Giá dầu thô giảm mạnh sẽ làm thắt chặt ngân sách của các nước xuất khẩu dầu mỏ ở thị trường mới nổi, trong khi khả năng suy thoái kinh tế cũng có thể hạn chế lợi ích cho các nước nhập khẩu.
Lo ngại về tác động của cuộc chiến thương mại đối với tăng trưởng toàn cầu và nhu cầu dầu mỏ đã khiến giá dầu Brent giảm mạnh hơn 20% trong vòng một tuần, xuống mức thấp nhất trong bốn năm sau khi Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế quan toàn diện vào ngày 2/4. Sau đó, giá dầu đã phục hồi một phần lên khoảng 66 USD/thùng từ mức dưới 60 USD/thùng.
Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Pakistan, Morocco và phần lớn các nền kinh tế mới nổi ở châu Âu phụ thuộc vào nhập khẩu dầu mỏ sẽ cảm thấy lợi ích từ giá dầu thô thấp hơn. Tuy nhiên, các quốc gia xuất khẩu dầu bao gồm các nước vùng Vịnh, Nigeria, Angola, Venezuela và ở một mức độ nào đó là Brazil, Colombia và Mexico sẽ chịu thiệt hại khi mất một phần doanh thu ngoại tệ mạnh từ dầu thô mang lại.
Thomas Haugaard, Giám đốc danh mục đầu tư nợ thị trường mới nổi tại Janus Henderson Investors cho biết: "Những quốc gia xuất khẩu dầu sẽ bị ảnh hưởng tương đối nặng nề hơn so với mức tăng ở các nước nhập khẩu… Xuất khẩu dầu thường đóng góp đáng kể vào tài chính công, điều này sẽ lan sang phần bù rủi ro tín dụng".
Theo tính toán của Morgan Stanley, giá dầu hiện tại đang thấp hơn nhiều so với giả định ngân sách trung bình là 69 USD/thùng trong các dự báo năm tới của các nước xuất khẩu dầu chính, trong đó Angola và Bahrain được xem là những quốc gia nhạy cảm nhất.
"Bối cảnh hiện tại đã ảnh hưởng đến thị trường hàng hóa và trái phiếu Eurobond của thị trường mới nổi, bao gồm cả mức giao dịch của trái phiếu Eurobond của Angola", Bộ Tài chính Angola cho biết.
Angola đã chọn khoản vay thế chấp để quản lý các khoản nợ phải trả vào thời điểm khả năng tiếp cận thị trường Eurobond của nước này gặp phải sự không chắc chắn do các khoản nợ nước ngoài cao.
Giống như các quốc gia thị trường cận biên khác, lợi suất trung bình của trái phiếu đô la Angola đã tăng vọt lên hai chữ số trong đợt bán tháo tài sản rủi ro sau khi Mỹ áp thuế.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã phân loại nợ của Angola là có nguy cơ vỡ nợ cao, nhưng theo chính phủ Angola, quỹ đạo nợ của nước này vẫn vững chắc và ổn định.
Giá dầu giảm liên tục có thể làm suy yếu tiến trình cải cách kinh tế gần đây, thậm chí đảo ngược tiến trình.
Dầu chiếm khoảng 90% kim ngạch xuất khẩu của Nigeria và nguồn thu từ dầu thô được dự kiến sẽ tài trợ cho 56% ngân sách năm nay. Chính phủ dự báo giá dầu ở mức 75 USD/thùng trong ngân sách năm 2024 nhưng đã buộc phải thay đổi kế hoạch. "Chúng tôi sẽ quay lại bảng vẽ để xem xét lại toàn bộ ngân sách của mình", Bộ trưởng Tài chính Wale Edun cho biết.
Các nhà kinh tế cho biết, các nhà sản xuất dầu vùng Vịnh như Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất có thể vượt qua cơn bão tốt hơn do tình hình tài chính mạnh hơn, nợ tương đối thấp và một số bước tiến trong đa dạng hóa kinh tế. Tuy nhiên, doanh thu từ dầu thô giảm có thể làm phức tạp khả năng chi tiêu cho các dự án mới, bao gồm cả Ả Rập Xê Út.
Trên lý thuyết, các nhà nhập khẩu dầu của thị trường mới nổi sẽ được hưởng lợi từ chi phí nhập khẩu thấp hơn, thâm hụt tài khoản vãng lai được cải thiện và tác động tích cực đến áp lực lạm phát, nhưng họ cũng phải đối mặt với rủi ro.
Monica Malik, chuyên gia kinh tế trưởng tại Ngân hàng Thương mại Abu Dhabi cho biết: "Triển vọng giá dầu thấp hơn là tích cực đối với các nước nhập khẩu dầu, nhưng không có khả năng cân bằng được những trở ngại đáng kể từ chiến tranh thương mại và những rủi ro giảm giá đáng kể".
