Phát biểu trước quốc hội, Thủ tướng Lawrence Wong kêu gọi người dân Singapore không sợ hãi mà hãy kiên định vượt qua những thách thức do đòn thuế của Mỹ tạo ra.
Thủ tướng Singapore Lawrence Wong hôm 4/4 đăng lên mạng xã hội video dài 5 phút, cảnh báo người dân hãy chuẩn bị tinh thần cho những cú sốc do đòn thuế quan của Mỹ.
"Chúng ta phải nhìn nhận rõ ràng những nguy cơ đang gia tăng trên thế giới. Các thể chế toàn cầu đang suy yếu, thông lệ quốc tế đang bị xói mòn", ông Wong nói trong video. "Ngày càng nhiều quốc gia sẽ hành xử dựa trên lợi ích vị kỷ hẹp hòi, và sử dụng vũ lực hoặc sức ép để đạt được mục đích. Đây là thực tế khắc nghiệt của thế giới ngày nay".
Đoạn video, nêu ra những rủi ro với thế giới khi Mỹ phá vỡ hệ thống thương mại toàn cầu mà họ từng ủng hộ, đã thu hút nhiều quan tâm với hơn một triệu lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội.
Nhưng nó cũng khiến một số chính trị gia đối lập ở Singapore bày tỏ hoài nghi, cho rằng chính phủ do đảng Hành động Nhân dân (PAP) của Thủ tướng Wong lãnh đạo đang cố gieo rắc sợ hãi cho người dân để thu hút sự ủng hộ trước thềm cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng 11.
Những lời chỉ trích, cáo buộc như vậy không xuất hiện khi Thủ tướng Wong phát biểu trước quốc hội trong cuộc họp ngày 8/4, sau những biến động dữ dội mà đòn thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump gây ra cho các đối tác thương mại trên toàn cầu, trong đó có Singapore.
Thủ tướng Singapore Lawrence Wong tại thủ đô Jakarta, Indonesia, tháng 11/2024. Ảnh: Reuters
Trong bài phát biểu dài 20 phút, ông Wong một lần nữa nhấn mạnh đất nước phải kiên định và đoàn kết trước thế giới đang thay đổi, đồng thời trình bày kế hoạch của chính phủ nhằm ứng phó những ngày khó lường phía trước.
"Chúng ta có sự khéo léo và trí thông minh, lòng can đảm và gan dạ cùng tinh thần không bao giờ đầu hàng. Chúng đã giúp chúng ta vượt qua mọi cuộc khủng hoảng và sẽ đưa chúng ta vượt qua những cuộc khủng hoảng sắp tới", ông nói. "Vì vậy, tôi kêu gọi Hạ viện này và toàn thể người dân Singapore đừng sợ hãi".
Với phong cách từ tốn đặc trưng, Thủ tướng Wong đã dựa vào lịch sử cũng như kinh nghiệm của bản thân để giải thích những hậu quả sâu rộng từ đòn thuế quan, ngoài tác động trực tiếp đến các ngành công nghiệp Singapore.
Ví dụ, theo ông, nếu ngày càng nhiều quốc gia từ bỏ các quy tắc thương mại đa phương đã được thiết lập để chuyển sang đàm phán song phương, những nước nhỏ như Singapore với đòn bẩy thương lượng hạn chế có nguy cơ bị gạt sang bên lề và bỏ lại phía sau.
Theo giới chuyên gia, nếu lấy cuộc Đại suy thoái những năm 1930 làm bài học, việc áp đặt thuế quan có thể dẫn đến những hành động trả đũa, từ đó thổi bùng một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện. Tuy nhiên ngày nay, rủi ro thậm chí còn nghiêm trọng hơn, bởi thương mại hiện tại đóng vai trò lớn hơn nhiều trong nền kinh tế toàn cầu và các chuỗi cung ứng đã trở nên gắn kết chặt chẽ hơn bao giờ hết.
Mặc dù có thể còn quá sớm để biết tác động đầy đủ từ các biện pháp thuế đối với nền kinh tế Mỹ nói riêng và kinh tế toàn cầu nói chung, niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng chắc chắn đã bị ảnh hưởng, kéo theo những tác động không mong muốn tới thương mại và đầu tư quốc tế.
