Nhiều doanh nghiệp có ý định tuyển thêm người năm nay nhưng họ bổ sung ít và có chọn lọc vì tâm lý thận trọng, tiết kiệm chi phí.
Minh Tân là trưởng một đội dự án của công ty chuyên về tổng đài thuê ngoài cho ngân hàng tại quận 4, TP HCM. Anh cho hay một số nhà băng gần đây tinh giản nhân sự nội bộ, cơ cấu lại các gói thuê ngoài tổng đài.
Dự án anh dẫn dắt 3 năm qua bị giải tán. Tân được phân công quản lý đội mới, quy mô 30 nhân sự, thay vì 70 như trước. "Chúng tôi tuyển thêm nhưng để bù lượng lớn nhân viên cũ nghỉ khi giải tán dự án trước, chứ tổng thể là giảm", Tân nêu.
Anh Phan, Giám đốc tiếp thị và truyền thông một công ty công nghệ trụ sở ở quận Tân Bình (TP HCM) định thông báo về việc giảm nhân sự với cấp dưới, nhưng anh trăn trở và đau đầu trong việc "quyết định giữ lại ai".
Trong ngành sản xuất, báo cáo chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 1 của hãng phân tích dữ liệu S&P Global (Mỹ) chỉ ra các nhà máy Việt Nam đã cắt giảm nhân sự tháng thứ tư liên tiếp, với tốc độ đáng kể nhất kể từ tháng 5/2024. "Tình trạng nhu cầu yếu dẫn đến lượng đơn đặt hàng mới, sản lượng tiếp tục giảm và tình trạng cắt giảm việc làm đáng kể hơn", Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence bình luận.
Nhìn chung, doanh nghiệp có tâm lý thận trọng khi tuyển dụng nhân sự. Theo báo cáo "Khảo sát lương 2025" do Navigos Group tiến hành với hơn 3.400 ứng viên và 500 doanh nghiệp, phần lớn công ty đều có kế hoạch thuê thêm người năm nay, với trên 81% dự kiến tăng nhân sự.
Tuy nhiên, hơn 37% công ty có kế hoạch tuyển thêm dưới 10% nhân sự. Gần 30% đơn vị tính tăng 10-20% quy mô lao động. "Điều này cho thấy sự thận trọng trong tối ưu hóa nguồn lực", báo cáo nhận định.
Tại công ty may mặc Dony, đơn hàng vẫn khả quan, có thêm thị trường mới như Trung Đông, Nga hay châu Phi, nhưng Giám đốc Phạm Quang Anh vẫn thận trọng. Anh nói tình hình thị trường diễn biến khó lường nên "không vội vã tăng quy mô".
Ivy Nhi Châu, CEO kiêm nhà sáng lập công ty truyền thông tích hợp Ivy+Partners lý giải thêm rằng doanh nghiệp kỹ hơn trong kế hoạch tuyển dụng vì chi phí nhân sự ngày càng cao, bất kể vị trí nào. Do đó, việc ồ ạt thuê người khó xảy ra như trước. Theo báo cáo của hãng cung cấp dịch vụ tuyển dụng Navigos, lương vẫn là yếu tố chính để người lao động cân nhắc khi thay đổi công việc, chiếm gần 79%.
Kết quả khảo sát gần đây của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (Jetro) cho thấy tỷ lệ tăng lương bình quân năm 2024 của doanh nghiệp nước này tại Việt Nam là 5,4% và dự kiến 5,3% năm nay. "Mức lương tại Việt Nam thuộc nhóm trung bình trong khu vực, nhưng tỷ lệ tăng lương lại thuộc nhóm cao nhất", báo cáo lưu ý.
Ngoài ra, còn hơn 14% doanh nghiệp được hỏi không tuyển thêm và hơn 2% dự kiến giảm, chủ yếu dưới 10% lực lượng, theo Navigos. Lý giải sự dè dặt, Anh Phan nói công ty đánh giá tình hình kinh doanh 2025 vẫn khó lường. "Có hai doanh nghiệp cùng mảng chúng tôi vừa giảm người tháng trước với lý do tương tự", Phan kể.
Tâm lý phòng thủ làm thay đổi nhu cầu, tiêu chí tuyển dụng của doanh nghiệp. Theo khảo sát của Navigos, hơn 55% doanh nghiệp được hỏi nói cần người 1-3 năm kinh nghiệm và hơn 27% chú trọng 3-5 năm kinh nghiệm.
Trong khi, nhân sự dưới 1 năm và trên 10 năm kinh nghiệm tìm việc trong 2025 sẽ vất vả hơn vì không được ưu tiên. Các nhà tuyển dụng cũng đòi hỏi cao hơn về năng lực làm việc "đa nhiệm" và giỏi nhiều kỹ năng mềm của ứng viên như giải quyết vấn đề, ngoại ngữ, tư duy phân tích, sáng tạo và am hiểu công nghệ mới.
Ivy Nhi Châu của Ivy+Partners nói bản thân công ty cô năm nay tuyển ít người hơn trước. Họ cũng tập trung vào chất lượng hơn số lượng và không tuyển nhân sự "junior" (người có từ 6 tháng đến 2 năm kinh nghiệm). Theo cô, một người đảm nhiệm được nhiều đầu việc tốt hơn nhiều nhân sự "junior" vì phải tốn thêm một cấp quản lý.
Tùy tình hình kinh doanh mà công ty của Nhi Châu có phương án mở rộng như thuê lao động tự do (freelancer) hay dịch vụ ngoài (out source vendor). "Thay vì thả nổi như trước, năm nay chúng tôi có phương án tiết kiệm nhiều chi phí từ đầu, gồm nhân sự, rồi nâng dần theo kết quả hoạt động", cô nói.
Chiến dịch tiếp thị "Việc đi tìm người" của một nền tảng việc làm trực tuyến tổ chức tháng 12/2024 tại TP HCM. Ảnh: Việc Làm Tốt
Dù thận trọng, thị trường tuyển dụng 2025 vẫn có điểm sáng. Theo thống kê trên nền tảng Việc Làm Tốt, trung bình mỗi ngày lượng tin tuyển nhân sự mới sau Tết cao hơn 80% so với quý cuối năm ngoái và tăng 14% so với giai đoạn sau Tết 2024.
Nhu cầu tuyển nhiều tập trung vào nhóm kinh doanh, dịch vụ khách hàng và vận hành sản xuất. Một số ngành ghi nhận tốc độ tăng trưởng cao so với quý cuối năm ngoái như tài xế (160%), công nhân may (132%), bán hàng (109%).
"Sự gia tăng này phản ánh xu hướng mở rộng hoạt động ngay sau Tết, đặc biệt trong các ngành bán lẻ, thương mại điện tử, chuỗi cung ứng và sản xuất công nghiệp", đại diện Việc Làm Tốt nhận định.
Đại diện nền tảng này cũng cho rằng doanh nghiệp tuyển dụng để bù đắp lượng lao động nghỉ việc, mở rộng quy mô phục vụ mục tiêu tăng trưởng cao năm nay.
Navigos chỉ ra nhiều cơ hội việc làm mới trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, tài chính ngân hàng, sản xuất và logistics, khi Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ với sự bùng nổ của kinh tế số và chuyển đổi số. Một số ngành vẫn đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động chất lượng cao, nhất là các vị trí như khoa học dữ liệu (Data Scientist), nghiên cứu AI (AI Researcher), kỹ sư học máy (Machine Learning Engineer) và chuyên viên nghiên cứu dữ liệu (Data Researcher).
Viễn Thông
