Tiếng kêu cứu thảm thiết của TikTok: Giấc mơ Mỹ nguy cơ vỡ tan, thành tựu lớn nhất của founder bị đe dọa

TikTok sắp phải đối mặt với phán quyết quan trọng nhất lịch sử.

Zhang Yiming ban đầu chọn đại học bằng cách tính toán xem trường nào gần nhà nhất. Tỷ lệ nam nữ cũng phải cân đối để anh chàng thích hợp yêu đương.

Ngôi nhà đầu tiên sau đó được Yiming mua dựa trên công thức xác định cộng đồng dân cư tốt nhất Bắc Kinh. Người đàn ông này cũng thành công tạo ra TikTok, ứng dụng cực kỳ phổ biến được xây dựng dựa trên thuật toán dự đoán các video mà mọi người chắc chắn sẽ yêu thích.

Tuy nhiên hiện tại, Zhang, 41 tuổi, không rõ liệu có thể vượt qua thử thách lớn nhất mang tên Tòa án Tối cao Mỹ. Hầu hết thẩm phán đều hoài nghi ứng dụng này, vậy nên, nhắm thẳng vào quyền sở hữu TikTok của Trung Quốc.

Cuộc đối đầu đe dọa phá vỡ thành tựu lớn nhất của Zhang cho đến nay, cũng như mong muốn lớn nhất của ông. Zhang từ lâu thừa nhận rằng ước mơ của mình chính là điều hành một doanh nghiệp thành công ngay cả bên ngoài đại lục - quê hương với 1,4 tỷ người.

“Người dùng internet của Trung Quốc chỉ chiếm 20% số người dùng trên toàn thế giới”, ông phát biểu tại một hội nghị năm 2016 và kết luận rằng chỉ có một cách để công ty có thể cạnh tranh với những công ty tốt nhất: “Toàn cầu hóa là điều bắt buộc”.

Năm ngoái, Zhang trở thành người giàu nhất Trung Quốc, với giá trị tài sản ròng khoảng 49 tỷ USD, theo Viện nghiên cứu Hurun. Phần lớn tài sản của ông đến từ cổ phần trong công ty mẹ của TikTok có trụ sở tại Bắc Kinh với 21%.

Sinh năm 1983, Zhang lớn lên ở tỉnh Phúc Kiến, đông nam Trung Quốc. Cha ông điều hành một nhà máy điện tử, còn mẹ là y tá. Khi còn là học sinh trung học, anh chàng rất thích đọc báo.

Vào ngày chọn trường đại học, Zhang đặt ra 4 tiêu chí: Một, trường phải xa nhà. Hai, trường phải có tuyết, vì ông chưa từng thấy tuyết trước đây. Ba, trường phải gần biển, vì ông ưa thích hải sản và cuối cùng là tỷ lệ giới tính. Các trường kỹ thuật ở Trung Quốc vào thời điểm đó có khoảng 80% là nam, vì vậy một ngôi trường đại học toàn diện với sự cân bằng giới tính sẽ giúp Zhang dành thời gian cho tình yêu.

“Có thể có 20.000 người trên thế giới phù hợp với bạn, và bạn chỉ cần tìm 1 người trong số 20.000 người đó”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2015 và cho biết vợ mình chính là một trong những người được ông sửa máy tính cho.

Năm 2012, Zhang thành lập ByteDance trong một căn hộ ở Bắc Kinh. Vào thời điểm đó, xu hướng trong ngành công nghệ là hiển thị nội dung cho mọi người dựa trên kết nối với các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook.

Zhang cách mạng hóa ngành công nghiệp toàn cầu bằng một cách tiếp cận khác. “Ý tưởng này rất đơn giản nhưng lại vô cùng mạnh mẽ: bạn nên xem xét nội dung dựa trên hành vi của chính bạn”, Shou Chew, giám đốc TikTok, cho biết.

Năm 2014, Zhang đến Thung lũng Silicon và ghé thăm Facebook, Tesla và Airbnb. Ông cảm thấy mình có thể cạnh tranh với họ.