Nhưng thông điệp Thủ tướng Wong đưa ra trong bài phát biểu không hoàn toàn bi quan và u ám. Sau khi nhấn mạnh yêu cầu phải giữ "cái đầu lạnh" trước những thách thức phía trước, ông nêu chi tiết cách chính phủ sẽ giải quyết chúng, trong đó có việc thành lập một nhóm chuyên trách nhằm khai thác mọi cơ hội giữa bối cảnh hỗn loạn hiện nay.
Kế hoạch mà Thủ tướng Wong nêu ra, dù chưa biết hiệu quả đến đâu, dường như là cách để ông trấn an công chúng, cho thấy rằng chính phủ Singapore hoàn toàn chủ động và đã chuẩn bị mọi phương án xử lý khủng hoảng, theo giới phân tích.
Nhóm chuyên trách này, do Phó thủ tướng Gan Kim Yong dẫn dắt, sẽ quy tụ những đại diện từ không chỉ các cơ quan kinh tế mà còn cả các tổ chức hàng đầu đại diện cho doanh nghiệp, người sử dụng lao động và người lao động.
Phó thủ tướng Gan cho biết ngoài việc tìm hiểu những thách thức mà các công ty và người lao động đang phải đối mặt cũng như cách chính phủ có thể hỗ trợ thêm cho họ, nhóm chuyên trách còn có nhiệm vụ đánh giá tác động của đòn thuế quan, qua đó tìm hướng giải quyết những bất ổn.
Thủ tướng Wong cũng nêu cách Singapore sẽ chủ động hợp tác với các quốc gia có cùng chí hướng để đảm bảo khả năng phục hồi của hệ thống đa phương, tiết lộ rằng ông đã trao đổi với các lãnh đạo nước ngoài như Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và sẽ có nhiều cuộc trò chuyện tương tự trong tương lai gần.
Ông cho biết thêm Singapore sẽ hợp tác với các nước ASEAN khác để tăng cường thương mại trong khối, gửi đi tín hiệu mạnh mẽ về cam kết của mình đối với hội nhập kinh tế khu vực.
"Mỹ có thể đã quyết định chuyển sang chủ nghĩa bảo hộ, nhưng phần còn lại của thế giới không nhất thiết phải đi theo con đường đó", ông tuyên bố.
Ngay cả các nghị sĩ đối lập cũng không thể phản đối thông điệp và kế hoạch mà Thủ tướng Wong đã đề ra.
Nghị sĩ Leong Mun Wai của đảng Tiến bộ Singapore cho rằng tình hình có thể không đến nỗi tồi tệ, vì mức thuế 10% Mỹ áp dụng với Singapore là mức thấp nhất ở châu Á. Điều này có thể đưa Singapore vào vị thế cạnh tranh mạnh hơn so với các quốc gia trong khu vực để tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ.
Theo ông, thế giới đã và đang thích nghi với một kỷ nguyên mới xa rời khỏi ảnh hưởng của Mỹ và đòn thuế quan chỉ đẩy nhanh quá trình này.
Thủ tướng Wong thừa nhận hành động của Mỹ có thể đẩy nhanh xu hướng chuyển dịch sang một trật tự toàn cầu mới, nhưng giai đoạn chuyển đổi này đang ngày càng bất ổn.
"Là một quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào thương mại để tăng trưởng, phụ thuộc vào thị trường bên ngoài để tồn tại, môi trường mới hiện nay sẽ gây bất lợi cho triển vọng dài hạn của Singapore", ông lưu ý.
Thủ tướng Wong kết thúc bài phát biểu về thuế quan bằng một thông điệp trấn an và nhận được những tiếng vỗ tay tán thưởng.
"Chúng ta sẽ kiên định và đoàn kết", ông nói. "Chấm đỏ nhỏ bé của chúng ta sẽ tiếp tục tỏa sáng giữa một thế giới đen tối và đầy biến động. Singapore sẽ giữ vững vị thế như một ngọn hải đăng của ổn định, mục tiêu và hy vọng".
Vũ Hoàng (Theo Straits Times, AFP, Reuters)
