Các hãng vận tải biển toàn cầu đang cảnh báo về thiệt hại kinh tế nghiêm trọng từ các đề xuất mà chính phủ Mỹ đang xem xét nhằm phạt nặng các tàu container được sản xuất tại Trung Quốc khi chúng cập cảng Mỹ.
Mục tiêu để nhiều tàu được đóng tại Mỹ hơn trái ngược với thực tế trên thị trường vận tải biển toàn cầu, khi hầu như tất cả lưu lượng container sẽ sớm được vận chuyển trên các tàu được đóng tại Trung Quốc.
Theo Hội đồng Vận tải Biển Thế giới (WSC), ước tính 98% đội tàu toàn cầu sẽ phải chịu phí khi cập cảng Mỹ vì khoản phí này áp dụng cho tàu của Trung Quốc đóng. Các hãng vận tải ngoài Trung Quốc cũng đối mặt các mức phí cao mới khi cập cảng của Mỹ nếu đội tàu của họ có bất kỳ tàu nào được đóng tại Trung Quốc. Hiện tại, 90% tàu trên thế giới phải chịu khoản phí này. Theo Sea-Intelligence, tổng số lượt ghé cảng của các tàu chở container biển sâu tại Mỹ vào năm 2024 là 12.410.
"Các nhà xuất khẩu nông sản của quốc gia này đều đoàn kết trong mối quan ngại và phản đối đề xuất này", Peter Friedmann, Giám đốc điều hành của Liên minh Vận tải Nông nghiệp Mỹ (AgTC) cho biết.
Theo AgTC, hiện nay không có tàu nào do Mỹ chế tạo phù hợp cho vận chuyển thương mại quốc tế có thể vận chuyển hàng hóa nông nghiệp.
"Nếu chúng có sẵn với chi phí hợp lý, các nhà xuất khẩu của Mỹ bao gồm cả nông nghiệp đã sử dụng tùy chọn này rồi", ông cho biết.
Để trừng phạt các hãng vận tải biển sử dụng tàu do Trung Quốc sản xuất để vận chuyển hàng hóa, chính phủ Mỹ đã đề xuất đánh thuế cao đối với các tàu do Trung Quốc sản xuất cập cảng Mỹ. Đối với các nhà khai thác do Trung Quốc sở hữu (như COSCO), phí dịch vụ lên tới 1 triệu USD có thể được tính cho mỗi tàu. Đối với các hãng vận tải biển không phải do Trung Quốc sở hữu có đội tàu chứa tàu do Trung Quốc đóng, phí dịch vụ sẽ lên tới 1,5 triệu USD cho mỗi cảng của Mỹ.
Theo dữ liệu của WSC, tổng cộng 1.500 tỷ USD trong thương mại của Mỹ được vận chuyển hàng năm bởi ngành vận tải biển chuyên tuyến trực tiếp hoặc gián tiếp. Ngành vận tải biển chuyên tuyến hỗ trợ hơn 6,4 triệu việc làm tại Mỹ và đóng góp hơn 1.100 tỷ USD vào GDP của Mỹ.
Theo Joe Kramek, Chủ tịch của WSC, phí cảng do Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đề xuất có thể tăng thêm 600–800 USD cho mỗi container, điều này sẽ làm tăng gấp đôi chi phí vận chuyển hàng xuất khẩu của Mỹ và gây ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến nông dân Mỹ.
“Các đề xuất này sẽ dẫn đến chi phí tăng cho các nhà xuất khẩu và người tiêu dùng Mỹ cũng như tình trạng thiếu hiệu quả của chuỗi cung ứng, trong khi không cung cấp cho Trung Quốc các động lực hiệu quả để thay đổi các hành vi, chính sách và thông lệ của mình”, ông Joe Kramek cho biết.
Tình hình đóng tàu của Mỹ
“Đạo luật Jones” hiện hành của Mỹ yêu cầu một số loại tàu nhất định và các tàu chỉ di chuyển trong các cảng nội địa phải được đóng tại Mỹ. Hiện nay, có 30 tàu container do Mỹ đóng đang hoạt động, với độ tuổi trung bình là 24 năm. Tuổi thọ trung bình của một tàu từ 20 - 30 năm.
“Việc phục hồi ngành hàng hải của Mỹ sẽ rất tích cực, nhưng việc cắt giảm hoạt động hiện tại không phải là cách để đưa ngành đóng tàu trong nước trở lại… Thay vì hạn chế tàu nào có thể vận chuyển hàng xuất khẩu và áp dụng các loại phí hồi tố đối với các công ty vận tải biển giúp thúc đẩy nền kinh tế Mỹ, Chính quyền nên làm việc với Quốc hội về một chiến lược hướng tới tương lai được thiết kế mang tính xây dựng để phục hồi ngành hàng hải Mỹ”, ông Joe Kramek cho biết.
Báo cáo từ Trade Partnership Worldwide cho biết, mỗi biện pháp khắc phục được đề xuất của USTR sẽ làm giảm sản lượng của Mỹ và mục tiêu chính của chính quyền Tổng thống Donald Trump là tăng trưởng kinh tế 3%. Ngoài ra, xuất khẩu của Mỹ sẽ giảm và có khả năng góp phần làm trầm trọng thêm thâm hụt thương mại của Mỹ.
“Trong khi ngành đóng tàu của Mỹ (các nhà sản xuất và công nhân) sẽ được hưởng lợi từ các đề xuất khắc phục, nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế (nông dân, nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ, bao gồm cả công nhân của họ) sẽ bị ảnh hưởng và thường là bị ảnh hưởng đáng kể”, báo cáo kết luận.
Nate Herman, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách chính sách tại Hiệp hội May mặc và Giày dép Mỹ cho biết, các tàu treo cờ Mỹ được vận hành và đóng tại Mỹ hiện không có sẵn.
“Ngay cả khi có, chúng cũng không có khả năng cạnh tranh, khiến chúng trở thành lựa chọn không khả thi đối với các nhà xuất khẩu và nhập khẩu của Mỹ… Chúng ta đã ở trong một nền kinh tế lạm phát. Người Mỹ không thể chịu được giá cả tăng thêm và tình trạng thiếu hụt sản phẩm. Các nhà sản xuất và nông dân Mỹ không thể để mất thêm thị trường xuất khẩu. Điều này đặc biệt đúng khi nhiều thị trường xuất khẩu đó đã đóng cửa do thuế quan trả đũa”, Nate Herman nói thêm.
Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Quản lý Hàng hải thuộc Bộ Giao thông Vận tải Mỹ, Mỹ đang có 182 tàu treo cờ.
