Thị trường M&A và IPO 'khựng' lại vì thuế quan

13:00 09/04/2025

Kinh tế Sài Gòn Online

Hàng loạt thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) doanh nghiệp và chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) bị hoãn lại giữa mối lo ngại kinh tế toàn cầu suy thoái do tác động của cuộc chiến thuế quan mà Tổng thống Donald Trump phát động.

• Năm 2025: IPO ở Đông Nam Á phục hồi, cổ phiếu công nghệ đóng vai trò trung tâm

Cuộc chiến thương mại toàn cầu đã làm chao đảo thị trường M&A và IPO vốn đang chật vật để phát triển trong năm nay. Chỉ trong vòng 24 giờ sau khi ông Trump công bố thuế đối ứng với tất cả đối tác thương mại hôm 2-4, hàng tỉ đô la giá trị các thương vụ đã bị hoãn lại.

Theo các nguồn thạo tin, công ty công nghệ tài chính Klarna Bank (Thụy Điển) và nền tảng giao dịch tài chính eToro (Israel) đều đã dừng kế hoạch IPO tại Mỹ. Ngoài ra, ngân hàng số Chime, nền tảng bán vé trực tuyến StubHub, công ty công nghệ quảng cáo MNTN, hãng bảo hiểm Ategrity Specialty, công ty thiết bị y tế Medline Industries cũng hành động tương tự.

Trước đó, Klarna Bank đã chuẩn bị thủ tục IPO để huy động 1 tỉ đô la Mỹ dựa trên mức định giá 15 tỉ đô la. Trong khi đó, Medline Industries dự kiến huy động 5 tỉ đô la dựa trên mức định giá 50 tỉ đô la.

Tại Pháp,  nhà sản xuất vật liệu xây dựng Saint-Gobain quyết định hoãn thương vụ bán bộ phận sản xuất kính ô tô với trị giá khoảng 2,5 tỉ euro. Công ty quản lý tài sản KKR của Mỹ rút khỏi một nhóm nhà đầu tư đang thảo luận kế hoạch thâu tóm Gerresheimer, công ty sản xuất bao bì dược phẩm và mỹ phẩm của Đức có giá trị thị trường khoảng 2 tỉ euro.

Công ty đầu tư vốn cổ phần tư nhân 3i Group (Anh) cũng tạm dừng thương vụ bán lại MPN, nhà cung cấp thức ăn cho thú cưng, có giá trị khoảng hơn 600 triệu đô la.

Các quyết định trên đưa ra trong bối cảnh các điều kiện thị trường trở nên xấu đi rõ rệt, với thị trường chứng khoán Mỹ trải qua các phiên giảm điểm tồi tệ nhất kể từ đại dịch Covid-19 do mối lo ngại thuế quan.

Một chuyên gia ngân hàng cấp cao cho biết, trong môi trường hiện nay, rất khó để hoàn tất bất kỳ thỏa thuận nào vì chi phí nợ dự kiến tăng và khó xác định mức định giá của các công ty.

Xu hướng này có thể kìm hãm khả năng huy động vốn và đầu tư của các công ty, làm chậm lại thêm tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Philipp Suess, người đứng đầu bộ phận thị trường vốn và cổ phiếu tại Đức và Áo của ngân hàng Goldman Sachs ghi nhận, các thương vụ IPO lớn đã không diễn theo kế hoạch do sự biến động của thị trường.

“Rõ ràng là sau thông báo thuế đối ứng của ông Trump hôm 2-4, quá trình IPO đã trở nên khó khăn hơn”, ông nói.

Bức tranh thị trường ảm đạm hiện tại trái ngược với kỳ vọng lạc quan của các ngân hàng đầu tư ở Phố Wall về sự hồi sinh các hoạt động M&A và IPO sau chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi tháng 11 năm ngoái.

Cổ phiếu của mọi ngân hàng lớn ở Mỹ đều giảm giá ít nhất 12% trong tháng này do mối lo ngại viễn cảnh kinh tế suy thoái sẽ ảnh hưởng đến các khoản nợ xấu và doanh thu giao dịch.

Ở châu Âu, vấn đề chính của các ngân hàng là phải trích lập thêm dự phòng thua lỗ cho các khoản nợ xấu. Theo nhà phân tích Philip Richards của Bloomberg Intelligence, HSBC, Standard Chartered và BNP Paribas nằm trong số các ngân hàng châu Âu dễ tổn thương nhất trước rủi ro nợ xấu.

Các ngân hàng của Mỹ như JPMorgan Chase, Goldman Sachs và Bank of America đang cân nhắc hạ dự báo doanh thu ở mảng tư vấn M&A và IPO, và có thể cắt giảm việc làm  ở mạng này trong nửa cuối năm nếu môi trường kinh doanh không cải thiện.

Đầu tuần trước, Larry Fink, CEO công ty lý tài sản lớn nhất thế giới BlackRock cảnh báo triển vọng ảm đạm của nền kinh tế Mỹ. Ông cho biết, hầu hết các CEO mà ông trao đổi đều tin rằng Mỹ “có lẽ đã rơi vào suy thoái ngay lúc này. Ông nhấn mạnh, nền kinh tế đang yếu đi từng ngày, đặc biệt dưới áp lực từ chính sách thuế quan mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent lập luận rằng, thị trường chứng khoá suy sụp chủ yếu là sự điều chỉnh của nhóm cổ phiếu công ty bị định giá cao quá mức, chứ không phải do chính sách “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ông Trump.

Tuy nhiên, làn sóng bán tháo ngày càng mạnh mẽ ở Phố Wall bắt đầu làm dấy sự bất bình từ một số nhà tài phiệt ở Phố Wall, bao gồm một số người ủng hộ ông Trump. Trong bài việt đăng trên mạng xã hội X hôm 6-4, tỉ phú Bill Ackman, nhà sáng lập công ty quản lý tài sản Pershing Square Capital Management chỉ trích chế độ thương mại mới của Mỹ là một sai lầm

Ông kêu gọi Tổng thống Trump tạm hoãn áp thuế đối ứng trong 90 ngày để đàm phán bất đồng thương mại với các đối tác.

“Nếu vào ngày 9-4, chúng ta phát động chiến tranh hạt nhân kinh tế vào mọi quốc gia trên thế giới, hoạt động đầu tư kinh doanh sẽ dừng lại, người tiêu dùng sẽ thắt chặt hầu bao”, Ackman viết.

Jamie Dimon, CEO JPMorgan cảnh báo về sự chia rẽ “thảm khốc” tiềm ẩn trong các liên minh kinh tế lâu đời của Mỹ và kêu gọi Nhà Trắng nhanh chóng giải quyết tình trạng bất ổn này.

Theo Tom Glocer, thành viên hội đồng quản trị của ngân hàng Morgan Stanley, các giám đốc điều hành ở Phố Wall từng ủng hộ Trump không hiểu vì tại sao ông lại mạo hiểm tiến hành chiến tranh thương mại.

Theo Bloomberg, Reuters