Tesla lần đầu ghi nhận doanh số toàn cầu tuột dốc vào năm ngoái, với mức giảm 1% so với năm 2023 - chỉ báo đáng chú ý đối với công ty vốn đã ghi nhận mức tăng trưởng 38% và 40% trong hai năm trước đó.
Ôtô điện của hãng Teslta tại bãi đỗ xe ở San Bruno, California (Mỹ). (Ảnh: THX/TTXVN)
Theo hãng tin CNN, doanh số của Tesla đang giảm mạnh chưa từng thấy. Các đối thủ cạnh tranh đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, trong lúc hãng sản xuất xe điện của Mỹ đang đối mặt với nhiều tin xấu gần đây.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu vai trò lớn hơn của CEO gây tranh cãi - Elon Musk - trên chính trường có phải là nguyên nhân của tình trạng này hay không.
Điều dễ nhận thấy là Tesla lần đầu tiên trong lịch sử ghi nhận sự suy giảm doanh số toàn cầu vào năm ngoái, với mức giảm 1% so với năm 2023.
Mặc dù đây không phải là sự sụt giảm lớn đối với nhiều hãng khác, nhưng lại khá đáng chú ý đối với một công ty vốn đã ghi nhận mức tăng trưởng 38% và 40% trong hai năm trước đó.
Thêm vào đó, sự tăng trưởng mạnh mẽ của cổ phiếu Tesla trong suốt một thập kỷ qua phần lớn dựa vào kỳ vọng vào sự phát triển trong tương lai.
Trên một “thang” thời gian ngắn hơn, Tesla cũng báo cáo doanh số giảm mạnh 16% tại Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 12 đến tháng Một.
Tuy nhiên, điều này cũng khá bình thường đối với Tesla, vì công ty thường đẩy mạnh doanh số vào cuối năm để đạt được mục tiêu tài chính cả năm, và sau đó giảm mạnh trong tháng Một. Ví dụ, doanh số của Tesla hồi tháng Một năm ngoái giảm 24% so với tháng 12/2023.
Tuy vậy, Tesla không chỉ phải “đối mặt” với một CEO đang phải tập trung vào nhiều vấn đề ngoài công ty. Elon Musk còn tham gia vào ít nhất bốn công ty khác ngoài Tesla, vì thế, khó có thể xác định rõ ràng yếu tố nào là nguyên nhân chính cho những khó khăn hiện tại của công ty.
Bà Stephanie Valdez Streaty, Giám đốc ngành thông tin của Cox Automotive, cho biết còn quá sớm để khẳng định rằng “vai trò chính trị” của Musk đã ảnh hưởng đến doanh số của Tesla.
“Chúng ta không thể chỉ ra rằng chính trị đang khiến người tiêu dùng lựa chọn mua hoặc 'tránh' Tesla” - bà nói.
Rất nhiều sự chú ý đã “đổ dồn” vào Musk khi ông tham gia vào các cuộc họp báo ở Phòng Bầu Dục cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump để tái cấu trúc chính phủ.
Tỷ phú Elon Musk. (Ảnh: Getty Images/TTXVN)
Theo CNN, những khó khăn mà Tesla đang phải đối mặt không chỉ đến từ việc gia tăng sự cạnh tranh, mà còn từ chính giá thành của những chiếc xe Tesla.
Dữ liệu bán hàng theo từng bang do S&P Global Mobility cung cấp có thể cho thấy dấu hiệu rõ ràng của sự thay đổi trong “mối quan tâm sở hữu một chiếc Tesla.”
Tổ chức này phân chia các bang thành “bang xanh” (bang bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ trong bốn kỳ bầu cử tổng thống gần nhất) và “bang đỏ” (bang có chiến thắng của đảng Cộng hòa trong bốn kỳ bầu cử liên tiếp). Trong mỗi nhóm bang này, họ nghiên cứu tỷ lệ các hộ gia đình đã sở hữu Tesla trước đây tiếp tục mua thêm xe mới.
Ở các “bang xanh,” tỷ lệ khách hàng tiếp tục mua Tesla giảm từ 72% trong quý cuối năm 2023 xuống còn 65% trong quý cuối năm 2024. Trong khi đó, tỷ lệ này ở các “bang đỏ” chỉ tăng nhẹ từ 47,6% vào cuối năm 2023 lên 48,2% trong ba tháng cuối năm ngoái.
Sự giảm sút về “độ trung thành” của khách hàng ở các “bang xanh” khiến Tesla mất khoảng 1% thị phần ở các bang này, bao gồm các thị trường lớn nhất nước Mỹ như California.
