển đổi hình thức sử dụng đất. Điều này giúp việc thực hiện nghĩa vụ thuế, cũng như kiểm soát các giao dịch ảo thổi giá bất động sản.

Bộ TNMT yêu cầu quản lý chặt việc tách thửa đất, xử lý nghiêm các hành vi không đưa đất vào sử dụng, sử dụng đất chậm so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư.

“Bộ đã tổ chức các đoàn công tác đi kiểm tra cụ thể tại các địa phương, đồng thời phối hợp với các bộ ngành có liên quan để tổ chức tốt hơn các hoạt động đấu giá, cũng như sự biến động cục bộ của giá đất trong thời gian vừa qua”, Thứ trưởng Lê Công Thành nói.