Trung Quốc bước vào kỳ họp quan trọng

Các đề xuất của Trung Quốc về quan hệ quốc tế dự kiến thu hút nhiều chú ý trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng và có nhiều biến động.

Kỳ họp "lưỡng hội" năm nay diễn ra tại thủ đô Bắc Kinh - Trung Quốc từ ngày 4-3, mở đầu là phiên khai mạc Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân (CPPCC). Một ngày sau đó, Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội - NPC) khai mạc. Theo Tân Hoa Xã, sự kiện chính trị quan trọng này là dịp quan sát kế hoạch phát triển của Trung Quốc trong năm tới. Các quyết định và thông báo chính sách được đưa ra tại đây không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân trong nước mà còn có tác động ra ngoài biên giới đất nước.

Như mọi năm, một trong những số liệu được theo dõi chặt chẽ là mục tiêu tăng trưởng GDP trong báo cáo công tác của chính phủ. Năm 2024, Trung Quốc đã đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra là khoảng 5%, phần lớn nhờ vào một loạt biện pháp kinh tế vĩ mô quan trọng được thực thi để đối phó áp lực suy giảm kinh tế. Theo trang Bloomberg, một số chuyên gia dự đoán Bắc Kinh vẫn đề ra mục tiêu tăng trưởng 5% cho năm nay. Để đạt được mục tiêu này, Trung Quốc sẽ triển khai thêm các chính sách có mục tiêu cụ thể nhằm kích thích hoạt động kinh tế.

Trước đó, Bắc Kinh đã phát đi tín hiệu về sự thay đổi trong lập trường kinh tế vĩ mô. Tại Hội nghị Công tác kinh tế trung ương vào tháng 12-2024, các nhà hoạch định chính sách cam kết sẽ đưa ra các chính sách vĩ mô chủ động hơn trong năm 2025. Đáng chú ý, họ đã quyết định áp dụng chính sách tiền tệ "nới lỏng vừa phải", đánh dấu sự thay đổi đáng kể so với cách tiếp cận "thận trọng" trong 14 năm qua.

Một nội dung trọng tâm khác của kỳ họp là đổi mới công nghệ, trong đó nổi bật là ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI). Công ty khởi nghiệp công nghệ Trung Quốc DeepSeek gần đây đã gây chấn động ngành công nghiệp AI toàn cầu và các thị trường vốn bằng việc ra mắt một chatbot mã nguồn mở thu hút nhiều người sử dụng. Các công ty lớn như Tencent, Baidu và BYD đã bắt đầu tích hợp DeepSeek vào sản phẩm của họ. Một số chính quyền địa phương cũng công bố hợp tác với mô hình AI của DeepSeek để nâng cao dịch vụ công. Nhiều nơi khác tổ chức các buổi đào tạo nhằm giúp quan chức và người kinh doanh hiểu rõ hơn về sự phát triển, việc ứng dụng DeepSeek và các công nghệ AI khác.

Kỳ họp "lưỡng hội" cũng giúp cung cấp thêm thông tin về chính sách đối ngoại của Trung Quốc khi Bộ trưởng Ngoại giao thường tổ chức họp báo bên lề các cuộc họp. Năm ngoái, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đã trả lời 21 câu hỏi trong cuộc họp báo kéo dài 90 phút, trong đó đề cập đến nhiều vấn đề nóng trên thế giới, như khủng hoảng ở Ukraine, xung đột ở Dải Gaza… Ông Vương Nghị cũng đề cập chính sách đối ngoại của Bắc Kinh đối với Nga, Mỹ, châu Âu… Trong kỳ họp lần này, các đề xuất của Trung Quốc về quan hệ quốc tế dự kiến thu hút nhiều chú ý trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng và có nhiều biến động. 

Căng thẳng thương mại gia tăng

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc tăng trong tháng 2 nhờ nguồn cung và nhu cầu mạnh mẽ hơn, trong đó có sự phục hồi về đơn hàng xuất khẩu. Theo khảo sát của Caixin/S&P Global hôm 3-3, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tăng lên 50,8 trong tháng rồi, so với mức 50,1 trong tháng 1. Con số 50,8 cũng là mức cao nhất trong 3 tháng và cao hơn dự báo là 50,3. PMI trên 50 cho thấy sự mở rộng của hoạt động sản xuất và dưới 50 cho thấy sự thu hẹp.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất đang đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao, đặc biệt là đối với các vật liệu như đồng và nhiều loại hóa chất, gây áp lực lên biên lợi nhuận. Trong khi đó, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới hiện đối mặt một loạt thách thức như thị trường bất động sản suy yếu, nhu cầu nội địa giảm sút và căng thẳng thương mại gia tăng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tuần rồi cho biết sẽ áp thêm 10% thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 4-3, nâng mức thuế áp lên nước này 20%. Đáp lại, theo truyền thông Trung Quốc, Bắc Kinh đang chuẩn bị các biện pháp đáp trả, làm dấy lên nỗi lo về nguy cơ xảy ra cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Cụ thể, động thái đối phó của Trung Quốc có thể bao gồm cả thuế quan và một loạt biện pháp phi thuế quan. Các nông sản và thực phẩm Mỹ nhiều khả năng bị đưa vào tầm ngắm.

Giới phân tích nhận định Trung Quốc vẫn hy vọng đàm phán một thỏa thuận với chính quyền Tổng thống Donald Trump nhưng hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy đàm phán sớm diễn ra. Ông Wang Dong, Giám đốc điều hành Viện Hợp tác và Hiểu biết Toàn cầu thuộc ĐH Bắc Kinh (Trung Quốc), nhận định ông Donald Trump và các cố vấn có thể nghĩ rằng việc áp thuế vào thời điểm này là để gây áp lực lên Trung Quốc nhưng điều này sẽ phản tác dụng và Bắc Kinh chắc chắn sẽ đáp trả mạnh mẽ.

Xuân Mai