Sóng nhiệt ở châu Á "kiểm định" thị trường năng lượng tái tạo

Nhiệt độ kỷ lục trên khắp châu Á đang đặt ra thách thức cho lĩnh vực năng lượng tái tạo và làm nổi bật nhu cầu cung cấp dự phòng, nâng cấp hệ thống truyền tải và cải cách thuế quan để đảm bảo độ tin cậy và ngăn chặn sự chậm lại trong việc sử dụng năng lượng xanh.

Nhiệt độ ở một số nơi trong khu vực châu Á đã vượt ngưỡng 40 độ C vào cuối tháng 4, sớm hơn bình thường và gây ra thiệt hại cơ sở hạ tầng trên diện rộng và mất điện.

Công ty tư vấn Rystad cho biết, Trung Quốc là nơi mà năng lượng tái tạo chiếm hơn một nửa hỗn hợp năng lượng và các nhà chức trách nước này đã duy trì các nhà máy nhiệt điện than và khí đốt dự phòng để đáp ứng nhu cầu và lượng tiêu thụ tăng đột biến do nắng nóng sớm.

Rajasthan - bang sản xuất năng lượng mặt trời hàng đầu của Ấn Độ - cũng đã nhận được "cảnh báo sớm" về những thách thức kỹ thuật có thể phát sinh khi việc sử dụng năng lượng tái tạo tăng lên.

Công ty tư vấn Wood Mackenzie đã dự đoán trong tháng này rằng chỉ riêng việc cải thiện mạng lưới truyền tải và phân phối có thể tiêu tốn ít nhất 2.000 tỷ USD trong thập kỷ tới ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Ấn Độ đang kéo dài tuổi thọ của các nhà máy nhiệt điện than và Trung Quốc đang xây dựng những nhà máy mới để đảm bảo có đủ nguồn cung dự phòng nhằm giải quyết nhu cầu điện cao hơn, và điều này có khả năng làm tăng lượng khí thải nếu không có các quy định và cải cách chính sách.

"Các đợt nắng nóng là khởi đầu của một vòng luẩn quẩn đi xuống. Chúng ta đang tạo ra biến đổi khí hậu, sau đó gây ra nhiều nhu cầu năng lượng hơn và sau đó tạo ra nhiều biến đổi khí hậu hơn", Malavika Bambawale, Giám đốc điều hành của Engie Impact cho biết.

Thiếu cơ chế ưu đãi

Lauri Myllyvirta, nhà phân tích hàng đầu tại Trung tâm Nghiên cứu về Năng lượng và Không khí sạch cho biết, việc không có cơ cấu thuế quan ở phần lớn châu Á để khuyến khích vận hành các nhà máy điện chạy bằng than hoặc khí đốt chỉ trong vài giờ cao điểm mỗi ngày có thể thúc đẩy các nhà vận hành lưới điện vận hành các nhà máy nhiên liệu hóa thạch càng nhiều càng tốt.

Trong khi đó, điện từ năng lượng mặt trời và gió khó dự báo và kiểm soát hơn vì nó thay đổi theo điều kiện thời tiết địa phương và không thể tăng hoặc giảm để đáp ứng nhu cầu tăng hoặc giảm đột ngột như thủy điện và khí đốt.

“Nếu các cấu trúc thuế quan phù hợp khuyến khích sản xuất nhiệt linh hoạt không được đưa ra, thì điều đó có thể dẫn đến việc sử dụng năng lượng tái tạo chậm hơn. Các cơ quan quản lý lưới điện cần xây dựng một lưới điện có thể điều chỉnh điện áp và tần số dựa trên hoạt động của năng lượng mặt trời. Đó tất nhiên là một thách thức”, nhà phân tích Lauri Myllyvirta cho biết.

Trung Quốc và Ấn Độ đang xem xét các cách để khuyến khích cơ chế linh hoạt. Ấn Độ hôm thứ Sáu (23/6) cho biết họ sẽ cắt giảm thuế điện vào ban ngày, khi có điện mặt trời và tăng chúng vào giờ cao điểm ban đêm kể từ tháng 4/2024.

Năng lượng mặt trời, cộng với than

Theo Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, công suất năng lượng xanh ở châu Á đã tăng 12% vào năm 2022, là tốc độ nhanh nhất trong số các khu vực chính.

Công ty phân tích Wood Mackenzie dự đoán rằng tỷ lệ năng lượng tái tạo bao gồm thủy điện trong hỗn hợp năng lượng của châu Á sẽ tăng gấp đôi so với mức của năm 2011 lên 28% trong năm nay. Phần lớn sự tăng trưởng đó đến từ gió và mặt trời, kết hợp lại sẽ chiếm 14% trong tổng số, từ mức 1% vào năm 2011.

Tuy nhiên, các nhà chức trách ở bang Rajasthan ngập nắng của Ấn Độ đang ngày càng khó kiểm soát sự dao động điện áp do tính chất không nhất quán của sản lượng điện mặt trời.

"Khi có lỗi trong lưới điện, năng lượng tái tạo phải duy trì kết nối và hỗ trợ lưới điện, và các nguồn phát điện gần đó sẽ đóng góp một số năng lượng để cung cấp cho lỗi đó", quan chức Ấn Độ cho biết.

Để đáp ứng nhu cầu gia tăng gần đây, Ấn Độ đã tăng sản lượng than trong nước và tăng lượng tồn kho lên mức cao nhất kể từ sau đại dịch, đồng thời gia hạn lệnh khẩn cấp buộc các nhà máy điện chạy bằng than nhập khẩu phải tối đa hóa sản lượng.

Công ty tư vấn Rystad cho biết tại Trung Quốc, tỷ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng đòi hỏi "các nguồn năng lượng linh hoạt và phản ứng nhanh hơn như khí đốt, lưu trữ được bơm và lưu trữ pin sẽ cần thiết cho thời gian cao điểm".

Câu chuyện cảnh báo

Khi nhiều khu vực ở châu Á bao gồm Trung Quốc, Malaysia, Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh đã phải đối mặt với tình trạng mất điện trong những tuần gần đây do nắng nóng gay gắt, Việt Nam đưa ra một câu chuyện cảnh báo.

Hơn một nửa công suất lắp đặt của quốc gia Đông Nam Á này không sử dụng được trong đợt nắng nóng gần đây, gây ra tình trạng mất điện do mực nước thấp tại các đập sản xuất thủy điện và không thể tích hợp đầy đủ công suất năng lượng mặt trời mới lắp đặt.

Pablo Hevia-Koch, người đứng đầu hội nhập năng lượng tái tạo tại Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết một phần của vấn đề ở Việt Nam là các trang trại năng lượng mặt trời được xây dựng cách xa nơi cần nguồn điện nhất.

“Khi có sự không phù hợp giữa nơi sản xuất và nơi có nhu cầu, điều đó sẽ gây ra một số căng thẳng cho hệ thống”, ông cho biết.