Đề xuất lãi suất cho vay 'gần như 0%/năm'

Xác định vốn tín dụng từ ngân hàng vẫn đang là cứu cánh, đại diện doanh nghiệp đề xuất mức lãi suất mang tính tượng trưng, 'gần như là 0%/năm' để doanh nghiệp chú trọng đầu tư vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Đề nghị lãi suất 'mang tính tượng trưng'

Tại Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân” do Thời báo Ngân hàng tổ chức sáng 21/3, ông Nguyễn Kim Hùng - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Nam - doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác mỏ, công nghệ, đầu tư, bất động sản, logistics,... cho rằng nguồn vốn vay từ ngân hàng vẫn là cứu cánh quan trọng với bất kỳ loại hình doanh nghiệp nào.

Ông Hùng bày tỏ mong muốn Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phối hợp với các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính, để có thể đưa ra chính sách cho vay đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo, nhất là khi chưa có ngân hàng nào thiết kế gói vay riêng cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo như cho vay đầu tư vào lĩnh vực AI, đầu tư nền tảng,...

Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam kiến nghị gói tín dụng với mức lãi suất tượng trưng “gần như là 0%” cho loại hình doanh nghiệp nêu trên.

“Nếu lãi suất cho vay trung, dài hạn vẫn từ 8-10%/năm sẽ rất khó để doanh nghiệp đầu tư vào đổi mới sáng tạo. Thay vào đó, doanh nghiệp có thể bù lại bằng thuế thu nhập doanh nghiệp”, ông Hùng đề xuất.

Liên quan đến vốn vay phục vụ chuỗi cung ứng, ông Hùng đề xuất “miễn” tài sản đảm bảo cho các doanh nghiệp nhỏ tham gia chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Thay vào đó, cần tăng ràng buộc trách nhiệm với các doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi cung ứng. Như vậy, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) sẽ không cần tài sản đảm bảo mà có thể thế chấp bằng nguồn thu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng muốn được hỗ trợ về chính sách lãi suất cho các khoản vay trung dài hạn để doanh nghiệp có động lực đầu tư dài hạn.

Cần đa dạng hóa nguồn vốn cho doanh nghiệp

Về phía ngành ngân hàng, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho rằng ngân hàng và doanh nghiệp nào đi chậm trong đổi mới sáng tạo có thể thất bại trong cuộc cạnh tranh này. Nhưng làm thế nào để đổi mới sáng tạo, phát triển KHCN thì cần phải có nguồn lực.

“Nếu chỉ dựa vào nguồn lực từ ngân hàng thì không đủ và chắc chắn ngân hàng không thể đảm đương được hết nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Cần phải có thêm nhiều nguồn lực từ ngân sách, các quỹ đầu tư,... ”, Phó Thống đốc nói.

Đồng tình với kiến nghị của ông Hùng về gói tín dụng lãi suất siêu ưu đãi cho các doanh nghiệp KHCN, đổi mới sáng tạo, Phó Thống đốc cho rằng bản thân các ngân hàng cũng phải có định hướng và phải quyết liệt, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh.

Theo Phó Thống đốc, lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên vẫn đang được các ngân hàng thực hiện. Tuy nhiên, ở góc độ ngân hàng thương mại, không ngân hàng nào có thể cho vay được với lãi suất gần như 0%/năm. Do vậy, cần phải có bàn tay của nhà nước, có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Đối với kiến nghị về cho vay theo chuỗi liên kết, Phó Thống đốc cho biết trước đây NHNN đã thí điểm đối với 21 mô hình liên kết chuỗi giá trị. Tuy nhiên, duy nhất một mô hình trồng và tiêu thụ hoa ở Lâm Đồng thành công, bởi có yếu tố nước ngoài tham gia quản trị và đầu tư công nghệ.

“Tất cả các bên tham gia chuỗi liên kết đều phải có lợi ích thì họ mới gắn bó. Ngành ngân hàng rất muốn cho vay theo chuỗi mà không cần phải có tài sản bảo đảm, nhưng câu chuyện ở đây phụ thuộc vào các thành phần chủ thể tham gia chuỗi”, ông Đào Minh Tú nói.

Đồng thời, ông dẫn chứng mô hình Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao ở ĐBSCL, các bên tham gia chuỗi đều có lợi, cho thấy câu chuyện cho vay theo chuỗi đang rất hiệu quả, kể cả ngân hàng.

“Mô hình cho vay theo chuỗi ở ĐBSCL có thể áp dụng cho nhiều ngành kinh tế khác. Nó chứng minh cho câu nói muốn đi xa thì đi cùng nhau”, Phó Thống đốc nói.

Về đề xuất giảm lãi suất hơn nữa cho doanh nghiệp vay trung dài hạn, ông Tú cho hay lãi suất của Việt Nam đang có phần đi ngược so với xu hướng chung của thế giới. Trong khi thế giới tăng lãi suất thì chúng ta đang hạ lãi suất.

Tuy nhiên, đến nay chính sách hạ lãi suất của Việt Nam đang cho thấy sự hiệu quả và vẫn đảm bảo được mục tiêu chính sách tiền tệ. Thời điểm hiện tại, mặt bằng lãi suất tương đối hài hoà bởi lãi suất còn liên quan đến câu chuyện tỷ giá và nhiều vấn đề khác.

Theo ông Đào Minh Tú, thời gian qua, ngành ngân hàng đã thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng.

Kết quả, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh. Lãi suất cho vay bình quân năm 2024 giảm 1,24%, năm 2025 tiếp tục có xu hướng giảm so với cuối năm 2024.

Với các DN nhỏ và vừa, NHNN đã xác định là đối tượng ưu tiên cho vay với lãi suất ưu đãi khi cho vay ngắn hạn bằng VND thấp hơn các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường (hiện là 4%/năm).

>> Lãi suất ngân hàng hôm nay 21/3/2025: Nhà băng lần thứ 3 điều chỉnh lãi suất