Bán tháo tài sản giá 290 đồng để rời Nga, doanh nghiệp châu Âu sững sờ trước cái giá 33.000 tỷ đồng để trở lại: Nga mở cửa 'chào đón' nhưng liệu có dễ trở lại?

Các công ty nước ngoài có thể phải đối mặt với nhiều thách thức khi quay trở lại Nga.

Đi dễ, khó về?

Nhà sản xuất ô tô Pháp Renault đã rời khỏi thị trường Nga vào năm 2022, bán tài sản với giá 1 rúp, tương đương khoảng 290 VNĐ.

Hiện tại, nhà sản xuất ô tô Nga Avtovaz cho biết Renault cần phải trả 112,5 tỷ rúp, tức khoảng 1,3 tỷ USD hay tương đương gần 33 nghìn tỷ VNĐ, nếu muốn quay trở lại Nga. Điều khoản này cho thấy các công ty nước ngoài muốn quay trở lại thị trường Nga có thể đối mặt với yêu cầu bồi thường cao.

CEO Maxim Sokolo của Avtovaz cho biết trong trường hợp của Renault, công ty và nhà nước Nga đã đầu tư 112,5 tỷ rúp vào doanh nghiệp này kể từ khi họ rời đi cho đến năm 2025.

“Rõ ràng những khoản đầu tư này sẽ phải được hoàn trả bằng cách nào đó khi họ quay trở lại”, CEO Sokolo cho biết.

Thời gian gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phát đi tín hiệu rằng Mỹ sẵn sàng hoà giải với Moscow. Ông thúc đẩy các cuộc thảo luận về khả năng để các doanh nghiệp phương Tây như Renault quay trở lại thị trường Nga.

Năm 2022, Renault đã bán 67,6% cổ phần của mình tại Avtovaz cho nhà nước Nga với quyền chọn mua lại tài sản của mình trong vòng 6 năm. Nhà sản xuất ô tô này đã phải chịu mất mát 2,2 tỷ euro từ việc rút khỏi thị trường lớn thứ hai của mình sau Pháp.

Một phát ngôn viên của Renault nói với Business Insider rằng công ty "không thấy bất kỳ thay đổi nào trong ngắn hạn" khi nói đến việc quay trở lại kinh doanh tại Nga. Công ty không bình luận về tuyên bố của CEO Sokolov.

Việc các doanh nghiệp nước ngoài rút lui lại trở thành cơ hội cho các doanh nghiệp Nga. Một số mua lại tài sản với giá hời.

Phó Giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế David Szakonyi tại Đại học George Washington, nói với Business Insider: “Việc cho phép các công ty nước ngoài quay trở lại một cách tự do sẽ làm giảm dòng lợi nhuận của họ và khiến cuộc sống trở nên cạnh tranh hơn nhiều. Vì vậy nếu điều đó xảy ra, Nga muốn có một số hình thức bồi thường cho việc tự do hóa thị trường của mình”.

Không riêng CEO Sokolo, nhiều quan chức khác cũng đưa ra bình luận rằng việc đàm phán trở lại Nga sẽ không dễ dàng.

Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Nga Anton Alikhanov mới đây trao đổi với các phóng viên rằng sẽ có “cái giá phải trả cho những quyết định trong quá khứ”.

"Nga cảm thấy họ đã sống sót qua hầu hết những điều tồi tệ nhất mà phương Tây có thể gây ra và kiên trì vượt qua nghịch cảnh. Giờ đây họ thậm chí còn tự tin hơn, còn được khích lệ nhiều hơn, để đưa ra các yêu cầu đối với phương Tây cũng như các điều khoản về chính trị và kinh tế trong tương lai", Phó Giáo sư Szakonyi nói thêm.

Theo cơ sở dữ liệu của Kyiv School of Economics, ba năm sau cuộc xung đột ở Ukraine, 475 công ty nước ngoài đã rời hoàn toàn khỏi thị trường Nga.

Gã khổng lồ thức ăn nhanh McDonald's và chuỗi cà phê Starbucks là hai thương hiệu nổi tiếng đã rời khỏi thị trường. Tài sản của họ được các doanh nghiệp Nga mua lại. McDonald's đổi tên thành "Tasty and that's it" và Starbucks trở thành Stars Coffee.

Các công ty phương Tây có muốn quay trở lại Nga?

Mặc dù Nga là một thị trường lớn, nhưng các nhà phân tích gần đây cho biết các doanh nghiệp có thể sẽ thận trọng khi quay trở lại quốc gia này, ngay cả khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ.

Nền kinh tế của Nga đang phải đối mặt với các vấn đề bao gồm lạm phát cao, biến động tiền tệ và lãi suất cao ngất ngưởng. Chính quyền của Tổng thống Putin cũng khiến các doanh nghiệp lo ngại về những chính sách cứng rắn.

"Mặc dù Nga nói rằng họ sẵn sàng kinh doanh trở lại, nhưng thực tế là họ không báo hiệu bất kỳ thay đổi nào về giọng điệu hoặc chính sách", Phó Giáo sư Szakonyi cho biết.

Các nhà đầu tư cũng có thể còn cảnh giác sau làn sóng quốc hữu hóa doanh nghiệp và tịch thu tài sản trong vài năm qua. Nga đã phân phối lại tài sản của các công ty quốc tế cho nhà nước và các nhà tài phiệt.

Nhắc đến các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu doanh nghiệp, bảo lãnh cho nhà đầu tư và môi trường kinh doanh thân thiện trong quá khứ, Phó Giáo sư Szakonyi cho biết: “Nếu không có chúng, tôi thấy không có lý do gì để các công ty phương Tây phải mạo hiểm với Nga”.

Theo BI