“Kỳ lân” Indonesia gục ngã trong cuộc chiến thương mại điện tử với Shopee và TikTok

Bukalapak, một trong những công ty thương mại điện tử đầu tiên của đất nước vạn đảo, đã phải cúi đầu rút lui khỏi lĩnh vực bán lẻ trực tuyến, nhường sân chơi cho các đại gia ngoại quốc.

"Chúng tôi đã quyết định dần dần ngừng bán sản phẩm vật lý trên nền tảng Bukalapak", công ty đã thông báo vào đầu tháng 1, như một phần trong chiến lược dài hạn nhằm đảm bảo sự tồn tại và khả năng thích ứng trong tương lai.

Thành lập từ năm 2010, Bukalapak từng là một cái tên đáng nể trong làng thương mại điện tử Indonesia. Nền tảng này đã từng là thiên đường mua sắm với đủ loại sản phẩm từ đồ gia dụng, quần áo, thiết bị điện tử đến thực phẩm. Tuy nhiên, những dịch vụ này đã ngừng hoạt động từ ngày 09/02/2025.

Trong tương lai, Bukalapak sẽ chỉ tập trung vào dịch vụ thanh toán hóa đơn điện thoại, internet và một số hàng hóa kỹ thuật số. Đây là một sự thay đổi lớn cho công ty từng làm nên lịch sử khi trở thành “kỳ lân” đầu tiên của Indonesia – tức doanh nghiệm có định giá trên 1 tỷ USD - niêm yết công khai vào năm 2021.

Theo số liệu từ công ty nghiên cứu Momentum Works của Singapore, chỉ cách đây hai năm, Bukalapak vẫn nắm giữ 11% thị phần, đứng thứ ba trong thị trường thương mại điện tử lớn nhất Đông Nam Á, sau Shopee của Singapore (40%) và Tokopedia của Indonesia (30%).

Bukalapak buộc phải thu hẹp quy mô kinh doanh thương mại điện tử do những thay đổi lớn trong môi trường cạnh tranh. Năm 2021, TikTok đã tung ra dịch vụ mua sắm trực tuyến tại Indonesia với mô hình độc đáo: Người dùng xem video quảng cáo được chọn lọc phù hợp với sở thích cá nhân và có thể mua hàng trực tiếp từ những video này. Với trải nghiệm mua sắm cực kỳ thuận tiện, TikTok đã nhanh chóng chiếm lĩnh 9% thị phần vào năm 2023.

Sau đó, vào tháng 1/2024, TikTok thâu tóm 75% cổ phần của Tokopedia từ gã khổng lồ công nghệ Indonesia GoTo. Mặc dù hiện tại hai nền tảng vẫn hoạt động độc lập, nhưng việc chia sẻ cùng một hệ thống thanh toán đã giúp họ nắm trong tay khoảng 40% thị phần, đủ sức để đối đầu với Shopee trong cuộc chiến giành ngôi vương.

Trước sức ép khủng khiếp từ hai gã khổng lồ, "kỳ lân một thời" đã không thể đứng vững. Trong 9 tháng đầu năm 2024, doanh số tăng nhẹ 2% lên 3.4 ngàn tỷ Rupiah (205.8 triệu USD), nhưng công ty vẫn ghi nhận lỗ ròng 597 tỷ Rupiah, cải thiện so với khoản lỗ 776 tỷ Rupiah cùng kỳ năm trước.

"Những khoản lỗ và thách thức trong ba năm qua đã buộc chúng tôi phải tập trung vào các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi", CEO Willix Halim đã thừa nhận vào tháng 10. Việc rút lui khỏi mảng bán lẻ sản phẩm vật lý là một nỗ lực để cải thiện lợi nhuận, đồng thời công ty cũng dự kiến sẽ cắt giảm nhân sự trong nửa đầu năm nay.

Sự sụt giảm giá trị của Bukalapak cũng rất đáng kinh ngạc. Khi niêm yết trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Indonesia vào tháng 8 năm 2021, vốn hóa thị trường của công ty đạt 109 ngàn tỷ Rupiah. Hiện nay, con số này đã giảm mạnh xuống chỉ còn 13 ngàn tỷ Rupiah.

Trong khi đó, thị trường thương mại điện tử Indonesia vẫn đang phát triển mạnh mẽ với tổng giá trị lên đến 53.8 tỷ USD (khoảng 887.7 ngàn tỷ Rupiah), giữ vững vị thế là thị trường lớn nhất Đông Nam Á, theo Momentum Works.