Ngành ô tô toàn cầu chao đảo trước thuế quan của ông Trump: Ai chịu ảnh hưởng nặng nhất?

Trong bối cảnh hầu hết các nhà sản xuất ô tô lớn đều phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Mexico và Canada, mức thuế mới có thể làm tăng giá xe, ảnh hưởng đến doanh số bán hàng và gây xáo trộn thị trường.

Chính quyền ông Trump vừa công bố mức thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, cùng với thuế bổ sung 10% đối với sản phẩm từ Trung Quốc. Động thái này dự kiến sẽ tác động mạnh đến ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.

Các nhà sản xuất ô tô nhiều khả năng sẽ phải triển khai loạt kế hoạch ứng phó để bù đắp chi phí gia tăng trong những tuần và tháng tới.

Tùy thuộc vào từng trường hợp, thuế quan đối với Mexico có thể gây ảnh hưởng lớn nhất đến ngành ô tô, tiếp theo là Canada và Trung Quốc.

Chủ tịch Liên đoàn Công nhân Ô tô Mỹ (UAW) Shawn Fain tuyên bố: “Bất kỳ động thái áp thuế nào cũng phải đi kèm với việc tái đàm phán Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) và xem xét lại toàn bộ chế độ thương mại doanh nghiệp, vốn đã tác động tiêu cực đến tầng lớp lao động ở Mỹ và toàn cầu”.

Nhiều hãng xe lớn như General Motors chưa đưa ra phản hồi về mức thuế mới. Trong khi đó, Honda cho biết: “Thương mại ô tô khu vực Bắc Mỹ đóng vai trò quan trọng đối với sự thành công toàn cầu của Honda. Chúng tôi mong muốn một giải pháp nhanh chóng để đảm bảo sự ổn định và rõ ràng cho thị trường”.

Mặc dù hầu hết các hãng xe lớn đều có nhà máy tại Mỹ, họ vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn nhập khẩu từ những nước khác, đặc biệt là Mexico, để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa.

Gần như tất cả các hãng ô tô lớn tại Mỹ đều có ít nhất một nhà máy tại Mexico, trong đó 6 nhà sản xuất hàng đầu chiếm hơn 70% tổng doanh số bán xe tại Mỹ vào năm 2024.

Về bản chất, thuế quan là khoản thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu và nhiều chuyên gia lo ngại rằng các doanh nghiệp sẽ chuyển phần chi phí này sang người tiêu dùng, làm tăng giá xe và có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thị trường.

Việc chính quyền ông Trump chính thức công bố kế hoạch áp thuế giúp các doanh nghiệp có thêm thông tin để hoạch định chiến lược, nhưng cũng khiến ngành công nghiệp ô tô mất hàng tỷ USD - đặc biệt khi ngành này vốn đã vận hành trong nhiều thập kỷ mà không chịu thuế giữa Canada và Mexico.

Sự bất ổn trong chính sách thương mại đã tác động đến cổ phiếu của General Motors. Hôm 28/1, giá cổ phiếu GM sụt giảm mạnh bất chấp kết quả kinh doanh quý IV/2024 tốt hơn dự báo và đưa ra triển vọng lạc quan cho năm 2025.

Nhà phân tích Dan Levy của Barclays nhận định: “Mặc dù GM có nhiều cơ hội tăng trưởng hấp dẫn, sự bất ổn trong chính sách của Mỹ là yếu tố mà công ty cần phải đối phó trong thời gian tới”.

GM không tính đến các mức thuế mới trong dự báo kinh doanh của mình, bởi theo Giám đốc Tài chính Paul Jacobson, hiện tại chưa có mức thuế nào được áp dụng với hàng hóa từ Bắc Mỹ. Cả Jacobson và CEO GM Mary Barra đều khẳng định công ty đã chuẩn bị các phương án dự phòng, nhưng điều này vẫn chưa đủ để trấn an nhà đầu tư.

Tác động mạnh đến ngành ô tô toàn cầu

Theo báo cáo của S&P Global Mobility, thuế quan mới có thể ảnh hưởng nặng nề đến ngành công nghiệp ô tô, tác động trực tiếp đến lợi nhuận của loạt hãng xe lớn như GM, vốn có nhiều cơ sở sản xuất tại Bắc Mỹ.

Ngành ô tô tại Mỹ, Canada và Mexico có sự liên kết chặt chẽ. Mexico nhập khẩu 49,4% linh kiện ô tô từ Mỹ và xuất khẩu 86,9% sản lượng linh kiện của mình sang Mỹ, theo Cục Quản lý Thương mại Quốc tế.

Ngân hàng Wells Fargo ước tính mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada sẽ khiến những hãng xe truyền thống của Detroit mất hàng tỷ USD mỗi năm. Cụ thể, mức thuế 5%, 10% và 25% có thể khiến GM, Ford và Stellantis lần lượt chịu thiệt hại 13 tỷ USD, 25 tỷ USD và 56 tỷ USD.

S&P Global Mobility cũng ước tính mức thuế 25% đối với một chiếc xe trị giá 25.000 USD nhập khẩu từ Canada hoặc Mexico sẽ làm tăng giá thêm 6.250 USD – một phần hoặc toàn bộ chi phí này có nguy cơ bị chuyển sang người tiêu dùng.

Những hãng xe chịu ảnh hưởng nặng nhất

Các nhà máy tại Canada và Mexico sản xuất khoảng 5,3 triệu xe mỗi năm, trong đó 70% (tương đương 4 triệu xe) được xuất khẩu sang Mỹ.

Mexico chiếm phần lớn lượng xe xuất khẩu này. Theo một tổ chức nghiên cứu tại Canada, 5 hãng xe Ford, GM, Stellantis, Toyota và Honda vào năm 2024 chỉ sản xuất khoảng 1,3 triệu xe hạng nhẹ tại Canada, chủ yếu để phục vụ thị trường Mỹ.

S&P Global Mobility đã thống kê những hãng xe chịu rủi ro thuế quan nhiều nhất đối với xe nhập khẩu từ Mexico, dựa trên tỷ lệ phần trăm doanh số bán xe của họ tại Mỹ.

Những công ty này bao gồm: Volkswagen (43%), Nissan (27%), Stellantis (23%), GM (22%), Ford (15%), Honda (13%), Toyota (8%), Hyundai (8%).

Theo CNBC

>> Đòn giáng thuế quan của Tổng thống Donald Trump có thể 'bít cửa' hạ nhiệt lạm phát