Tổng thống Trump muốn tiếp cận nguồn khoáng sản của Ukraine, song từ chối đưa ra các đảm bảo an ninh cho Kiev.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nhìn về phía Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tại cuộc họp nội các đầu tiên hôm 26/2. (Ảnh: Getty Images).
Trong cuộc họp đầu tiên với nội các vào ngày 26/2, Tổng thống Trump cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến thủ đô Washington để ký thoả thuận khung cho phép Mỹ chia sẻ nguồn tài nguyên khoáng sản của quốc gia Đông Âu này.
Song, ông Trump nhấn mạnh Mỹ sẽ không cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine. Có các đảm bảo an ninh từ Mỹ, cường quốc hạt nhân duy nhất thực sự có khả năng chống lại Nga, là yêu cầu cốt lõi của ông Zelensky.
Theo New York Times, lo ngại lớn nhất của ông Zelensky là Ukraine có thể bị buộc phải ngừng bắn, tạo điều kiện để Nga sử dụng thời gian đó xây dựng lại quân đội và cố gắng tấn công đất nước của ông một lần nữa.
Ông Trump nói rằng những đảm bảo an ninh đó (nếu có) sẽ phải đến từ châu Âu và chính quyền Washington sẽ hỗ trợ hạn chế.
“Tôi sẽ không cung cấp quá nhiều đảm bảo an ninh”, ông Trump phát biểu tại cuộc họp. “Chúng tôi sẽ để châu Âu thực hiện công việc đó”.
Tổng thống Trump chưa từng công khai nói về vai trò của Mỹ (nếu có) trong việc ngăn chặn Nga tái khởi động xung đột. Ông đã im lặng vào hôm 24/2 khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron liên tục nêu chủ đề đảm bảo an ninh tại cuộc họp báo chung tại Nhà Trắng.
Tuyên bố thẳng thừng của ông Trump có thể giúp đẩy nhanh việc chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine, nhưng có thể tạo động lực cho Tổng thống Nga Vladimir Putin hành động táo bạo hơn, New York Times nhận định.
Và tuyên bố của ông Trump có thể làm tăng nỗi sợ của châu Âu rằng chính quyền Washington đã đổi phe trong cuộc chiến và đang tìm cách bình thường hoá mối quan hệ với Nga.
Viễn cảnh châu Âu một mình ủng hộ Ukraine và tiếp tục cô lập Nga, trong khi ông Trump có lập trường ngược lại, đã khiến các nước NATO lo lắng. Thủ tướng Đức sắp nhậm chức Friedrich Merz tuyên bố Berlin phải tìm cách “độc lập khỏi Mỹ”.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent từng lập luận rằng nếu Mỹ có lợi ích tài chính trong trữ lượng titan, lithium, uranium và đất hiếm của Ukraine thì đây là đảm bảo an ninh tốt nhất mà Kiev có thể có.
“Tôi gọi đó là đảm bảo an ninh kinh tế”, ông Bessent phát biểu vào cuối tuần trước. Vị bộ trưởng chính là người đã đàm phán thoả thuận khoáng sản với Tổng thống Zelensky và các phụ tá.
Cũng tại cuộc họp nội các, ông Trump đã khuyên Ukraine nên "quên chuyện" gia nhập NATO khi các phóng viên hỏi những bên liên quan cần đưa ra những nhượng bộ nào để chấm dứt cuộc chiến.
"Ukraine có thể quên chuyện đó đi. Có lẽ đó là lý do khiến mọi chuyện bắt đầu", ông nhấn mạnh.
Ông Trump cũng cho biết Mỹ sẽ làm hết sức để giúp Nga và Ukraine đạt được "thỏa thuận tốt nhất cho cả hai bên", trong đó Kiev "có thể lấy lại được nhiều nhất có thể".
