Máy ATM nhả ra vàng gây sốt, người dân xếp hàng xuyên đêm lấy tiền: Chuyện gì đang xảy ra?

Tại một góc nhỏ trong trung tâm thương mại nhộn nhịp, một chiếc máy bán hàng tự động đang âm thầm mua – bán vàng, thu hút cả người trẻ lẫn người lớn tuổi đổ xô giao dịch giữa lúc giá vàng chạm đỉnh lịch sử.

Tại một đường phố ở Thượng Hải (Trung Quốc), hàng chục người chen chúc quanh một chiếc máy tự động cỡ bằng máy gắp thú, nơi vàng được nung chảy ở nhiệt độ 1.200 độ C. Nhân viên làm việc liên tục để điều phối dòng người, hướng dẫn khách hàng từng bước, trong khi người qua đường tò mò quan sát những món trang sức biến mất vào khay máy.

Trong số đó có bà Hà Hiểu Phương, 49 tuổi, người đã bán gần 90 gram vàng, chủ yếu là vòng tay và dây chuyền cũ, và nhận về hơn 60.000 nhân dân tệ (khoảng 8.000 USD).

Toàn bộ quá trình chỉ mất chưa đầy 30 phút. Không mặc cả, không thủ tục giấy tờ, chỉ cần chuyển khoản ngân hàng và rời đi trong im lặng để nhường chỗ cho người tiếp theo tại cây ATM vàng đầu tiên ở Thượng Hải.

Máy ATM vàng đầu tiên của Thượng Hải

Giá vàng leo lên mức cao kỷ lục đang thu hút hàng dài người đến giao dịch, người lớn tuổi tranh thủ bán, người trẻ âm thầm thao tác trên màn hình, đặt cược vào đà tăng của vàng.

Từ ngày 9–10/4, giá vàng bắt đầu tăng mạnh sau loạt lo ngại về chính sách thuế quan mới của Mỹ. Đến sáng sớm thứ Năm theo giờ Bắc Kinh, giá vàng giao ngay đạt đỉnh lịch sử 3.357,92 USD/ounce (tương đương 787 NDT/gram).

Được lắp đặt tại tầng hai trung tâm thương mại Global Harbor, chiếc máy này cung cấp dịch vụ thay thế hoàn toàn tự động cho các tiệm vàng: kiểm tra độ tinh khiết theo thời gian thực, báo giá trực tiếp và chuyển tiền nhanh chóng.

Vàng của bà Hà nặng 89,74 gram, độ tinh khiết đạt 99,99%. Theo giá trực tiếp của Sở Giao dịch vàng Thượng Hải ở mức 781,70 NDT/gram, máy đã tính toán số tiền bà được nhận sau khi trừ đi 1.615 tệ phí dịch vụ. Chỉ trong 15 phút chờ đợi, giá vàng đã tăng thêm 7 tệ/gram.

Sau đó, máy tiến hành kiểm tra lần hai bằng cách nấu chảy vàng để xác nhận lại độ tinh khiết. Quá trình mất khoảng 20 phút, khách hàng có thể theo dõi trực tiếp trên màn hình phía trên khay máy. Khi kết quả khớp với lần kiểm tra đầu tiên, bà Hà nhập thông tin ngân hàng, xác nhận với nhân viên và hoàn tất giao dịch: đưa vàng vào, nhận tiền ra.

Từ tuần trước, bà Lạc Xuân Tường, nhân viên phụ trách cây ATM, cho biết lưu lượng khách tăng vọt. Trong suốt tuần qua, cây ATM hoạt động liên tục từ 10 giờ sáng đến 10 giờ tối, trung bình xử lý khoảng 30 giao dịch mỗi ngày. Những tối cao điểm, bà Lạc phải làm việc đến nửa đêm, hướng dẫn khách đi qua các lối đi nội bộ sau khi trung tâm thương mại đóng cửa.

Theo bà, khoảng 70% người dùng là phụ nữ địa phương từ 50–70 tuổi. “Họ thường đến vào ban ngày, mang theo những món trang sức vàng kiểu cũ để đổi lấy tiền", bà nói. “Thế hệ này coi trọng vàng nhất và thường sở hữu nhiều hơn so với người trẻ”. Bà cũng cho biết tính năng kiểm tra độ tinh khiết miễn phí, không làm hỏng vàng cũng thu hút nhiều người tò mò đến thử.

Vàng từ lâu đã có giá trị văn hóa sâu sắc tại Trung Quốc, biểu tượng cho sự phú quý, bảo vệ và may mắn.

Tuy nhiên, theo Hội đồng Vàng Thế giới, nhóm tuổi 35–55 vẫn dẫn đầu về sức mua, trong khi người tiêu dùng trẻ đang nhanh chóng bắt kịp. Những người sinh sau năm 1990 hiện chiếm hơn một nửa số người mua vàng tại Trung Quốc, và nhóm tuổi 18–34 chiếm hơn một phần ba doanh số bán lẻ trang sức vàng. Với họ, vàng là một khoản đầu tư cho tương lai.

Tại trung tâm thương mại, phóng viên Sixth Tone ghi nhận thời gian chờ đợi kéo dài tới 3 tiếng. Anh Trương Dã Văn, ngoài 30 tuổi, cuối cùng cũng tới lượt lúc 8 giờ tối, sau khi nhận số thứ tự từ 3 tiếng trước.

“Các cửa hàng thường quảng cáo 'mua lại giá cao', nhưng thực tế báo giá rất mập mờ và tôi không tin tưởng hoàn toàn”, anh nói. “Với máy móc, ít nhất quy trình được tiêu chuẩn hóa và minh bạch. Dù giá chênh không lớn, tôi vẫn thích công nghệ hơn”.

Ông Chu Hiểu Phổ, 55 tuổi, cũng đồng tình. Ông đến cùng vợ, mang theo một chiếc vòng tay nặng 5 gram, chủ yếu vì tò mò. Theo ông, máy có sức hấp dẫn nhờ đơn giản, rõ ràng và tránh phải giao tiếp không cần thiết. “Giờ ai cũng muốn hạn chế tiếp xúc trực tiếp”, ông nói.

So với đó, các chuỗi cửa hàng vàng thường áp dụng mức giá cố định nội bộ (768 NDT/gram) và trừ thêm phí với thương hiệu ngoài hệ thống. Vì thế, nhiều khách hàng đánh giá cao việc ATM báo giá theo thời gian thực và thu phí minh bạch.

Ông Chu từng thử cả cửa hàng tư nhân lẫn nhà nước. Cửa hàng tư hay đưa ra mức giá “cao bất ngờ” để lôi kéo khách nhưng lại dễ gây tranh cãi. Còn cửa hàng nhà nước thì giá thấp hơn và thái độ phục vụ lạnh nhạt. “ATM thì rõ ràng, đơn giản và dễ chịu”, ông nói.

Máy ATM nấu vàng do tập đoàn Kinghood (Thâm Quyến) phát triển, hiện đã được triển khai tại khoảng 100 thành phố trên khắp Trung Quốc, đặt tại các trung tâm thương mại, tòa nhà văn phòng và chi nhánh ngân hàng. Riêng tại Thượng Hải, một máy thứ hai sẽ sớm được lắp đặt, dấu hiệu cho thấy nhu cầu đang ngày càng tăng.

Theo Sixth Tone

>> Vàng leo đỉnh lịch sử, chuyên gia vẫn dự báo 'chưa có dấu hiệu dừng lại'