Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye (ZNPP) sẽ không thể “tồn tại” trừ khi nằm dưới quyền kiểm soát của Kiev. Lực lượng Nga đã kiểm soát ZNPP - nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu - từ tháng 3/2022.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. (Ảnh: Reuters)
|
Tỉnh Zaporozhye - nơi đặt nhà máy điện hạt nhân - đã bỏ phiếu gia nhập Nga trong một cuộc trưng cầu dân ý mà Kiev không công nhận.
Cả Mátxcơva và Kiev đều cáo buộc đối phương tấn công ZNPP. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã triển khai một phái đoàn giám sát đến ZNPP vào tháng 9/2022.
Tổng thống Zelensky cho biết, nhà máy gây ra "vấn đề" cho cả Nga và Ukraine. Nhưng theo quan điểm của ông, chỉ Kiev mới có thể khôi phục hoạt động của nó. "Nếu không có Ukraine, về nguyên tắc, nhà máy này không thể tồn tại", lãnh đạo Ukraine tuyên bố, mà không đưa ra bất kỳ lời giải thích nào.
Ông Zelensky lập luận rằng cần có "tiền và chuyên gia" để khôi phục ZNPP, và sẽ mất "vài năm" trước khi nhà máy có thể hoạt động trở lại. Theo ông, nhà máy này thiếu nước để làm mát các lò phản ứng do đập Kakhovka trên sông Dnieper bị vỡ. Việc sửa chữa nhà máy sẽ liên quan đến "rất nhiều quy trình, đòi hỏi nhiều vốn".
"Đây là nhà máy của chúng tôi”, ông Zelensky khẳng định.
ZNPP phần lớn đã ngừng hoạt động từ giữa năm 2023, do mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng pháo binh và máy bay không người lái, cũng như sự gián đoạn nguồn cung cấp nước.
ZNPP hiện do một công ty con của tập đoàn năng lượng nhà nước Nga Rosatom kiểm soát. Giám đốc điều hành công ty, Ramil Galiev, tuyên bố hồi tháng 12 rằng ông có kế hoạch khôi phục hoạt động của nhà máy ngay khi an ninh được đảm bảo. Các kế hoạch cũng bao gồm việc xây dựng một hệ thống bơm mới để nạp đầy các hồ chứa nước gần nhà máy.
“Không có vấn đề nào là không thể giải quyết”, ông Galiev cho biết.
'Ukraine giành chiến thắng về ngoại giao'
Tổng thống Zelensky tuyên bố Kiev đã nhận được sự hoan nghênh từ phương Tây về cách xử lý các cuộc đàm phán gần đây với Mỹ tại Ả-rập Xê-út. Ông tuyên bố rằng thành công về mặt ngoại giao của Ukraine đã đặt Nga vào một tình huống khó khăn mà họ có thể khó "thoát ra".
Trong cuộc họp tại Ả-rập Xê-út hôm 11/3, phái đoàn Ukraine đã nhất trí về lệnh ngừng bắn 30 ngày do Mỹ đề xuất.
"Mọi người đều chúc mừng Ukraine về chiến thắng thực sự tại Jeddah, chiến thắng của ngoại giao", ông Zelensky tuyên bố hôm 15/3. "Mọi người đều tin rằng đây là một bước tiến triển nghiêm túc".
>> Ông Trump 'nói đùa' về chấm dứt xung đột, Ukraine cảnh báo nguy cơ hạt nhân
