Bitcoin: Từ "kẻ nổi loạn" đến biểu tượng của thị trường tiền kỹ thuật số

Các cơ quan quản lý vẫn chưa thiết lập được những biện pháp kiểm soát cần thiết để giải quyết ba vấn đề cốt lõi của thị trường tiền số. Thứ nhất là tính minh bạch, tiếp theo là thao túng thị trường, và cuối cùng là vấn đề về rủi ro hệ thống - khi một phần của thị trường tiền số sụp đổ có thể kéo theo cả hệ thống tài chính.

Có ai còn nhớ rằng Bitcoin từng được kỳ vọng sẽ làm một cuộc cách mạng, lật đổ hoàn toàn ngành tài chính truyền thống? Thực tế đã diễn ra khác hẳn. Hiện nay, khi Bitcoin vượt mốc 90,000 USD và tăng gấp đôi giá trị chỉ trong một năm, chúng ta đang chứng kiến một điều vô cùng trớ trêu - Bitcoin đang dần được các tổ chức tài chính truyền thống chấp nhận và quản lý.

Điều này thật mỉa mai khi nhìn lại: Bitcoin được tạo ra với mục đích là một loại tiền kỹ thuật số cho phép mọi người giao dịch trực tiếp với nhau, không cần qua ngân hàng hay trung gian tài chính. Vậy mà giờ đây, phần lớn Bitcoin lại được mua bán thông qua các quỹ đầu tư do chính những trung gian tài chính đó quản lý.

Nhìn lại hai năm trước, khi giá tiền số sụp đổ và sàn giao dịch FTX phá sản, cộng thêm việc lãi suất tăng cao, nhiều người đã nghĩ rằng đây là dấu chấm hết cho giấc mơ tiền số. Người ta nghĩ rằng tiền số chỉ là một cơn sốt đầu cơ, được thổi phồng bởi chính sách tiền tệ nới lỏng trong thời kỳ đại dịch.

Thế nhưng đến năm 2024, tiền số đã hồi sinh một cách ngoạn mục. Đợt tăng giá lần này có điểm khác biệt: nó không chỉ đến từ các nhà đầu tư cá nhân mà còn từ các tổ chức lớn. Các quỹ hưu trí ở Anh, các công ty quản lý tài sản ở London đều đang thử nghiệm đầu tư vào Bitcoin. Quỹ ETF Bitcoin của BlackRock đã thu hút hàng tỷ đô la. Xu hướng này, dù làm Bitcoin trở nên "đáng tin cậy" hơn, lại là điều đáng lo ngại.

Thực chất, việc ngành tài chính chấp nhận tiền số không phải vì họ tin vào tiềm năng cách mạng của nó. Họ chỉ đơn giản nhìn thấy cơ hội kiếm lợi nhuận từ phí giao dịch của một công cụ đầu cơ. Điều này đã làm mất đi ý nghĩa ban đầu của Bitcoin - một hệ thống tài chính không cần trung gian.

Vấn đề lớn hơn là các cơ quan quản lý vẫn chưa có khung pháp lý phù hợp để kiểm soát rủi ro. Hiện tại, việc giám sát rất lộn xộn, thiếu nhất quán, với nhiều cơ quan khác nhau làm việc không đồng bộ và không có nguyên tắc rõ ràng.

Bitcoin giờ đây đã trở thành một mục đầu tư thông thường trong sổ sách của Công ty Ủy thác và Thanh toán Bù trừ Mỹ - tổ chức xử lý hầu hết các giao dịch chứng khoán ở Mỹ. Điều này cho thấy Bitcoin đã không thể thực hiện được tham vọng ban đầu của mình, mà có thể đang dần trở thành một sản phẩm tài chính truyền thống.

Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiền hưu trí của người dân. Dù hiện tại các quỹ hưu trí chỉ đầu tư một phần nhỏ vào tiền số, nhưng xu hướng này đang dần tăng lên. Các nhà quản lý quỹ đang chịu áp lực phải đầu tư vào tiền điện tử để không bị coi là "lạc hậu".

Tương lai còn có thể đáng lo ngại hơn. Nếu chính quyền Mỹ tiếp theo nới lỏng các quy định, các tổ chức tài chính có thể tạo ra những sản phẩm đầu tư phức tạp từ tiền số, tiềm ẩn nhiều rủi ro chưa từng thấy. Khi đợt sụp đổ tiếp theo của tiền mã hóa xảy ra, nó sẽ tác động có thể sẽ lan rộng đến cả tiền hưu trí và các khoản đầu tư của tổ chức.

Đợt tăng giá hiện tại của Bitcoin không chứng minh được giá trị thực sự của nó. Các tổ chức tài chính truyền thống thu phí từ việc môi giới các giao dịch Bitcoin, biến một trào lưu đầu cơ thành cỗ máy sinh lời cho chính mình. Đó là lý do vì sao các ngân hàng và quỹ đầu tư lớn giờ đây nhiệt tình đón nhận Bitcoin, bởi vì họ thấy cơ hội kiếm tiền từ phí giao dịch của những nhà đầu tư đang chạy theo cơn sốt này.

Financial Times