“'Thời kỳ hoàng kim' của các công ty công nghệ Trung Quốc đang đến gần”, ông viết trong một bài đăng trên blog vào thời điểm đó.

TikTok và phiên bản tiếng Trung của nó, Douyin, sớm theo sau. Tính đến quý II/2024, TikTok và Douyin kết hợp lại để trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều thứ năm mọi thời đại, chỉ sau WhatsApp, Facebook, Messenger và Instagram, theo công ty nghiên cứu Sensor Tower. TikTok và Douyin cũng kết hợp để trở thành ứng dụng phi trò chơi đầu tiên đạt 17 tỷ USD chi tiêu của người tiêu dùng, trong đó, 22% doanh thu đó đến từ Mỹ.

Sau khi Mỹ nỗ lực cấm TikTok vào năm 2020, còn Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát với các công ty công nghệ Trung Quốc, Zhang từ chức giám đốc điều hành ByteDance. Ông nói trong một lá thư gửi cho nhân viên rằng mình muốn có nhiều thời gian hơn để tập trung vào chiến lược dài hạn, dành nhiều tháng đọc các bài báo khoa học và gặp gỡ các nhà nghiên cứu AI.

Zhang thành lập một quỹ đầu tư mạo hiểm ở Hồng Kông để rót vốn vào các công ty công nghệ, sau đó chuyển từ Bắc Kinh đến Singapore và sống một cuộc sống bình lặng. Mặc dù không còn chức danh chính thức nào tại công ty, song người đàn ông này vẫn đưa ra những quyết định chiến lược lớn.

Theo báo giới, Zhang thỉnh thoảng vẫn xuất hiện tại văn phòng Singapore, trong một tòa nhà có logo ByteDance. Ông không tham gia chặt chẽ vào nỗ lực đấu tranh chống lại luật pháp Mỹ của TikTok, mà thay vào đó, giao nhiệm vụ cho Chew và Liang Rubo, giám đốc điều hành hiện tại của ByteDance.

Bất chấp tương lai không chắc chắn, Zhang vẫn kiên trì thúc giục các giám đốc điều hành cấp cao chủ yếu là người Trung Quốc tập trung vào điều mà ông tin là chân ái đối với một công ty toàn cầu: học tiếng Anh lưu loát. Tiếng Anh luôn được sử dụng trong các cuộc họp nội bộ, theo WSJ.

Được biết, hiện TikTok đang tiến gần hơn với nguy cơ biến mất tại Mỹ, sau khi một hội đồng thẩm phán liên bang quyết định duy trì một luật mới có thể dẫn đến lệnh cấm ứng dụng video phổ biến do Trung Quốc sở hữu vào giữa tháng 1. Việc ứng dụng sắp bị xóa sổ tại Mỹ gây ra mối lo ngại đặc biệt nghiêm trọng từ những người ủng hộ quyền tự do ngôn luận hoặc có thu nhập phụ thuộc vào nền tảng này.

Không rõ chính xác điều gì xảy ra tiếp theo đối với TikTok. Hiện công ty này đã xin kháng cáo.

Theo Reuters, trong hơn 2 tiếng rưỡi tranh luận ngày 10/1, 9 thẩm phán đã đặt câu hỏi cho các luật sư đại diện TikTok, công ty mẹ ByteDance và người dùng ứng dụng về nguy cơ chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng nền tảng này để do thám người Mỹ và thực hiện các hoạt động ảnh hưởng bí mật. Đồng thời, họ cũng xem xét các mối quan ngại liên quan đến quyền tự do ngôn luận.

Quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ sẽ đến vào thời điểm nhạy cảm, khi căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng. Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20/1, đã lên tiếng phản đối lệnh cấm TikTok. Ông thúc giục tòa án hoãn thời hạn yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok để chính quyền mới của ông có “cơ hội theo đuổi giải pháp chính trị cho các câu hỏi đang được tranh luận”.

Theo: WSJ, Reuters