Tesla bị vạ lây!

13:00 05/04/2025

Kinh tế Sài Gòn Online

Có khi nào hoạt động cá nhân của chủ doanh nghiệp lại gây hại cho uy tín của thương hiệu sản phẩm. Với trường hợp hãng xe điện Tesla, câu trả lời là có.

• Tesla đặt cược vào taxi tự lái

CEO của Tesla, tỉ phú Elon Musk, tham gia chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong vai trò cố vấn việc tinh giản bộ máy, đóng cửa, sa thải nhiều nhân viên chính phủ… đã gây ra nhiều phản ứng chống đối. Tesla bị vạ lây khi nhiều khách hàng tiềm năng tẩy chay, người đang sở hữu xe tìm cách bán đi và nhiều xe Tesla, kể cả cửa hàng trưng bày, bị phá hoại.

Trước đây nhiều người mua xe Tesla thuộc giới cấp tiến; mua xe điện theo họ là một cách để bảo vệ môi trường vì xe không sử dụng nhiên liệu hóa thạch nên không phát thải khí gây hại. Nhưng nay họ phải bán xe vì không chấp nhận quan điểm cũng như cách hành xử của ông chủ Tesla, Elon Musk. Một số người phải chia tay chiếc xe họ ưa thích vì lái đi đâu cũng bị chê trách, quấy nhiễu như kiểu họ tiếp tay cho Musk. Thượng nghị sĩ Mark Kelly, một người thuộc đảng Dân chủ, viết trên mạng xã hội X rằng ông ta đã bán chiếc Tesla để mua dòng xe khác. “Tôi từng mua chiếc Tesla vì nó chạy nhanh như tên bắn. Nhưng giờ mỗi khi lái xe đi đâu, tôi có cảm giác như đeo một tấm biển di động quảng bá cho một người đã tháo tung chính phủ và sa thải nhiều người”.

Một người khác là bà Jennifer Trebb, 54 tuổi, quyết định đổi chiếc Tesla lấy xe xăng Mercedes-Benz, chấp nhận lỗ đến 24.000 đô la Mỹ mặc dù mới chạy 16.000 ki lô mét. Bà đã đi đến quyết định này sau một sự vụ diễn ra tại siêu thị. “Cách đây hai tuần, tại bãi đỗ xe siêu thị Kroger, một người đi ngang, hét vào mặt tôi - đồ Phát xít.

Không chỉ phe Dân chủ, có những người theo phe Cộng hòa cũng ngần ngại khi sở hữu xe Tesla. Bác sĩ Kumait Jaroje từng dùng chiếc Tesla bán tải Cybertruck màu vàng thau giá 113.000 đô la để quảng bá dịch vụ giải phẫu thẩm mỹ của ông rất ấn tượng. Bên hông xe ông còn cho dán thông tin liên hệ đến khách hàng tiềm năng. Tuy nhiên gần đây ông phải xóa thông tin cá nhân đó vì có nhiều cuộc gọi đe dọa và nhiều nhận xét, đánh giá xấu dịch vụ của ông trên mạng.

Ghét ông chủ chuyển sang ghét lây và tẩy chay sản phẩm thì còn hiểu được, nhưng không hiểu nổi vì sao nhiều người từ ghét Elon Musk chuyển thành hành động phá hoại xe Tesla.

Tại một showroom của Tesla ở Manhattan, nhiều người biểu tình hô vang các khẩu hiệu như “Không ai bầu cho Elon Musk”. Một tấm biển được giương cao ghi câu “Hãy gửi Musk lên sao Hỏa ngay!” (Elon Musk còn là chủ SpaceX, chuyên phóng vệ tinh và đưa người vào không gian). Hàng trăm người chặn lối ra vào, làm đại lý này phải đóng cửa.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Pam Bondi, phải lên tiếng cho rằng các hành vi phá hoại xe và tài sản của Tesla được xem là “khủng bố nội địa”. Bà nói ai vi phạm có thể bị kết án ít nhất là năm năm tù giam.

Năm 2015 Tesla mới bán được 50.000 chiếc xe thì đến năm 2021 con số này đạt mốc 1 triệu. Gần đây doanh số hàng tháng của Tesla tại Mỹ vào khoảng 50.000-60.000 chiếc sau một thời gian tăng trưởng mạnh. Năm 2024, lần đầu tiên Tesla báo cáo doanh số tại Mỹ giảm sút, còn 634.000 xe, một mức giảm 5,6%.

Doanh số của Tesla trong hai tháng đầu năm tại thị trường châu Âu cũng giảm mạnh, thị phần từ 18,4% rơi xuống còn 7,7%, một mức giảm đến 58%. Trong tháng 2-2025 Tesla chỉ bán được 16.000 xe ở châu Âu, giảm 44%. Theo Politico, một khảo sát 100.000 người Đức, cho thấy đến 94% nói họ sẽ không mua xe Tesla nữa. Mức giảm của doanh số Tesla đi ngược với xu hướng phục hồi của thị trường xe điện ở châu Âu. Tháng 2-2025 có 164.148 xe được bán ra, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. So với mốc giá gần 500 đô la Mỹ mỗi cổ phiếu vào cuối năm 2024, nay cổ phiếu Tesla đang giảm mạnh, còn 287 đô la Mỹ vào tuần trước, một mức sụt giảm đến 40%.

Tuy nhiên, mất các khách hàng cấp tiến thì Tesla được bù lại bằng các hợp đồng chính phủ cả liên bang lẫn tiểu bang, như Bộ Ngoại giao Mỹ đang dự tính mua xe Cybertruck bọc thép tổng trị giá 400 triệu đô la Mỹ hay đội xe điện cho thành phố Baltimore, hệ thống vận tải công cộng ở Seattle và xe cho lực lượng cảnh sát Las Vegas. Hơn thế nữa, khi Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế 25% đánh lên các xe hơi và linh kiện xe hơi nhập khẩu vào tuần trước, Tesla và Elon Musk là người hưởng lợi vì sản xuất ở California và Texas nên không chịu thuế, trừ một số loại linh kiện và pin. Ngay ngày hôm sau cổ phiếu Tesla tăng 1,7%, giá trị thị trường của Tesla tăng thêm 14,3 tỉ đô la Mỹ trong khi giá cổ phiếu các hãng xe hơi Mỹ khác lại giảm mạnh.