Việt Nam có 4 TP trực thuộc Trung ương dự kiến thuộc diện phải sắp xếp

Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo có nêu rõ sẽ có 52 địa phương thuộc diện sắp xếp đơn vị hành chính, trong đó gồm cả 4 TP trực thuộc Trung ương của Việt Nam.

Theo như Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo, cả nước sẽ có 11 đơn vị hành chính cấp tỉnh giữa nguyên hiện trạng và 52 địa phương sẽ thuộc diện sắp xếp đơn vị hành chính.

Cụ thể:

11 đơn vị hành chính cấp tỉnh giữ nguyên hiện trạng gồm: Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh.

52 địa phương còn lại thuộc diện sắp xếp, trong đó bao gồm 4 TP trực thuộc Trung ương của Việt Nam gồm: TP. HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng và Cần Thơ.

>> Tỉnh có nhiều TP nhất Việt Nam, 7 năm đứng TOP đầu PCI dự kiến giữ nguyên hiện trạng sau sáp nhập

Theo cơ quan soạn thảo, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã dựa trên các tiêu chí gồm: Diện tích tự nhiên, quy mô dân số cũng như các yếu tố về lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, dân tộc, địa kinh tế, địa chính trị, quốc phòng và an ninh.

Trong số những tiêu chí này, tiêu chí về diện tích tự nhiên và quy mô dân số được xác định theo Nghị quyết số 1211 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2022) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn phân loại đơn vị hành chính.

Theo như quy định đơn vị hành chính cấp tỉnh phải đáp ứng ba tiêu chuẩn bắt buộc gồm: diện tích tự nhiên, quy mô dân số và số lượng đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc. Cụ thể, đối với tỉnh miền núi, vùng cao, diện tích tối thiểu là 8.000km2 và dân số từ 0,9 triệu người trở lên; với các tỉnh còn lại, yêu cầu diện tích từ 5.000km2, dân số đạt ít nhất 1,4 triệu người.

Đối với thành phố trực thuộc Trung ương, tiêu chuẩn là diện tích tối thiểu 1.500km2 và dân số từ một triệu người. Ngoài ra, tất cả tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương đều phải có ít nhất 9 đơn vị hành chính cấp huyện.

Đối với các tỉnh, TP chưa đáp ứng đầy đủ 100% các tiêu chuẩn trên theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đơn vị hành chính, sẽ phải thực hiện sáp nhập. Việc sáp nhập được tiến hành trên cơ sở bảo đảm sự tương đồng về lịch sử, văn hóa, truyền thống, thành phần dân tộc; giữ gìn và phát huy bản sắc riêng của từng địa phương; đồng thời phải đảm bảo yếu tố địa lý liền kề, điều kiện tự nhiên thuận lợi, hạ tầng giao thông kết nối và không gian kinh tế phù hợp, nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế phát triển, thúc đẩy sự hỗ trợ và phát triển lẫn nhau giữa các địa phương sau sáp nhập.

Dự thảo cũng nêu rõ, quá trình sáp nhập cũng cần cân nhắc đến trình độ, năng lực quản lý của cấp ủy, chính quyền địa phương, mức độ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin. Đặc biệt, phải chú trọng yêu cầu về quốc phòng, an ninh, bảo đảm xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc tại các địa bàn trọng điểm, khu vực biên giới và hải đảo.

Theo dự kiến, trường hợp tỉnh sáp nhập với tỉnh sẽ tiếp tục được gọi là tỉnh; còn nếu tỉnh sáp nhập vào thành phố trực thuộc Trung ương thì đơn vị hành chính mới vẫn giữ nguyên là thành phố trực thuộc Trung ương.

Nội dung dự thảo cũng nêu rõ các trường hợp không thực hiện sắp xếp, bao gồm những đơn vị có vị trí biệt lập, hạ tầng giao thông khó kết nối hoặc có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền quốc gia.

TP. HCM trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ ngày 2/7/1976, sau khi sáp nhập Sài Gòn – Gia Định. Đây là đô thị lớn nhất Việt Nam và cũng là đô thị đặc biệt của cả nước với diện tích hơn 2.095km2, dân số khoảng 9,3 triệu người (năm 2023). TP. HCM là đầu tàu kinh tế quốc gia, đóng góp hơn 20% GDP và khoảng 25–27% thu ngân sách cả nước, đồng thời là trung tâm tài chính, thương mại, khoa học – công nghệ hàng đầu.

TP. Đà Nẵng chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào ngày 1/1/1997 sau khi tách khỏi tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng. Với diện tích 1.285km2 và dân số gần 1,2 triệu người, Đà Nẵng là trung tâm kinh tế, giáo dục và du lịch lớn nhất khu vực miền Trung – Tây Nguyên, có tốc độ tăng trưởng GRDP ổn định, bình quân 7–9%/năm trong giai đoạn 2016–2022.

TP. Hải Phòng là thành phố cảng lớn nhất phía Bắc, trở thành TP trực thuộc Trung ương từ năm 1962. Thành phố có diện tích khoảng 1.561km2, dân số hơn 2 triệu người, đóng vai trò cửa ngõ giao thương quốc tế và là một trong 5 cực tăng trưởng kinh tế lớn của cả nước. GRDP năm 2023 ước đạt hơn 220.000 tỷ đồng, tăng trưởng gần 9%.

TP. Cần Thơ chính thức được công nhận là thành phố trực thuộc Trung ương vào ngày 1/1/2004, sau khi tách khỏi tỉnh Cần Thơ (nay là Hậu Giang). Với diện tích hơn 1.439km2 và dân số khoảng 1,3 triệu người, Cần Thơ là trung tâm vùng Đồng bằng sông Cửu Long về kinh tế, giáo dục, y tế và logistics. Dù quy mô kinh tế còn khiêm tốn, thành phố đang đẩy mạnh thu hút đầu tư và hạ tầng giao thông liên vùng.

>> Việt Nam sẽ có 2 TP trực thuộc Trung ương dự kiến giữ nguyên hiện trạng sau sáp nhập, TP trẻ nhất cả nước cũng góp mặt