Liệu đợt tăng giá lần này của giá dầu sẽ kéo dài hay biến mất?

Các ngân hàng đầu tư từ Goldman Sachs đến RBC Capital Markets đã nâng dự báo giá dầu ngay sau khi OPEC+ đưa ra quyết định cắt giảm sản lượng. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích vẫn tin rằng triển vọng kinh tế tồi tệ sẽ ngăn chặn đà tăng của giá dầu bất kể quyết định này của OPEC+. Các chỉ báo nhu cầu cũng bắt đầu phát ra các dấu hiệu cảnh báo.

Điều này cũng có thể trở thành phép thử cuối cùng xem điều gì quan trọng hơn đối với thị trường: nguồn cung khan hiếm hơn hoặc bức tranh nhu cầu mờ nhạt. Điều đó có thể sẽ mang lại nhiều bất ổn hơn đối với xu hướng giá cả, và là một diễn biến phức tạp đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương trên thế giới trong cuộc chiến chống lạm phát đang diễn ra.

Livia Gallarati, nhà phân tích cấp cao tại Energy Aspects cho biết: “Hiện tại, đây là một thị trường rất khó giao dịch. Nếu bạn là một nhà giao dịch, bạn sẽ bị giằng co giữa những gì đang xảy ra ở cấp độ kinh tế vĩ mô và những gì đang xảy ra về cơ bản. Đó là hai hướng khác nhau”.

Nhưng có một điều chắc chắn là vị thế kiểm soát thị trường dầu mỏ phụ thuộc vào Ả Rập Xê Út và các đồng minh hiện đã được củng cố, với những tác động to lớn đối với địa chính trị và nền kinh tế thế giới.

Trong khi đó, do yếu tố kỷ luật trong sản xuất, các công ty dầu đá phiến của Mỹ khó có thể thực hiện lại kiểu tăng trưởng đột phá đã giúp kiềm chế lạm phát năng lượng trong thập kỷ trước. Điều đó khiến thị trường dầu mỏ nằm trong tầm ngắm của OPEC+ vào thời điểm mà một số chuyên gia đã dự đoán rằng nhu cầu đang hướng tới mức kỷ lục.

Nhà phân tích Ryan Fitzmaurice tại công ty môi giới hàng hóa Marex Group cho biết: “Việc cắt giảm bất ngờ của OPEC+ đã gây ra lo ngại về sự bùng phát trở lại của lạm phát. Những lo ngại về lạm phát mới này sẽ chỉ tăng lên trong những tháng tới”.

Dưới đây là tổng quan về những gì các nhà giao dịch sẽ theo dõi trên thị trường dầu mỏ trong thời gian tới.

Nhu cầu trong mùa hè

Thời điểm đưa ra quyết định của OPEC+ đã gây ra sự bất đồng đối với nhiều chuyên gia dầu mỏ.

Việc cắt giảm sản lượng sẽ có hiệu lực vào tháng 5 và phần lớn hậu quả có thể sẽ được cảm nhận trong nửa cuối năm. Đó là thời điểm mà nhu cầu dầu mỏ thường đạt mức cao nhất theo mùa, một phần nhờ vào mùa lái xe dịp hè bận rộn ở Mỹ. Đây cũng là thời điểm mà quá trình mở cửa trở lại nền kinh tế của Trung Quốc dự kiến sẽ bắt đầu phát huy tác dụng và tiếp tục củng cố nhu cầu.

Thông thường, OPEC+ sẽ muốn tận dụng sự bùng nổ tiêu dùng đó bằng cách bán ra thị trường càng nhiều càng tốt. Thay vào đó, việc cắt giảm có nghĩa là nhóm đang muốn kìm hãm sản lượng. Điều đó làm dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu động thái này có đẩy giá dầu lên 100 USD/thùng khi nhu cầu tăng hay không, hay thay vào đó, OPEC+ đang chuẩn bị cho một mùa hè tiêu thụ ảm đạm được đánh dấu bằng suy thoái.

Warren Patterson, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại ING cho biết: “Mặc dù việc cắt giảm bề ngoài của OPEC+ thường được coi là xu hướng tăng, nhưng nó cũng làm tăng mối lo ngại về triển vọng nhu cầu. Nếu OPEC+ tin tưởng vào triển vọng nhu cầu mạnh mẽ trong năm nay, liệu họ có thực sự cảm thấy cần phải cắt giảm nguồn cung không”?

Những biến động trên thị trường nhiên liệu toàn cầu nhấn mạnh sự hoài nghi nhu cầu. Trong khi giá dầu tăng, các động thái đối với các sản phẩm tinh chế ít rõ rệt hơn, khiến lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu trên khắp châu Âu và Mỹ bị thu hẹp.

Dự trữ tăng cao

Trong khi hàng tồn kho của Mỹ đang giảm thì hàng tồn kho toàn cầu vẫn ở mức cao.

Theo ước tính từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), trong quý đầu tiên, các kho dự trữ dầu thương mại tại các nước OECD cao hơn khoảng 8% so với mức của năm ngoái. Đó là một khoảng đệm khá lớn và là dấu hiệu của sự yếu kém trong tiêu dùng đã gây khó khăn cho thị trường trong vài tháng qua.

Dòng chảy dầu của Nga

Nga cho biết trước đó rằng họ sẽ cắt giảm sản lượng 500.000 thùng/ngày trong tháng 3 để trả đũa lệnh cấm nhập khẩu và giới hạn giá do “các quốc gia không thân thiện” áp đặt. Nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy sản lượng của Nga thấp hơn.

Các chuyến hàng dầu thô từ các cảng của Nga đạt mức cao mới trong tuần cuối cùng của tháng 3, vượt 4 triệu thùng/ngày. Con số này cao hơn 45% so với mức trung bình được thấy trong 8 tuần trước khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra và đã được thúc đẩy bởi sự chuyển hướng kể từ tháng 1 với khoảng 500.000 thùng/ngày được chuyển bằng đường ống trực tiếp đến Ba Lan và Đức.

Kỷ luật sản xuất dầu đá phiến

Cách đây không lâu, thị trường dầu mỏ có hai bên đối trọng mà các nhà giao dịch dầu mỏ hướng đến để định hướng nguồn cung là OPEC và ngành công nghiệp dầu đá phiến của Mỹ.

Vào thời điểm đó, OPEC và dầu đá phiến đang trong cuộc chiến giành thị phần. Điều đó đã giúp giữ giá dầu toàn cầu - và lạm phát do năng lượng - ở mức thấp trong phần tốt hơn của thập kỷ.

Sau đó, đại dịch ập đến và kéo theo đó là sự sụt giảm giá dầu khiến ngành công nghiệp đá phiến bị bóp nghẹt. Trong ba năm qua, ngay cả khi thị trường phục hồi và dòng tiền tăng mạnh, các công ty vẫn ưu tiên chia cổ tức và mua lại cổ phiếu hơn là khoan mới. Đó là một chiến lược chiến thắng. Kể từ tháng 3/2020, Chỉ số ngành năng lượng thuộc S&P 500 đã tăng gần 200%, vượt xa mức tăng gần 60% của S&P 500.

Giờ đây, khi những kỷ luật sản xuất dầu đá phiến tiếp tục duy trì, OPEC+ có ít yếu tố hơn để xem xét khi đưa ra quyết định về nguồn cung.