Nỗ lực làm “sống” lại các công viên đang xuống cấp ở Hà Nội vẫn trên giấy?

Sau nhiều năm không được chăm sóc, sửa chữa, nhiều hạng mục tại một số công viên ở TP Hà Nội đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, gây mất mỹ quan. Trước tình trạng này, các đơn vị quản lý công viên và thành phố Hà Nội đang cải tạo, nâng cấp để “hồi sinh” những “lá phổi” của Thủ đô.

Hiện nay, công viên Bách Thảo và Thủ Lệ thuộc quận Ba Đình, TP. Hà Nội đang có nhiều hạng mục xuống cấp.

Cụ thể, Công viên Thủ Lệ (hay còn gọi là Vườn thú Hà Nội) có “thâm niên” hoạt động khoảng 50 năm nay, với diện tích hơn 28ha, trong đó, 6ha diện tích hồ nước, còn lại là đất tự nhiên, khuôn viên bố trí vườn thú và các khu vui chơi. Hiện, có nhiều khu vực trong công viên đã xuống cấp theo thời gian. Tại một số chuồng thú, các khung sắt bảo vệ đã hoen rỉ, đường đi lồi lõm ổ gà và hệ thống lan can rỉ sét. Hệ thống đèn chiếu sáng một số nơi đã bị hỏng nhưng chưa được thay mới.

Tương tự, công viên Bách Thảo (thuộc phường Ngọc Hà) nơi được ví như là "lá phổi xanh" của Thủ đô cũng tồn tại nhiều hạng mục xuống cấp. Nhiều đoạn vỉa hè quanh công viên bị sụt lún, nền gạch bong tróc gồ ghề, mấp mô, tạo thành cái “bẫy”, nếu người đi lại thiếu quan sát có thể bị vấp ngã; Khu vực cầu gỗ nối ra đảo tròn bị mục nát. Hệ thống nhà vệ sinh cũ kỹ, phủ đầy rêu bẩn và hôi hám; Bồn hoa ốp gạch bị vỡ, không còn nguyên hình, tạo nên khung cảnh xấu xí, nhếch nhác; Nhiều hạng mục của khu vui chơi đã xuống cấp từ lâu, đến nay vẫn chưa được thay thế, cải tạo… Ngoài ra, một số tác phẩm điêu khắc mang giá trị nghệ thuật sau nhiều năm được trưng bày tại công viên này đã hoen rỉ và không còn nguyên vẹn, chưa được sửa chữa, thay mới…

Bà Nguyễn Ngọc Hoa, người dân sống ở Ngọc Hà (Ba Đình, Hà Nội) cho hay: “Ngày nào tôi cũng đến công viên Bách Thảo để đi bộ, tập thể dục, đây có thể nói là một không gian xanh lý tưởng cho người dân Thủ đô. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, các hạng mục của công viên xuống cấp. Tại khu vui chơi và tập thể dục cho người lớn, trẻ em, các dụng cụ vui chơi, tập luyện đều hỏng hóc; Đường xá trong công viên lồi lõm, đi lại khó khăn, trẻ em chạy nhảy nếu không cẩn thận thì rất dễ bị ngã. Không hiểu sao đến nay các hạng mục này vân chưa được sửa chữa. Chúng tôi rất mong những hạn chế này sớm được khắc phục để mang lại không gian vui chơi an toàn cho người dân”.

Quyết tâm “hồi sinh” các công viên

Trước thực trạng một số công viên, vườn hoa trên địa bàn xuống cấp, TP.Hà Nội mới đây đã lên kế hoạch cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp và đầu tư xây dựng mới các công viên, vườn hoa, nhằm nâng tầm cảnh quan, phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi của nhân dân. Tuy nhiên đến thời điểm này, công tác cải tạo vẫn “nằm trên giấy”.

Theo lý giải của cơ quan chức năng, 2 công viên lớn nằm trong kế hoạch cải tạo nâng cấp nhưng bị chậm tiến độ là do thay đổi trong phân cấp quản lý, từ thành phố sang quận.

Dự án cải tạo, nâng cấp công viên Bách Thảo được phê duyệt vào tháng 9/2023, với mục tiêu tăng diện tích cây xanh đô thị và phục vụ nhu cầu của người dân. Tiến độ thực hiện dự án chậm là do việc chuyển giao hồ sơ từ Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng TP. Hà Nội sang UBND quận Ba Đình, dẫn đến cần phải trình HĐND thành phố phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư. Bên cạnh đó, việc cải tạo công viên phải đồng bộ với việc lập Quy hoạch chi tiết công viên tỉ lệ 1/500, theo quy định của Quy hoạch chi tiết khu trung tâm chính trị Ba Đình. Dự kiến, việc lập và phê duyệt Quy hoạch chi tiết sẽ hoàn thành trong quý 3/2025.

Còn với Công viên Thủ Lệ, Dự án cải tạo công viên do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng TP Hà Nội làm chủ đầu tư, hiện mới triển khai công tác chuẩn bị đầu tư. Việc cải tạo công viên đang gặp khó khăn do cần giải phóng mặt bằng 36 hộ dân trong khu vực.

