Trung Đông sẽ ở giữa cuộc chiến tên lửa

“Chúng ta sẽ ở giữa một cuộc chiến tên lửa. Các nước cực kỳ lo ngại, đặc biệt nếu cuộc tấn công của Israel nhắm vào các cơ sở dầu mỏ của Iran”, một nguồn tin vùng Vịnh nói với Reuters.

Theo hai quan chức cấp cao của Israel, Israel sẽ điều chỉnh phản ứng của mình và họ vẫn chưa quyết định liệu có tấn công các mỏ dầu của Iran hay không. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant hôm 9/10 nói: “Cuộc tấn công của chúng tôi sẽ gây chết người, chính xác, và trên hết - bất ngờ. Họ sẽ không hiểu chuyện gì đã xảy ra và xảy ra như thế nào. Họ sẽ thấy kết quả”.

Ba nguồn tin vùng Vịnh cho biết, Ảrập Xêút, với tư cách là nước xuất khẩu dầu hàng đầu cùng với các nước láng giềng sản xuất dầu - UAE, Qatar, Kuwait, Oman và Bahrain - có mối quan tâm lớn trong việc giảm leo thang tình hình. Ba nguồn tin vùng Vịnh nói rằng, một cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran sẽ có tác động toàn cầu, đặc biệt là đối với Trung Quốc - khách hàng mua dầu hàng đầu của Iran - cũng như đối với Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 5/11 mà bà đang chạy đua với ứng viên Donald Trump. “Nếu giá dầu tăng lên 120 USD/thùng, điều đó sẽ gây hại cho cả nền kinh tế Mỹ và cơ hội tranh cử của bà Harris. Vì vậy, họ (người Mỹ) sẽ không cho phép chiến tranh dầu mỏ lan rộng”, nguồn tin vùng Vịnh đầu tiên nhận định.

Các nguồn tin vùng Vịnh cho biết việc bảo vệ tất cả các cơ sở dầu mỏ vẫn là một thách thức, mặc dù có hệ thống tên lửa tiên tiến Patriot. Vì vậy, cách tiếp cận chính vẫn là ngoại giao: gửi tín hiệu tới Iran rằng các nước vùng Vịnh không phải là mối đe dọa. Bernard Haykel, giáo sư nghiên cứu Cận Đông tại Đại học Princeton (Mỹ), lưu ý rằng Riyadh dễ bị tổn thương “vì người Iran có thể tấn công ồ ạt vào các cơ sở đó do khoảng cách ngắn từ đất liền”.

Rủi ro với dầu mỏ

Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), do Ảrập Xêút dẫn dắt trên thực tế, có đủ khả năng sản xuất dầu dự phòng để bù đắp cho bất kỳ sự thiếu hụt nguồn cung nào từ Iran nếu một cuộc trả đũa của Israel làm hư hại một số cơ sở của nước này. Tuy nhiên, phần lớn công suất dự phòng đó nằm ở khu vực vùng Vịnh, vì vậy nếu các cơ sở dầu mỏ ở Ảrập Xêút hoặc UAE cũng bị tấn công, thế giới có thể đối mặt vấn đề cung cấp dầu.

Ảrập Xêút đã cảnh giác với một cuộc tấn công của Iran vào các nhà máy dầu của mình kể từ cuộc tấn công vào mỏ dầu Aramco năm 2019 khiến hơn 5% nguồn cung dầu toàn cầu bị đình chỉ. Iran phủ nhận sự liên quan của mình trong vụ tấn công. Riyadh đã hòa giải với Tehran những năm gần đây, nhưng lòng tin vẫn là một vấn đề. Bahrain, Kuwait, Qatar, Ảrập Xêút và UAE đều có các cơ sở quân sự hoặc binh lính Mỹ.

Mỹ sẽ ngăn Israel không kích cơ sở dầu mỏ Iran?

Các nước vùng Vịnh đang vận động Washington ngăn chặn Israel phóng tên lửa, đánh bom các cơ sở dầu mỏ của Iran vì lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể bị tấn công bởi các lực lượng ủy nhiệm của Tehran nếu xung đột leo thang, ba nguồn tin từ vùng Vịnh nói với Reuters. Các nước vùng Vịnh, bao gồm Ảrập Xêút, Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE) và Qatar cũng từ chối cho phép Israel bay qua không phận của họ để tấn công Iran và đã truyền đạt điều này tới Washington, ba nguồn tin thân cận với chính phủ nói.

Trong các cuộc họp tuần này, Iran cảnh báo Ảrập Xêút rằng, họ không thể đảm bảo an toàn cho các cơ sở dầu mỏ của vương quốc vùng Vịnh nếu Israel được hỗ trợ trong bất kỳ cuộc tấn công nào, một quan chức cấp cao Iran và một nhà ngoại giao Iran nói. Ali Shihabi, một nhà phân tích Ảrập Xêút thân cận với hoàng gia, cho biết: “Người Iran đã tuyên bố: Nếu các nước vùng Vịnh mở cửa không phận cho Israel, đó sẽ là hành động chiến tranh”. Nhà ngoại giao cho biết Tehran đã gửi một thông điệp rõ ràng tới Riyadh rằng đồng minh của họ ở các nước như Iraq hoặc Yemen có thể đáp trả nếu có bất kỳ sự hỗ trợ nào trong khu vực dành cho Israel chống lại Iran.

Lo ngại về các cơ sở dầu mỏ bị tấn công và khả năng xảy ra xung đột khu vực rộng lớn hơn cũng là trọng tâm của các cuộc đàm phán giữa giới chức UAE và đối tác Mỹ, theo một nguồn tin vùng Vịnh khác. Năm 2022, các lực lượng Houthi ở Yemen phóng tên lửa và máy bay không người lái vào các xe tiếp nhiên liệu gần một nhà máy lọc dầu thuộc sở hữu của công ty dầu khí nhà nước ADNOC của UAE. Houthi nhận trách nhiệm về vụ tấn công. “Các nước vùng Vịnh không để Israel sử dụng không phận của họ. Họ sẽ không cho phép tên lửa Israel đi qua, và cũng hy vọng rằng họ sẽ không tấn công các cơ sở dầu mỏ”, nguồn tin vùng Vịnh cho biết.

Ba nguồn tin vùng Vịnh nhấn mạnh rằng Israel có thể đi vòng qua Jordan hoặc Iraq, nhưng việc sử dụng không phận của Ảrập Xêút, UAE hoặc Qatar là không khả thi và không cần thiết về mặt chiến lược. Các nhà phân tích cũng chỉ ra rằng Israel có các lựa chọn khác, bao gồm khả năng tiếp nhiên liệu trên không, cho phép máy bay phản lực của họ bay trên Biển Đỏ để tới Ấn Độ Dương, tiếp tục đến vùng Vịnh và sau đó quay lại.

>> Israel tấn công trung tâm Beirut không báo trước, hàng trăm người thương vong