Ông Trump khẳng định sẽ kiểm soát Greenland và giành lại kênh đào Panama

Tổng thống Donald Trump nhân bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ để nhắc lại tham vọng đối với Greenland và kênh đào Panama.

23-12-2024 Kênh đào Panama thuộc sở hữu của nước nào mà ông Trump đòi lấy lại?

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters). 

Mời gọi người Greenland

Trong bài phát biểu thường niên trước Quốc hội vào ngày 4/3, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ kiểm soát Greenland “bằng cách này hay các khác”. Hòn đảo nằm ở Bắc Cực này là vùng lãnh thổ độc lập của Đan Mạch.

Ông nói: “Tôi có một thông điệp gửi tới những con người tuyệt vời ở Greenland tối nay. Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ quyền tự quyết định tương lai của các bạn. Và nếu các bạn muốn chọn, chúng tôi chào đón các bạn đến với Mỹ". 

Chủ nhân Nhà Trắng hứa hẹn Mỹ sẽ giúp người Greenland an toàn và trở nên giàu có. Ông cam kết: “Cùng với nhau, chúng ta sẽ đưa Greenland đến tầm cao mà bạn chưa từng tưởng tượng được”.

Tuy nhiên, ngoài những lời mời gọi thân thiện với người Greeland, ông Trump cũng nghiêm túc nhắc nhở các nhà lập pháp Mỹ rằng việc kiểm soát hòn đảo này là điều cần thiết với an ninh quốc gia.

Ông nhấn mạnh: “Mỹ cần Greenland vì an ninh quốc gia và cả an ninh quốc tế. Chính quyền của tôi đang làm việc với tất cả các bên liên quan để có được hòn đảo… Tôi nghĩ Mỹ sẽ có được Greenland. Bằng cách này hay cách khác, chúng ta sẽ có Greenland. Greenland có dân số rất nhỏ nhưng là vùng đất rất lớn. Và vô cùng, vô cùng quan trọng với an ninh quân sự”.

Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới nằm ở Bắc Cực với diện tích 2.166.086 km² và dân số vào khoảng 57.000 người. Vị trí của Greenland có thể giúp ích lớn cho Mỹ trong nỗ lực đối trọng ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc ở khu vực này.

Ông Trump chú ý tới tầm quan trọng chiến lược của Greenland ngay từ nhiệm kỳ đầu tiên và nhiều lần gợi ý Mỹ nên mua lại vùng đất này. Chính quyền Greenland và chính phủ Đan Mạch đã khẳng định họ sẽ không bán lãnh thổ với bất kỳ giá nào.

Tham vọng “lấy lại” kênh đào Panama

Cũng trong bài phát biểu ngày 4/3, ông Trump nêu bật thỏa thuận của công ty quản lý tài sản Mỹ BlackRock nhằm mua lại hai cảng ở Panama. Ông mô tả đây là bước tiến tích cực đối với nỗ lực “lấy lại” kênh đào Panama cho nước Mỹ.

Chủ nhân Nhà trắng tuyên bố: “Hôm nay, một công ty lớn của Mỹ thông báo họ đang mua lại cả hai cảng quanh kênh đào Panama”.

Cụ thể, một nhóm các tập đoàn đầu tư do BlackRock dẫn đầu sẽ trả hơn 19 tỷ USD bằng tiền mặt cho công ty Hong Kong CK Hutchison của tỷ phú Lý Gia Thành để lấy 90% cổ phần trong Panama Ports Company. Công ty này là nhà vận hành hai cảng Balboa và Cristobal.

CK Hutchison không có mối liên kết tài chính với chính phủ Trung Quốc, nhưng doanh nghiệp Hong Kong nói chung chịu sự giám sát của Bắc Kinh.

Kênh đào Panama, tuyến đường thủy xuyên đại dương nhộn nhịp thứ hai trên thế giới, đóng vai trò then chốt đối với dòng chảy thương mại toàn cầu và đặc biệt là với Mỹ. Khoảng 2/3 hàng hóa đi qua kênh đào này là hàng xuất nhập khẩu vào hoặc ra Mỹ.

Từ trước, Washington đã coi hoạt động của CK Hutchison ở Panama là minh chứng cho thấy Trung Quốc đang mở rộng quyền lực ở Trung và Nam Mỹ. Trong thời gian gần đây, chính quyền ông Trump đang tích cực tìm cách mới để Washington và giới doanh nghiệp Mỹ chung sức chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

Ông Trump phát biểu: “Kênh đào Panama được xây bởi người Mỹ để phục vụ người Mỹ chứ không phải những nước khác, dù những quốc gia khác cũng có thể dùng nó… Kênh đào Panama được dựng nên bởi rất nhiều máu và tiền bạc của nước Mỹ”.

Vào năm 1977, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Jimmy Carter đã ký hiệp ước để trao quyền kiểm soát kênh đào Panama cho chính phủ Panama. Ông Trump cáo buộc thỏa thuận bị vi phạm nghiêm trọng bởi sức ảnh hưởng của Trung Quốc tại Panama. Ông cho đó là cơ sở để Mỹ “lấy lại” kênh đào này.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Marco Rubio là người chịu trách nhiệm dẫn dắt nỗ lực của Nhà Trắng trong việc “giành lại” quyền kiểm soát kênh đào Panama.