Ông Ngô Vinh, đại diện Xí nghiệp Quản lý công viên cây xanh số 3 (Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội) - đơn vị quản lý Vườn Bách Thảo Hà Nội cho biết, công viên Bách Thảo là 1 trong 3 công viên thuộc chủ trương cải tạo cũng như xây mới trên địa bàn thành phố, UBND thành phố đã phê duyệt. Tuy nhiên, theo phân cấp mới, phân cấp dự án cụ thể của UBND thành phố Hà Nội là một trong những dự án được phân cấp cho UBND quận Ba Đình thực hiện, cho nên về mặt thủ tục có độ trễ nhất định.

“Đặc thù của công viên Bách Thảo là vườn thực vật, đây cũng là địa danh lịch sử, có địa điểm, vị trí nằm trong khu quy hoạch A1 của khu di tích quận Ba Đình, tôi tin rằng, các cấp sẽ cân nhắc kỹ hơn trong việc phê duyệt dự án, căn cứ trên quy hoạch tỷ lệ 1/500 đã được Chính phủ phê duyệt. Về góc độ quản lý địa bàn, chúng tôi mong muốn, dự án sẽ sớm được thực hiện để nâng cấp về cảnh quan, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân trong khu vực cũng như đồng bào cả nước trong những dịp về thăm Lăng Bác”, ông Ngô Vinh nói.

Cũng theo ông Vinh, trong phạm vi quản lý của công ty, những hạng mục hỏng hóc nhỏ lẻ, đơn vị đã nỗ lực cải tạo, sửa chữa, đáp ứng phần nào nhu cầu thư giãn, giải trí của người dân trong công viên. Với những hạng mục chỉnh trang lớn, nhu cầu về ngân sách lớn thì phải có đề án và chủ trương, thủ tục, quyết sách thực hiện của các cấp, quận hay UBND thành phố; phải xem xét để tránh chồng chéo, tránh lãng phí cho ngân sách nhà nước.

“Mong rằng, dự án sớm được thực hiện về tiến độ cũng như các chi tiết cụ thể để duy trì cảnh quan hiện đại phục vụ cho việc sinh hoạt của người dân Thủ đô cũng như giữ gìn được bản sắc, truyền thống và giá trị của vườn Bách Thảo đã tồn tại hơn 100 năm qua”, ông Ngô Vinh chia sẻ.

Ông Nguyễn Minh Quyết - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Vườn thú Hà Nội cho hay, thực hiện chương trình 03 của Thành ủy và kế hoạch 332 của UBND thành phố về việc chỉnh trang, phát triển đô thị, giai đoạn 2021-2025 và việc phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án sử dụng vốn đầu tư công của TP. Hà Nội, trong đó có dự án cải tạo chỉnh trang công viên Thủ Lệ, mục tiêu sẽ xây dựng công viên Thủ Lệ là một công viên chuyên đề về động vật, hoàn thiện không gian môi trường, cảnh quan, cây xanh, mặt nước, tạo thêm điểm nhấn phát triển cho thành phố ngày một xanh sạch đẹp, bảo tồn và nâng cấp các giá trị văn hóa lịch sử của công viên Thủ Lệ.

“Mong muốn của Công ty sẽ xây dựng một vườn thú hiện đại tiệm cận các vườn thú trong khu vực, đem lại điều kiện sống và môi trường tốt nhất cho đàn động vật, đáp ứng được nhu cầu vui chơi, thưởng lãm của nhân dân khi đến Công viên Thủ Lệ”, ông Nguyễn Minh Quyết cho biết.

Để làm "sống lại" các công viên, tháng 10/2023, HĐND TP.Hà Nội đã thông qua dự án cải tạo, nâng cấp công viên Thống Nhất, Thủ Lệ, Bách Thảo, với tổng mức đầu tư là hơn 886 tỉ đồng. Thời gian thực hiện từ năm 2024 - 2026.

Trong số này, Hà Nội dành hơn 408 tỉ đồng để cải tạo công viên Thống Nhất; gần 330 tỉ đồng cải tạo công viên Thủ Lệ và gần 149 tỷ đồng cải tạo công viên Bách Thảo.

Đặc biệt, để phát huy tối đa hiệu quả của công viên Thống Nhất, Hà Nội dự kiến phá bỏ toàn bộ hàng rào bao quanh để vận hành theo hình thức công viên mở. Sau khi toàn bộ rào được phá bỏ, thành phố sẽ lắp hệ thống camera an ninh, đèn chiếu sáng, đồng thời tăng cường các biện pháp để đảm bảo an ninh, trật tự. Ngoài ra, tại công viên này còn được đầu tư thêm một số hạng mục như chòi nghỉ chân.

Với công viên Thủ Lệ và Bách Thảo, theo kế hoạch, chính quyền Hà Nội sẽ tập trung cải tạo, sửa chữa các hạng mục đã xuống cấp. Do đây là 2 công viên có tính đặc thù nên Hà Nội đang cân nhắc các phương án xây dựng "công viên mở", vừa đảm bảo an toàn, vừa hài hòa với cảnh quan khu vực.