Chính quyền Trump 'chạy đua với thời gian' ký 90 thỏa thuận thương mại trong 90 ngày

Tuy nhiên, những trở ngại trong việc nhanh chóng giải quyết cuộc chiến thương mại do ông phát động đã sớm bộc lộ.

Ngày 14/4, Ủy viên Thương mại EU, ông Maros Sefcovic, sẽ là một trong những quan chức nước ngoài đầu tiên đến Washington để đàm phán khẩn cấp về mức thuế cao mà ông Trump công bố ngày 2/4.

Liên minh châu Âu (EU) là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với kim ngạch hai chiều gần 1.000 tỷ USD trong năm ngoái.

Tuy nhiên, khi ông Sefcovic đến Mỹ, người phụ trách đàm phán thuế quan hàng đầu của ông Trump, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, lại có mặt ở Buenos Aires để thể hiện sự ủng hộ với các cải cách kinh tế của Argentina, dù kim ngạch thương mại giữa Mỹ và Argentina chỉ vào khoảng 16,3 tỷ USD/năm.

Việc ông Bessent vắng mặt đã làm dấy lên nghi ngờ từ giới chuyên gia thương mại về khả năng chính quyền có thể xử lý hiệu quả hàng loạt cuộc đàm phán cùng lúc, và về triển vọng thực tế của mục tiêu "90 thỏa thuận trong 90 ngày".

“Để khởi động được các thỏa thuận này sẽ cần những cuộc đàm phán nghiêm túc”, bà Wendy Cutler – cựu trưởng đoàn đàm phán tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), hiện đứng đầu Viện Chính sách Châu Á, nhận định. “Không đời nào trong khung thời gian này Mỹ có thể đạt được một thỏa thuận toàn diện với bất kỳ quốc gia nào”.

Tuy vậy, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro lại phản bác trên Fox Business Network hôm thứ Sáu rằng: Bộ trưởng Bessent, Đại diện Thương mại Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick có thể hoàn thành nhiệm vụ.

“Chúng tôi sẽ thực hiện 90 thỏa thuận trong 90 ngày. Điều đó là khả thi”, ông Navarro khẳng định. “Cuối cùng thì ông Trump sẽ là nhà đàm phán chính. Không có gì được ký mà ông ấy chưa xem xét kỹ lưỡng”.

Ông Trump đã kích hoạt đếm ngược 90 ngày trong tuần này khi ông tạm hoãn áp dụng mức thuế cao hơn đối với nhiều quốc gia, sau khi thị trường tài chính chao đảo vì lo ngại suy thoái và lạm phát leo thang. Ông nói rằng thời gian tạm hoãn này sẽ là cơ hội để các nước đạt được thỏa thuận song phương với Mỹ.

Khôi phục niềm tin của thị trường tài chính cũng là một mục tiêu quan trọng trong 90 ngày này. Tuần qua, nhà đầu tư đã bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ, khiến lãi suất tăng vọt và đồng USD suy yếu, giữa những lo ngại về suy thoái và lạm phát quay trở lại. Giá vàng, tài sản trú ẩn an toàn, đã lập mức cao kỷ lục.

Bà Cutler cho rằng tình trạng hỗn loạn này sẽ tạo áp lực buộc đội ngũ của ông Trump phải nhanh chóng đạt được một số thành tựu cụ thể. “Gánh nặng đặt lên vai họ là phải nhanh chóng kết thúc các thỏa thuận, nhằm trấn an thị trường và các đối tác thương mại rằng vẫn có một lối thoát cho tình hình hiện nay”.

Nhiệm vụ khổng lồ

Căng thẳng leo thang với Trung Quốc càng làm bầu không khí thêm ảm đạm trong tuần qua.

Đạt được các thỏa thuận thương mại vừa làm hài lòng ông Trump, vừa trấn an thị trường tài chính là một “nhiệm vụ khổng lồ", bà Cutler nhận xét. Thay vào đó, bà cho rằng chính quyền Trump có thể sẽ phải ưu tiên một số quốc gia chủ chốt và kéo dài thời gian tạm hoãn cho các nước còn lại.

Ngay cả những thỏa thuận thương mại nhỏ nhất của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu, như điều chỉnh các điều khoản về ô tô và thép trong Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ - Hàn Quốc, cũng mất hơn 8 tháng để hoàn tất. Trong khi đó, Hiệp định thương mại toàn diện Mỹ - Mexico - Canada mất hơn 2 năm để đi đến ký kết.

Tuy nhiên, ông Greer từ USTR cho biết, “Chúng tôi có thể đi đến điểm mà Tổng thống có thể ra quyết định. Nếu thỏa thuận tốt, ông ấy có thể ký; còn nếu không, thì mức thuế vẫn sẽ được áp dụng”.

Việc điều phối 90 vòng đàm phán đồng thời là một trở ngại lớn đối với một chính quyền đang thiếu nhân sự. Nhiều vị trí chủ chốt vẫn chưa được bổ nhiệm, trong khi các quan chức hiện tại lại bận rộn với nhiều nhiệm vụ khác.

Ông Greer nói với Fox News rằng nhóm 200 nhân viên của ông đang “làm việc suốt ngày đêm” để trao đổi và điều chỉnh các đề xuất với đối tác nước ngoài.

Tại Bộ Tài chính, chỉ có một quan chức cấp cao khác được Thượng viện phê chuẩn: Phó Bộ trưởng Michael Faulkender. Ông Trump thậm chí vẫn chưa đề cử ai vào vị trí Thứ trưởng phụ trách các vấn đề quốc tế.

USTR cũng đang phụ thuộc nhiều vào các viên chức lâu năm, trong khi nhiều vị trí phó đại diện vẫn đang chờ được phê chuẩn.

Một yếu tố khiến tình hình thêm phức tạp là sự thiếu nhất quán trong lập trường thương mại của Mỹ bởi các cố vấn thương mại hàng đầu của ông Trump đều có quan điểm riêng của mình.

Một số quốc gia như Anh, Úc và các nước khác đã đàm phán thương mại với chính quyền Trump kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1, nhưng hầu như chưa có kết quả cụ thể nào.

“Không hề có một bản tài liệu rõ ràng nào được đưa qua đưa lại", một nguồn tin ngoại giao cho biết. “Đây mới chỉ là quá trình trao đổi. Nói đúng hơn thì nên dùng từ 'thảo luận' chứ chưa phải 'đàm phán'”.

Theo Reuters

>> Ông Trump sắp ban hành sắc lệnh đặc biệt về đáy biển Thái Bình Dương, Mỹ tức tốc chuẩn bị cho cuộc chiến tài nguyên với Trung Quốc?