Người Mỹ yêu thích Shein, Temu và AliExpress vì hai lý do: Giá thấp và giao hàng nhanh. Tuy nhiên, kỷ nguyên mua sắm giá rẻ này có thể sắp đến hồi kết sau các động thái mới của Tổng thống Trump.
Trong tuần qua, chính quyền Trump vừa ban hành sắc lệnh tăng thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 04/02, đồng thời chấm dứt quy định miễn trừ "de minimis" - một trong những lỗ hổng thương mại tồn tại lâu năm giữa hai nước.
Quy định de minimis đã trao lợi thế cho các ông lớn Trung Quốc thế nào?
Tồn tại từ thập niên 1930, quy định de minimis cho phép các nhà xuất khẩu quốc tế gửi hàng hóa trị giá dưới 800 USD vào Mỹ mà không cần kiểm tra và miễn thuế. Dựa trên lợi thế này, các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc đã xây dựng đế chế kinh doanh khổng lồ, giúp hơn một tỷ gói hàng giá rẻ, từ quần áo đến đồ gia dụng, được nhập khẩu thuận lợi vào thị trường Mỹ. Theo báo cáo nghiên cứu của quốc hội, hơn 80% tổng số lô hàng thương mại điện tử của Mỹ trong năm 2022 là hàng nhập khẩu de minimis.
Tác động của việc xóa bỏ quy định này đã bắt đầu hiện rõ. Ngay sau khi sắc lệnh có hiệu lực, Bưu điện Mỹ (USPS) đã tạm ngừng nhận bưu kiện từ Trung Quốc và Hồng Kông vào cuối ngày thứ Ba (05/02) - mặc dù quyết định này nhanh chóng được đảo ngược vào sáng hôm sau. Động thái này được cho là có liên quan đến thuế quan mới và việc loại bỏ miễn trừ de minimis.
Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ giờ đây có quyền mở và kiểm tra tất cả các gói hàng quốc tế.
Các chuyên gia đều nhận định người tiêu dùng sẽ là đối tượng chịu tác động lớn nhất. "Nếu bạn kiểm tra từng gói hàng, chi phí sẽ tăng mạnh đối với người tiêu dùng", Clark Packard, Nghiên cứu viên tại Cato Trade nhấn mạnh. Ông phân tích thêm: "Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, người tiêu dùng gánh chịu từ 90% đến 100% chi phí thuế quan. Nếu động thái tương tự xảy ra, người tiêu dùng có thể phải chịu mức tăng 10% nếu hàng đến từ Trung Quốc".
Christopher Tang, Giáo sư về quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu tại UCLA, cho biết quá trình thực thi sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Bởi lẽ hải quan không được trang bị đầy đủ để xử lý khối lượng kiểm tra lớn, có thể dẫn đến tình trạng chậm trễ trong giao hàng.
Christine McDaniel, nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Mercatus của Đại học George Mason, cũng lưu ý rằng việc loại bỏ quy định de minimis sẽ không chỉ ảnh hưởng đến Temu và Shein mà còn cả Amazon, eBay, Etsy và các nhà bán lẻ khác vận chuyển từ Trung Quốc.
Định hình lại mô hình kinh doanh
Trước những thách thức này, các công ty buộc phải điều chỉnh chiến lược. Tang đề xuất hai hướng đi: Mở rộng kho bãi tại Mỹ hoặc chuyển hướng vận chuyển qua các nước ASEAN như Việt Nam. Tuy nhiên, dù chọn phương án nào, chi phí phát sinh cuối cùng vẫn sẽ được chuyển cho người tiêu dùng gánh chịu.
Tác động không chỉ dừng lại ở chi phí vận hành. Theo báo cáo của Bank of America, việc cắt giảm miễn trừ có thể làm giảm đáng kể sự tăng trưởng của các công ty thương mại điện tử Trung Quốc, ảnh hưởng trực tiếp đến ngân sách marketing của họ. Điều này được thể hiện qua dấu hỏi về khả năng Temu tiếp tục đầu tư mạnh cho quảng cáo Super Bowl như năm 2024, khi họ chi từ 6.5 triệu đến 7 triệu USD cho một đoạn quảng cáo 30 giây cùng 14 triệu USD phiếu giảm giá và quà tặng.
Áp lực không chỉ đến từ Mỹ. Mới đây, Liên minh châu Âu (EU) cũng thông báo sẽ tăng cường kiểm soát hàng nhập khẩu giá rẻ, nhằm giải quyết "sự gia tăng của các sản phẩm không an toàn, giả mạo và không tuân thủ hoặc bất hợp pháp" vào thị trường này.
