Niềm tin trong cộng đồng kế toán toàn cầu đã giảm mạnh, đạt mức thấp nhất trong gần 4 năm qua, theo Báo cáo Khảo sát Điều kiện Kinh tế Toàn cầu (GECS) quý I năm 2025 do Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) và Hiệp hội Kế toán Quản trị Hoa Kỳ (IMA) công bố.
Báo cáo GECS quý I năm 2025 chỉ ra rằng, tình hình tại Bắc Mỹ ghi nhận sự sụt giảm chưa từng có, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về tình hình kinh tế toàn cầu.
Báo cáo này được thực hiện với sự tham gia của hàng nghìn chuyên gia tài chính từ khắp các khu vực, cho thấy chỉ số Niềm Tin Kinh Tế đã giảm mạnh, xuống mức thấp nhất kể từ giữa năm 2020, khi đại dịch COVID-19 đang ở đỉnh điểm. Đặc biệt, Bắc Mỹ chứng kiến sự sụt giảm mạnh nhất về niềm tin kinh tế, điều chưa từng xảy ra trong lịch sử khảo sát.
Jonathan Ashworth, Chuyên gia kinh tế trưởng của ACCA, nhận xét: "Mặc dù tăng trưởng toàn cầu đã thể hiện sự kiên cường trong những quý gần đây, nhưng sự suy giảm niềm tin kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ hình thành một vòng xoáy tiêu cực tự củng cố, khi các công ty cắt giảm đơn hàng, chi tiêu vốn và tuyển dụng".
Ông cũng cho rằng, căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng sau khi khảo sát được thực hiện càng làm gia tăng các rủi ro đối với nền kinh tế toàn cầu.
Alain Mulder, Giám đốc điều hành khu vực châu Âu và Dự án Đặc biệt Toàn cầu của IMA đồng thời chỉ ra rằng, các chính sách mới của Mỹ về thương mại và chi tiêu chính phủ, cùng với sự bất ổn liên quan đến chúng, đã tác động tiêu cực mạnh đến niềm tin, trong khi những yếu tố như sự suy giảm của thị trường toàn cầu và dấu hiệu của sự chậm lại trong nền kinh tế Mỹ cũng đã góp phần vào sự sụt giảm này.
Cụ thể, khu vực Bắc Mỹ, đặc biệt là Mỹ, ghi nhận sự sụt giảm mạnh nhất về niềm tin kinh tế. Các yếu tố như việc áp dụng thuế quan cao hơn, cắt giảm chi tiêu chính phủ và lo ngại về lạm phát kéo dài là những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm này.
Chỉ số Tuyển dụng và chỉ số Chi tiêu Vốn của khu vực cũng giảm mạnh, cho thấy các doanh nghiệp đang trở nên thận trọng hơn trong việc tuyển dụng và đầu tư.
Tuy nhiên, mặc dù niềm tin giảm sút, chỉ số Đơn hàng Mới đã có sự tăng trưởng nhẹ, cho thấy mặc dù cảm nhận về tình hình kinh tế không mấy lạc quan, nhu cầu tiêu dùng và sản xuất vẫn ổn định.
Mặt khác, niềm tin của các Giám đốc Tài chính (CFO) đã có sự cải thiện nhẹ, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Điều này phản ánh sự ổn định gia tăng tại một số khu vực và việc tiếp cận tài chính tốt hơn. Tuy nhiên, chỉ số Niềm tin của CFO vẫn dưới mức trung bình dài hạn, cho thấy sự thận trọng trong chiến lược tài chính của các doanh nghiệp.
Mặc dù đơn hàng mới tăng trưởng ở nhiều khu vực, dự báo về chi tiêu vốn và tuyển dụng vẫn ở mức thấp, cho thấy các CFO vẫn đang duy trì thái độ chờ đợi trong bối cảnh kinh tế và chính sách chưa rõ ràng.
Khác với Bắc Mỹ, khu vực Châu Á - Thái Bình Dương chứng kiến sự phục hồi của niềm tin, chủ yếu là từ Trung Quốc. Sự phục hồi này được thúc đẩy bởi các biện pháp kích thích của chính phủ, kỳ vọng vào sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và sự phục hồi của thị trường chứng khoán trong nước.
Các nhà xuất khẩu trong khu vực cũng hưởng lợi từ việc nhận đơn hàng sớm khi các đối tác thương mại tìm cách giảm thiểu rủi ro từ các biện pháp thuế quan. Tuy nhiên, báo cáo cảnh báo rằng sự phục hồi của khu vực này có thể gặp khó khăn nếu căng thẳng thương mại gia tăng hoặc các biện pháp kích thích không duy trì được đà tăng trưởng.
Niềm tin tại Vương quốc Anh và Tây Âu có sự cải thiện nhẹ trong quý I năm 2025, nhưng từ một mức thấp lịch sử. Tại Vương quốc Anh, niềm tin đã giảm xuống mức thấp kỷ lục trong quý IV năm 2024 do bất ổn chính trị và trì trệ kinh tế.
Tuy nhiên, sự phục hồi của đơn hàng mới và áp lực lạm phát giảm bớt đã giúp cải thiện tâm lý của doanh nghiệp trong khu vực.
Mặc dù có sự tăng trưởng, nhưng niềm tin vẫn dưới mức trung bình lịch sử, và khu vực này tiếp tục phải đối mặt với những thách thức cơ cấu như tăng trưởng năng suất chậm và nợ công cao.
Một trong những phát hiện đáng chú ý của báo cáo quý I năm 2025 là sự trở lại của áp lực lạm phát tại Bắc Mỹ và Tây Âu. Chỉ số Chi phí ở cả hai khu vực này tăng mạnh, đảo ngược xu hướng giảm vào cuối năm 2024. Điều này có thể tạo ra thách thức cho các ngân hàng trung ương trong việc điều chỉnh lãi suất trong năm nay.
Trong khi đó, áp lực lạm phát tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương vẫn ổn định, chỉ tăng nhẹ ở các khu vực Trung Đông, Châu Phi và Nam Á. Báo cáo cho rằng các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế phát triển có thể sẽ phải xem xét lại thời điểm nới lỏng chính sách nếu chi phí cao kéo dài.
Mặc dù niềm tin toàn cầu vẫn còn yếu, báo cáo nhấn mạnh rằng các chỉ số hoạt động thực tế, chẳng hạn như đơn hàng mới, vẫn cho thấy sự phục hồi. Nếu lạm phát được kiểm soát và các chính sách của chính phủ duy trì rõ ràng và nhất quán, vẫn có khả năng phục hồi trong nền kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, báo cáo cảnh báo rằng nếu sự biến động niềm tin kéo dài, điều này có thể ảnh hưởng lâu dài đến đầu tư, tuyển dụng và tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu. "Nếu niềm tin có thể ổn định và lạm phát được kiểm soát, con đường phục hồi vẫn có thể mở ra," báo cáo kết luận.
