Hôm thứ Ba (15/4), Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh mở cuộc điều tra an ninh quốc gia, đặt nền tảng cho chính quyền áp thuế đối với các khoáng sản quan trọng, lĩnh vực mới nhất có khả năng phải đối mặt với thuế quan như một phần của cuộc chiến thương mại đang leo thang.
Theo đó, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh tại Nhà Trắng chỉ đạo Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick bắt đầu một cuộc điều tra an ninh quốc gia theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962. Đó là cùng một đạo luật mà Tổng thống Trump cũng đã sử dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên để áp mức thuế toàn cầu 25% đối với thép và nhôm và ông đã sử dụng vào tháng 2 để tiến hành một cuộc điều tra về khả năng áp thuế đối với đồng.
Với sắc lệnh này, động lực thị trường đối với tất cả các loại khoáng sản quan trọng - bao gồm coban, niken và 17 loại đất hiếm - sẽ được nghiên cứu để áp dụng mức thuế tiềm năng, trong đó có thêm urani và bất kỳ nguyên tố nào khác mà các quan chức liên bang Mỹ cho là cần thiết.
Bộ trưởng Thương mại dự kiến sẽ công bố kết quả điều tra trong vòng 270 ngày.
Theo Nhà Trắng, mặc dù sở hữu một số khoáng sản quan trọng, Mỹ hiện đang nhập khẩu một lượng đáng kể, tạo ra rủi ro về kinh tế và an ninh. Chính quyền cho biết, Mỹ phụ thuộc vào nhập khẩu ít nhất 15 loại khoáng sản quan trọng và 70% lượng đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc.
Mỹ hiện đang khai thác và xử lý một lượng nhỏ lithium, chỉ có một mỏ niken nhưng không có lò luyện niken, và không có mỏ hoặc nhà máy lọc coban. Mặc dù có nhiều mỏ đồng, Mỹ chỉ có hai lò luyện đồng và phụ thuộc vào các quốc gia khác để xử lý kim loại đỏ quan trọng đó.
"Sự phụ thuộc của Mỹ vào hàng nhập khẩu và sự dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng của chúng tôi làm tăng nguy cơ đối với an ninh quốc gia, khả năng sẵn sàng quốc phòng, sự ổn định giá cả, sự thịnh vượng và khả năng phục hồi kinh tế", Tổng thống Trump cho biết.
Đầu tháng này, Trung Quốc đã đặt ra các hạn chế xuất khẩu đối với đất hiếm để đáp trả các mức thuế quan gần đây của Tổng thống Trump. Đất hiếm là một nhóm gồm 17 nguyên tố được sử dụng trong các ngành công nghiệp quốc phòng, xe điện, năng lượng và điện tử. Mỹ chỉ có một mỏ đất hiếm và hầu hết nguồn cung đã qua chế biến của nước này đến từ Trung Quốc.
Những hạn chế đó từ Trung Quốc được xem là minh chứng mới nhất cho khả năng thể hiện sự thống trị đối với hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản quan trọng sau khi nước này ban hành lệnh cấm hoàn toàn việc xuất khẩu ba kim loại khác sang Mỹ vào năm ngoái và áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với các kim loại khác.
Các công ty khai khoáng Trung Quốc trên toàn cầu đã tràn ngập thị trường bằng nguồn cung cấp giá rẻ của nhiều khoáng sản quan trọng trong những năm gần đây, thúc đẩy các lời kêu gọi từ ngành công nghiệp và các nhà đầu tư về hành động từ các quan chức để hỗ trợ các dự án của Mỹ.
Đầu tuần này, Tổng thống Trump cũng đã tiến hành một cuộc điều tra tương tự tập trung vào dược phẩm và chất bán dẫn, một dấu hiệu cho thấy thuế quan đối với các lĩnh vực đó cũng có thể sớm được áp dụng.
