USD liên tục 'tăng nhiệt' nhưng VND vẫn ổn định, NHNN đã làm cách nào?

Bất chấp sự leo thang của đồng USD trên thị trường quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tiếp tục duy trì chính sách tỷ giá linh hoạt, giúp VND ổn định trước những biến động lớn của nền kinh tế toàn cầu. Trong khi nhiều đồng tiền châu Á chịu áp lực giảm mạnh, VND vẫn giữ được sức chống đỡ nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế và thặng dư thương mại bền vững.

Năm 2025 mở ra với nhiều thách thức khi đồng USD tiếp tục tăng mạnh do chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và căng thẳng thương mại leo thang từ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Theo báo cáo "UOB Global Economics & Markets Research – Quarterly Global Outlook 2Q2025" của Ngân hàng UOB, chỉ số DXY – thước đo sức mạnh của đồng USD so với rổ tiền tệ chính – đã tăng lên mức 107,1 vào quý II/2025, mức cao nhất trong ba năm qua, trước khi có thể điều chỉnh về 103,6 vào cuối năm​.

Trước áp lực này, nhiều đồng tiền trong khu vực như CNY, KRW, THB hay MYR đều mất giá đáng kể so với USD. Tuy nhiên, VND vẫn duy trì được sự ổn định tương đối nhờ sự điều hành chính sách tỷ giá chặt chẽ từ NHNN.

Cùng với đó, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng ấn tượng với GDP năm 2024 đạt 7,1%, cao hơn mức 5,1% của năm trước và vượt xa dự báo đồng thuận 6,7%​. Xuất khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và sản xuất bán dẫn, đóng vai trò quan trọng, giúp Việt Nam duy trì thặng dư thương mại 23,9 tỷ USD – mức cao thứ hai trong lịch sử​.

Tăng trưởng mạnh nhưng đối diện nhiều rủi ro thương mại

Theo UOB, GDP của Việt Nam trong quý IV/2024 tăng trưởng 7,55% so với cùng kỳ năm trước, kéo theo mức tăng trưởng cả năm đạt 7,1%​. Đây là kết quả của sự phục hồi mạnh mẽ trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, xuất khẩu và khu vực dịch vụ. Đặc biệt, doanh số bán dẫn đã tăng mạnh kể từ giữa năm 2023, giúp xuất khẩu cả năm 2024 tăng 14%, đảo ngược mức giảm 4,6% của năm trước​.

Tuy nhiên, sự phụ thuộc cao vào thương mại quốc tế cũng đồng nghĩa với việc Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi các biến động toàn cầu. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam chiếm khoảng 90% GDP vào năm 2024 – mức cao thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore (174%)​. Đặc biệt, thặng dư thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng lên 124 tỷ USD vào năm 2024, gần gấp bốn lần so với năm 2016. Điều này khiến Việt Nam có nguy cơ bị áp đặt các biện pháp thuế quan từ chính quyền Mỹ, trong bối cảnh chính sách "America First" của Tổng thống Trump tập trung vào giảm thâm hụt thương mại​.

Ngoài ra, mặc dù Việt Nam có tốc độ tăng trưởng cao, mức đầu tư công hiện chỉ khoảng 30% GDP, thấp hơn đáng kể so với mức trên 40% của Trung Quốc​. Việc gia tăng đầu tư công có thể là giải pháp quan trọng giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu và tạo nền tảng tăng trưởng bền vững hơn.

Cân bằng giữa tỷ giá và tăng trưởng

Trong bối cảnh đồng USD mạnh lên và căng thẳng thương mại gia tăng, NHNN đã quyết định giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,50% trong quý II/2025​. Đây là một bước đi thận trọng nhằm duy trì thanh khoản trong hệ thống tài chính, đồng thời kiểm soát lạm phát ở mức 3,6% năm 2024 – thấp hơn mục tiêu 4,5%​.

NHNN cũng chủ động can thiệp vào thị trường ngoại hối để duy trì sự ổn định của VND. Trong tháng 3/2025, NHNN đã nâng giá bán USD cho các ngân hàng thương mại lên mức 25.698 VND/USD, từ mức 25.450 VND/USD trước đó – đây là lần điều chỉnh đầu tiên kể từ tháng 10/2024​.

Tuy nhiên, theo UOB, NHNN vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Nếu chính quyền Mỹ tiếp tục áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thặng dư thương mại quá cao, áp lực giảm giá đối với VND sẽ gia tăng​. Đồng thời, sự suy giảm kinh tế của Trung Quốc cũng có thể ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam, gây thêm áp lực lên tỷ giá.

Triển vọng USD/VND: Ổn định nhưng cần theo dõi chặt chẽ

Theo dự báo của UOB, tỷ giá USD/VND có thể dao động trong khoảng 25.800 – 26.000 trong các quý tới của năm 2025, trước khi giảm nhẹ về mức 25.600 vào đầu năm 2026​. Điều này phản ánh quan điểm rằng NHNN vẫn có đủ công cụ để kiểm soát thị trường ngoại hối, dù áp lực từ đồng USD và chính sách thương mại của Mỹ tiếp tục gia tăng.

Tuy nhiên, để đảm bảo sự ổn định lâu dài của VND, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy đầu tư công và nâng cao năng lực sản xuất nội địa. Hiện tại, tỷ lệ đầu tư công của Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều nước trong khu vực, làm hạn chế khả năng chống chịu với các cú sốc kinh tế từ bên ngoài​.

Trong ngắn hạn, NHNN cần theo dõi sát các diễn biến chính sách tiền tệ từ Fed cũng như các động thái thương mại từ Mỹ để có chiến lược điều chỉnh phù hợp. Với nền tảng kinh tế vững chắc, chính sách điều hành linh hoạt và cam kết duy trì sự ổn định thị trường ngoại hối, VND nhiều khả năng sẽ tiếp tục giữ vững giá trị dù đồng USD vẫn đang trong xu hướng tăng trên thị trường quốc tế​.

>> NHNN đang làm gì để tỷ giá ổn định trước biến động thị trường toàn cầu?