Đầu tư trạm sạc xe điện giúp nền kinh tế Việt Nam tiết kiệm gần 500 tỷ USD

Quá trình chuyển đổi xe điện với việc đầu tư hạ tầng trạm sạc sẽ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào lĩnh vực nhập khẩu dầu mỏ, xăng dầu và tiết kiệm cho nền kinh tế tới gần 500 tỷ USD tích lũy từ năm 2024-2050.

Tiết kiệm gần 500 tỷ USD, tạo ra 6,5 triệu việc làm

Báo cáo "Hành trình Bứt phá: Chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam" của Ngân hàng thế giới (WB) chỉ ra, lộ trình chuyển đổi sang xe điện và khử phát thải cacbon trong lĩnh vực giao thông vận tải tại nước ta cần tập trung vào năm trụ cột bao gồm: Sản xuất xe điện, kích cầu tiêu dùng, phát triển hạ tầng trạm sạc, đảm bảo nguồn cung điện và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Đặc biệt, quá trình chuyển đổi xe điện với việc đầu tư hạ tầng trạm sạc xe điện sẽ mang lại nhiều lợi ích cho toàn bộ nền kinh tế Việt Nam ngoài việc giảm phát thải khí nhà kính. Bởi lẽ việc này sẽ làm giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào lĩnh vực nhập khẩu dầu mỏ, xăng dầu và tiết kiệm cho nền kinh tế tới gần 500 tỷ USD tích lũy từ năm 2024 đến năm 2050.

Giải thích về những con số vừa nêu, WB dẫn chứng rằng riêng năm 2022 Việt Nam đã chi 9 tỷ USD để nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ, trong đó 85% được ngành giao thông tiêu thụ. Trong 10 tháng đầu năm 2023, nước ta cũng chi đến 13 tỷ USD để nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ phục vụ cho mục đích tiêu thụ phương tiện giao thông.

Ngoài ra, chuyển đổi xe điện còn tạo ra tới 6,5 triệu việc làm liên quan đến hoạt động sản xuất mới tại Việt Nam tích lũy đến năm 2050 và việc làm đáng kể cho hoạt động bảo dưỡng và sửa chữa xe điện. Hơn nữa, quá trình chuyển đổi có thể giảm chi phí thiệt hại về môi trường do ô nhiễm không khí cục bộ xuống 30 triệu USD vào năm 2030 và 6,4 tỷ USD vào năm 2050 cho nước ta.

WB dự báo số lượng bộ sạc (mọi cấp độ) cần thiết để hỗ trợ mục tiêu tiếp nhận xe điện tại Việt Nam là khoảng 800.000 vào năm 2030, 2,7 triệu vào năm 2040 và 6,3 triệu vào năm 2050.

Để đáp ứng những nhu cầu trên, ngoài vốn thực hiện Quy hoạch điện VIII - PDP8, Việt Nam cần đầu tư thêm cho ngành điện khoảng 9 tỷ USD đến năm 2030 và 14 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2031-2050.

Lộ trình phát triển trạm sạc xe điện Việt Nam

Trao đổi với PV Tiền Phong, một chuyên gia của WB cho rằng từ nay đến năm 2027 việc sử dụng xe điện sẽ tập trung vào các hộ gia đình có thu nhập cao tại Việt Nam, vì thế nên lập kế hoạch phát triển mạng lưới trạm sạc xe điện công cộng phù hợp để tối ưu hóa hiệu quả, trước tiên nên ưu tiên các thành phố trực thuộc trung ương và bắt đầu từ các khu dân cư "nhà giàu".

Từ năm 2027-2030, các nỗ lực nên tập trung vào việc mở rộng mạng lưới sạc công cộng ở các khu vực ngoài đô thị.

Sau năm 2030, trọng tâm chuyển từ mở rộng phạm vi địa lý sang tăng mật độ ở cả khu vực đô thị và ngoài đô thị để chuẩn bị cho việc tiếp nhận xe điện ồ ạt sau năm 2035 khi hầu hết người Việt Nam có đủ khả năng sở hữu loại xe năng lượng xanh này.

WB cho rằng, để giảm tác động từ việc sạc xe điện đến tải đỉnh của hệ thống, Việt Nam nên đặt mục tiêu chuyển việc sạc sang các cơ sở sạc công cộng vào ban ngày (giờ thấp điểm) càng nhiều càng tốt. Các chính sách can thiệp chính bao gồm triển khai cải cách biểu giá điện để khuyến khích sạc ngoài giờ cao điểm, mở rộng quy mô các thiết bị sạc thông minh và lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà tại các cơ sở sạc công cộng để đưa tải sạc xe điện ra khỏi lưới điện.

“Chuyển đổi sang giao thông xanh với xe điện là một thách thức lớn, nhưng cam kết của Việt Nam là bước khởi đầu quan trọng. Để thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, nhà đầu tư tư nhân và người dân trong việc định hình lại thị trường xe, cách thức di chuyển và sử dụng năng lượng", bà Mariam J.Sherman - Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, Campuchia và CHDCND Lào - nói.

WB dự báo đến năm 2035, ô tô cá nhân sẽ trở thành phương tiện đi lại phổ biến tại Việt Nam. Do đó nếu hệ thống trạm sạc được phát triển đầy đủ, xe điện có thể là lựa chọn hàng đầu của những người mua ô tô lần đầu và dự kiến xe điện sẽ chiếm 93% doanh số bán ô tô trong giai đoạn 2036 - 2050.