Xoay xở trong thế khó

Chỉ riêng cụm từ "tái vũ trang châu Âu" cũng đã hàm ý đầy đủ và súc tích sự "thức tỉnh" của châu lục này

Các đồng minh và đối tác của Mỹ trong Liên minh châu Âu (EU) và NATO ở châu Âu bị bất ngờ và bối rối bởi những điều chỉnh chính sách đối ngoại của chính quyền mới ở Washington. Họ không khỏi thực sự hoài nghi về cam kết của Mỹ trong việc bảo đảm an ninh cho họ và tiếp tục hậu thuẫn Ukraine.

Họ quan ngại đặc biệt sâu sắc về chủ ý của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa nước Mỹ xích lại gần Nga, định hình lại quan hệ hai nước. NATO và châu Âu không còn được Washington dành cho ưu tiên chính sách hàng đầu nữa. Họ thậm chí còn bị phía Mỹ xem là đối tượng gây thiệt hại lớn cho mình.

Tình cảnh mới này rất khó khăn và phức tạp, đẩy các đồng minh và đối tác của Mỹ ở châu Âu đến trước những thách thức ghê gớm mà xưa nay họ không hề tính đến và lường trước được. Vì thế, họ giờ đây phải vội vã xoay xở để ứng phó.

Những vấn đề đặt ra cho họ hiện nay không chỉ ở khía cạnh chính trị an ninh mà còn cả về kinh tế và thương mại. Để ứng phó kịp thời và hiệu quả, họ ý thức được rằng phải tăng cường đoàn kết nội bộ và phối hợp hành động trong mọi việc, đặc biệt là trong xử lý quan hệ với Washington. 

Châu Âu phải giảm bớt và tiến tới không còn lệ thuộc vào Mỹ về bảo đảm an ninh, hợp tác kinh tế và thương mại, kỹ thuật hiện đại và công nghệ cao.

Đặc biệt cấp bách đối với châu Âu là tự chủ về phòng thủ và an ninh để phòng ngừa khả năng Mỹ giảm và thậm chí buông bỏ cam kết bảo đảm an ninh cho các đồng minh và đối tác ở châu Âu. 

Cụ thể ở đây là châu Âu phải tăng cường tiềm lực và sức mạnh quân sự để đủ sức hậu thuẫn Ukraine trong cuộc xung đột với Nga, đối phó hiệu quả thách thức an ninh từ phía Moscow cho hiện tại cũng như tương lai.

Chính vì thế, Ủy ban châu Âu đã đưa ra kế hoạch mang tên "Tái vũ trang châu Âu". Trong kế hoạch này, EU trù liệu chi 800 tỉ euro trong 4 năm tới để các thành viên EU đầu tư vào hiện đại hóa quân đội và tăng cường vũ trang, gia tăng mạnh mẽ tiềm lực quân sự của cả châu lục. 

Chỉ riêng cụm từ "tái vũ trang châu Âu" cũng đã hàm ý rất đầy đủ và súc tích sự "thức tỉnh" của các đồng minh và đối tác của Mỹ trước những thay đổi ở bên kia Đại Tây Dương.

Ở châu Âu những ngày qua liên tiếp diễn ra nhiều cuộc gặp cấp cao của nhiều nhóm quốc gia thành viên EU và NATO khác nhau. Nhiều ý tưởng mới được đưa ra. Anh tăng cường viện trợ cho Ukraine và nỗ lực thành lập "Liên minh những bên sẵn sàng" để hậu thuẫn Ukraine. 

Pháp đề xuất ngừng giao tranh một tháng trên không, trên biển và ở cơ sở hạ tầng năng lượng. Pháp mời chào sử dụng vũ khí hạt nhân của mình để bảo hộ an ninh cho châu Âu. Chắc chắn rồi đây châu Âu còn nảy ra nhiều ý tưởng khác nữa.

Có lẽ vì quá khó nên châu Âu mới "ló" ra được chừng ấy. Chúng đều sơ sài và thiếu tính khả thi. Chúng đều khiếm khuyết, có phần khiên cưỡng và rất khó được đồng thuận nhất trí. Châu Âu biết là tự phải xoay xở nhưng xoay xở đến giờ vẫn chưa thoát khó.