Thị trường chứng khoán Mỹ vừa bị bán tháo mạnh sau thông báo của Tổng thống Donald Trump về việc áp thuế quan đối ứng đối với tất cả đối tác thương mại. Đáng chú ý hơn, các quốc gia đang có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thuế còn cao hơn nữa.
Đợt lao dốc này đã đẩy chỉ số S&P 500 giảm hơn 15% so với đỉnh cao thiết lập vào tháng 2, chính thức đưa thị trường vào vùng điều chỉnh. Trong ngôn ngữ tài chính, "điều chỉnh" được định nghĩa khi thị trường giảm từ 10% trở lên so với đỉnh gần nhất.
Warren Buffett
Giới đầu tư và các nhà kinh tế đang cùng chung nỗi lo: Chính sách thuế quan mới có thể châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn diện và đẩy lạm phát lên cao, hai yếu tố nguy hiểm có thể kéo nền kinh tế Mỹ vào vòng xoáy suy thoái. Và nếu suy thoái thực sự đến gần, thị trường có thể rơi vào cảnh bán tháo hỗn loạn với tốc độ chóng mặt.
* “Choáng váng” trước đòn thuế quan, điều gì tiếp tục chờ đợi chứng khoán Việt Nam?
* 3 ngàn tỷ USD "bốc hơi", Phố Wall choáng váng trước cú sốc thuế quan thế kỷ của Trump
Trong bối cảnh lo ngại lan rộng, lời khuyên từ huyền thoại đầu tư Warren Buffett dường như càng trở nên đáng giá.
“Đơn giản là không thể biết cổ phiếu có thể giảm bao nhiêu trong một thời gian ngắn", ông đã viết trong thư gửi cổ đông năm 2017.
Nhưng nếu một đợt sụt giảm lớn xảy ra, "hãy chú ý đến những dòng này" từ bài thơ kinh điển "If" của Rudyard Kipling, ông nói.
“Nếu bạn có thể bình tâm khi mà tất cả hết thảy kinh hoàng và đổ lỗi cho bạn…
Nếu bạn biết đợi chờ và kiên nhẫn chờ trông…
Nếu bạn có thể suy tư mà không lấy nó làm mục đích…
Nếu bạn vẫn vững tin khi mọi người nghi kỵ…
Thì thế giới này sẽ là của bạn, cùng tất cả những gì trong đấy”.
Tại sao phải giữ bình tĩnh?
Cần lưu ý rằng khi Buffett viết về "những đợt sụt giảm lớn", ông đang đề cập đến những giai đoạn khủng hoảng sâu như thị trường gấu 2007-2009, khi S&P 500 mất hơn 50% giá trị. Những biến động kinh hoàng như vậy hiếm hơn nhiều so với tình hình hiện tại.
Thực tế, các đợt điều chỉnh trong thị trường chứng khoán là điều khá bình thường. Đã có 21 đợt giảm giá từ 10% trở lên đối với chỉ số S&P 500 kể từ năm 1980, theo dữ liệu từ Baird Private Wealth Management.
Dĩ nhiên, thách thức lớn nhất của nhà đầu tư là không ai có thể biết trước liệu tình hình có trở nên tồi tệ hơn hay không cho đến khi nó thực sự xảy ra.
"Không ai có thể nói cho bạn biết khi nào những điều này sẽ xảy ra", Buffett nhấn mạnh. "Đèn có thể chuyển từ xanh sang đỏ bất cứ lúc nào mà không dừng lại ở màu vàng”.
Nhưng bất kể sự sụt giảm có khiêm tốn và ngắn ngủi hay kéo dài và đau đớn, thông điệp dành cho các nhà đầu tư cá nhân vẫn không thay đổi: Hãy bám sát kế hoạch dài hạn và tiếp tục đầu tư một cách kiên định.
Buffett coi những đợt suy thoái là "cơ hội phi thường". Tại sao lại như vậy? Bởi vì dữ liệu lịch sử cho thấy thị trường không mất quá nhiều thời gian trước khi trở lại xu hướng tăng.
Theo dữ liệu từ Hartford Funds, kể từ năm 1928, thị trường gấu trung bình - định nghĩa là sụt giảm từ 20% trở lên so với đỉnh gần nhất - chỉ kéo dài chưa đầy 10 tháng. Đặt trong bối cảnh hành trình đầu tư kéo dài hàng thập kỷ, 10 tháng không phải là thời gian dài.
Và ngay cả khi trải qua những giai đoạn sụt giảm có thể gây sợ hãi, lời khuyên quan trọng là hãy luôn hướng tới các mục tiêu tài chính dài hạn của bạn. Bằng cách tiếp tục đầu tư đều đặn khi thị trường giảm, bạn đang thực sự mua cổ phiếu với giá rẻ hơn. Miễn là chiến lược đầu tư của bạn đủ đa dạng hóa, mức chiết khấu sẽ càng hấp dẫn hơn khi giá cổ phiếu càng giảm sâu.
Như Kipling đã khuyên, hãy giữ cái đầu lạnh, bỏ qua những tiêu đề báo chí gây sốc và kiên định với chiến lược của mình. Liệu Trái đất và mọi thứ trong đó có là của bạn không? Có thể không - nhưng bạn có khả năng sẽ làm tốt công việc gia tăng sự giàu có dài hạn của mình.
Triết lý này gợi nhớ đến một câu nói nổi tiếng khác của Buffett về việc tận dụng cơ hội đầu tư giá rẻ, được trích từ thư cổ đông năm 2009: "Cơ hội lớn hiếm khi xuất hiện. Khi trời đang mưa vàng, hãy cầm một cái xô để hứng”.
