Bài 1: Cơ quan thuế có đang làm khó cho người dân?

Làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đã hoàn thiện tất cả các hồ sơ, thủ tục như các cơ quan chức năng hướng dẫn. Tuy nhiên, người dân vẫn gặp phải những khó khăn trong suốt một thời gian dài mà không được giải quyết dứt điểm…

Không áp dụng các căn cứ mà cơ quan tài nguyên môi trường xác lập:

Phản ánh đến Báo Kinh tế & Đô thị, anh Ngô Văn H, trú tại quận Hoàng Mai, TP Hà Nội cho biết: Anh là người được ông N.Q.M và bà L.T.L, chủ sở hữu thửa đất số 391, tờ bản đồ số 17 uỷ quyền thực hiện tất cả các công việc liên quan đến thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất, và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của thửa đất này. Tính đến thời điểm cuối tháng 7/2024, anh và những người có liên quan đã 12 lần gửi Đơn đề nghị Chi Cục thuế Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình tính toán lại nghĩa vụ tài chính cho ông N.Q.M.

Tuy nhiên, không hiểu vì lí do gì, Chi Cục thuế huyện Lương Sơn vẫn "hiểu sai" và áp dụng mức thuế không đúng đối với gia đình anh. Theo đó, các hồ sơ/tài liệu/văn bản mà các cơ quan chức năng như Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Chi nhánh Văn phòng Đăng kí đất đai (ĐKĐĐ) huyện Lương Sơn chuyển sang Chi Cục thuế thể hiện rất rõ các căn cứ để tính thuế.

Cụ thể: Báo cáo nguồn gốc sử dụng đất số 04/BC-UBND của UBND xã Nhuận Trạch ngày 12/1/2024 ghi rõ: Tại thời điểm công nhận và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho thửa đất số 289, tờ bản đồ 17 (sau đó được cấp đổi thành thửa đất số 391, tờ bản đồ số 17), thửa đất có nguồn gốc là có đất ở, nhà ở.

“Vị trí mà ông N.Q.M và bà L.T.N được chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm có nguồn gốc là đất trong cùng thửa đất có đất ở, nhà ở.”

Văn bản số 1063/TNMT ngày 04/7/2024 của Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) về việc phúc đáp công văn đề nghị bổ sung thông tin ngày 04/7/2024 gửi Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ huyện Lương Sơn nêu rõ: “Về nguồn gốc đất, vị trí, ranh giới diện tích chuyển mục đích sử dụng đất được xác định theo trích đo chỉnh lý bản đồ địa chính số 95-2023 do Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ huyện Lương Sơn lập và kí ngày 24/7/2023, theo đó phần diện tích được phép chuyển mục đích nằm trong cùng thửa đất có nguồn gốc đất đã có đất ở và nhà ở”.

Văn bản số 750/CNVPĐKĐĐ ngày 03/7/2024 của Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ về việc bổ sung thông tin xác định nghĩa vụ tài chính gửi Chi Cục thuế huyện Lương Sơn cũng nêu: Căn cứ theo các công văn của Phòng TN&MT huyện Lương Sơn bổ sung thông tin thửa đất của ông N.Q.M và bà L.T.L: “phần diện tích được phép chuyển mục đích nằm trong cùng thửa đất có nguồn gốc đã có đất ở và nhà ở”

Tại Điểm a, Khoản 2, Điều 5, Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, quy định:

Chuyển mục đích sử dụng đất có nguồn gốc từ nhận chuyển nhượng của người sử dụng hợp pháp sang đất ở thì thu tiền sử dụng đất như sau:

"Đất có nguồn gốc là đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở thì thu tiền sử dụng đất bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền".

Theo anh H, như vậy hộ gia đinh ông N.Q.M chỉ phải nộp tiền sử dụng đất bằng 50% chênh lệch giữa 2 loại đất.

Cách tính thuế “khó hiểu” của Chi cục Thuế huyện Lương Sơn:

Tuy nhiên, việc Chi cục Thuế Lương Sơn ra thông báo thuế mới và tính tiền sử dụng đất bằng 100% chênh lệch giữa 2 loại đất, và giải thích với anh H là:

Chi cục Thuế không chấp nhận căn cứ về “nguồn gốc” thửa đất, chỉ xét trên hiện trạng. Thửa đất hiện trạng không còn nhà là không được áp dụng Điểm a khoản 2 Điều 5 Thông tư 76 mà phải áp dụng sang “Điểm b khoản 2 Điều 5 Thông tư 76” và lý do được Chi cục thuế nêu ra là: Căn cứ khoản 1 điều 103 Luật đất đai 2013 quy định là đất vườn ao phải “đang” ở cùng thửa đất với đất ở mới được áp dụng quy định trên, là chưa xác đáng.

Theo anh H, tại khoản 1 Điều 103 Luật đất đai 2013 nêu: Đất vườn, ao của hộ gia đình, cá nhân được “xác định” là đất ở phải trong cùng một thửa đất đang có nhà ở.

Như vậy, đối tượng được đề cập tại khoản 1 điều 103 luật đất đai 2013 nói về phần diện tích đất vườn ao được “xác định” là đất ở chứ không phải phần diện tích vườn ao phải nộp tiền để chuyển mục đích thành đất ở. Điều 103 nằm trong mục 2 Chương 7 của Luật đất đai 2013 để phục vụ việc Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất. Ngay tên của điều 103 cũng nêu rõ là: “Xác định diện tích đất ở đối với trường hợp có vườn, ao”.

Theo đó, việc Chi cục thuế huyện Lương Sơn khi ban hành Thông báo nộp tiền sử dụng đất vẫn tính mức thu bằng 100% chênh lệch giữa hai loại đất là không đúng.

>> Chi tiết 4 trường hợp người dân sẽ được giảm tiền sử dụng đất