Phát hiện kho báu thời kỳ đồ sắt có thể viết lại lịch sử nước Anh

Hơn 800 cổ vật được khai quật ở North Yorkshire cho thấy khu vực phía Bắc nước Anh không hề là "vùng hẻo lánh" cách đây 2.000 năm.

Một trong những kho báu thời kỳ đồ sắt lớn và quan trọng nhất từng được phát hiện tại Anh vừa được công bố, có thể làm thay đổi cách hiểu hiện tại về đời sống người Anh cách đây 2 thiên niên kỷ.

Kho báu bao gồm hơn 800 cổ vật được khai quật trên một cánh đồng gần làng Melsonby, hạt North Yorkshire. Các hiện vật có niên đại vào thế kỷ I, trùng thời điểm đế chế La Mã xâm lược nước Anh dưới thời Hoàng đế Claudius. Nhiều khả năng chúng có liên quan đến bộ tộc Brigantes – một trong những tộc người lớn mạnh từng kiểm soát phần lớn miền Bắc nước Anh.

Cận cảnh một trong hai khuôn mặt người giống như mặt nạ trang trí vai của một chiếc bình hoặc vạc có nắp. (Ảnh: Đại học Durham/PA)

Các hiện vật gồm nhiều bộ phận từ xe ngựa hoặc chiến xa như 28 vòng sắt (lốp xe), dây cương trang trí tinh xảo dành cho ít nhất 14 con ngựa, hàm thiếc, giáo nghi lễ và hai chiếc vạc chạm khắc tinh xảo – trong đó có một chiếc được cho là dùng để pha rượu.

Giáo sư Tom Moore, trưởng khoa khảo cổ Đại học Durham, là người tiếp nhận thông tin về phát hiện quan trọng này vào cuối năm 2021 từ một người sử dụng máy dò kim loại tên là Peter Heads. Sau đó, với sự tài trợ 120.000 bảng từ Tổ chức Di sản Anh (Historic England), nhóm nghiên cứu đã khai quật khu vực vào năm 2022.

Lốp xe sắt cong và một chiếc vạc tại địa điểm khai quật. (Ảnh: Đại học Durham/PA)

Giáo sư Moore cho biết đây là lần đầu tiên tìm thấy bằng chứng cho thấy người Anh thời kỳ đồ sắt từng sử dụng xe bốn bánh, có thể là phiên bản mô phỏng từ lục địa châu Âu. Một số hiện vật bị cháy xém, cho thấy chúng có thể từng được sử dụng trong một giàn hỏa táng dành cho người thuộc tầng lớp tinh hoa.

Các chuyên gia khẳng định kho báu này cho thấy người dân miền Bắc nước Anh thời kỳ đồ sắt có mức độ giàu có, mạng lưới giao thương và văn hóa không thua kém gì miền Nam – nơi từ lâu được xem là trung tâm văn minh của nước Anh thời cổ.

Tiến sĩ Emily Williams và Giáo sư Tom Moore của Đại học Durham đang kiểm tra một khối hiện vật rối rắm đã bị ăn mòn với nhau. (Ảnh: Đại học Durham/PA)

Kho báu Melsonby được định giá khoảng 254.000 bảng Anh. Bảo tàng Yorkshire tại thành phố York sẽ phát động chiến dịch gây quỹ nhằm giữ bộ sưu tập lại cho quốc gia.

Phát hiện này được công bố chung bởi Tổ chức Di sản Anh, Đại học Durham và Bảo tàng Anh. Bộ trưởng Văn hóa Anh, ông Chris Bryant, gọi đây là một phát hiện phi thường có thể giúp hiểu rõ hơn về "cấu trúc lịch sử của quốc gia".