Ngoài ra, cũng có thông tin cho thấy một số khách hàng có thể đã bị ảnh hưởng bởi hoạt động chính trị của Musk.
Bà Valdez Streaty chỉ ra một cuộc khảo sát gần đây của Morning Consult cho thấy gần 32% người mua ôtô tại Mỹ "không bao giờ cân nhắc" việc mua Tesla - tăng từ mức 27% trong cuộc khảo sát một năm về trước. Tỷ lệ chỉ là 17% khi câu hỏi này được đặt ra vào tháng 2/2021.
So với đó, chỉ có 16% người tham gia khảo sát gần nhất cho biết họ sẽ cân nhắc mua Tesla trước khi quyết định mua xe. Con số này gần như không thay đổi trong suốt bốn năm qua.
Mặc dù sự gia tăng tỷ lệ người không muốn mua Tesla không quá lớn, nhưng một khảo sát khác cho thấy quan điểm của công chúng về Musk đang thay đổi.
Một cuộc khảo sát của Đại học Quinnipiac vào tháng Một cho biết 53% cử tri không đồng ý với việc Musk tham gia vào chính quyền Trump, trong khi chỉ 39% ủng hộ.
Một cuộc khảo sát của đại học này vào tháng 12/2022 cho thấy 36% cử tri “có quan điểm tích cực” về Musk, trong khi 35% “có cái nhìn tiêu cực.”
Xe Tesla đã qua sử dụng đang được rao bán nhiều hơn
Một dấu hiệu khác có thể cho thấy sự “phản đối” Musk là số lượng xe Tesla cũ xuất hiện nhiều hơn trên thị trường.
Hiện tại, có một lượng lớn xe Tesla được rao bán lại, với trung bình khoảng 11.300 chiếc Tesla được niêm yết trên Cox's AutoTrader trong quý 4 năm ngoái - con số cao kỷ lục, tăng 28% so với mức 8.800 chiếc của năm trước.
Doanh số của Tesla đang giảm mạnh chưa từng thấy. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Tuy nhiên, đây cũng có thể là kết quả “tổng hợp” của nhiều lý do. Cox cho biết phần lớn số Tesla được rao bán này có thể là kết quả của đợt mua xe tăng mạnh sau đại dịch ba năm trước, và là “xu hướng tự nhiên” khi nhiều người dùng quyết định đổi xe sau ba năm sử dụng.
Có rất nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến doanh số của Tesla, trong đó đáng chú ý nhất chính là sự cạnh tranh gay gắt. Các nhà sản xuất ôtô lớn như General Motors, Ford và Volkswagen đã ra mắt hàng loạt mẫu xe điện mới trong vài năm qua, và có những mẫu xe có giá thấp hơn Tesla.
Trong khi đó, Tesla chỉ thực hiện một số thay đổi khiêm tốn với các mẫu xe chủ lực của mình, bao gồm Model Y, Model 3 và các dòng SUV Model X, Model Y.
Mẫu xe mới nhất của Tesla, Cybertruck, là một chiếc xe bán tải đắt đỏ và chưa thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ từ người tiêu dùng.
Hơn nữa, Tesla đang phải đối mặt với sự cạnh tranh đáng kể từ hãng xe Trung Quốc BYD. Công ty này gần như đã bắt kịp Tesla về doanh số bán xe điện toàn cầu và thậm chí vượt qua Tesla trong quý 4 năm 2024. BYD đang chiếm lĩnh thị phần của Tesla tại Trung Quốc và châu Âu, mặc dù họ vẫn chưa tham gia thị trường Mỹ.
Doanh số bán Tesla tại Đức trong tháng Một đã giảm 59% so với năm ngoái, theo báo cáo từ Cơ quan Giao thông Liên bang Đức. Đồng thời, Musk, ngoài việc là người ủng hộ Trump, cũng đã công khai hỗ trợ đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD).
“Mua xe là quyết định quan trọng”
Theo Ivan Drury, Giám đốc thông tin của trang web Edmunds, mua xe là một trong những quyết định quan trọng và cần cân nhắc kỹ lưỡng mà người tiêu dùng phải đưa ra, chỉ sau việc mua nhà.
Khi đó, yếu tố quan trọng nhất là giá cả, các tính năng và giá trị mà chiếc xe mang lại, hơn là yếu tố chính trị của CEO. “Có rất nhiều người không quan tâm đến chính trị khi mua sắm, hoặc đơn giản là họ không nghĩ đến vấn đề đó” - Drury cho biết.
“Họ sẽ bỏ qua những cảm xúc về chính trị khi đưa ra quyết định mua xe và thay vào đó, tập trung vào giá trị mà chiếc xe mang lại”.
