23 bang và Washington DC kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump

Đơn kiện nhắm vào các cơ quan và cá nhân của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, liên quan đến việc cắt giảm ngân sách cho y tế công cộng.

Theo đài CNN, các tổng chưởng lý và thống đốc theo đảng Dân chủ tại 23 tiểu bang của Mỹ cũng như thủ đô Washington DC cho rằng việc chính quyền Tổng thống Donald Trump cắt giảm đột ngột hơn 12 tỉ USD ngân sách cho y tế công cộng là "bất hợp pháp và có hại".

Đơn kiện được đệ trình hôm 1-4, nhắm vào Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Mỹ và Bộ trưởng Robert F. Kennedy Jr.

Với vụ kiện này, các bang đang tìm kiếm một lệnh cấm tạm thời và ngay lập tức để ngăn chặn việc cắt giảm ngân sách, điều mà họ cho rằng sẽ gây ra gián đoạn các dịch vụ y tế công cộng quan trọng và khiến nhiều nhân viên y tế mất việc.

Tuần trước, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đã rút lại khoảng 11,4 tỉ USD ngân sách được phân bổ cho các sở y tế cấp bang và cộng đồng trong quá trình ứng phó với đại dịch COVID-19.

CDC dự kiến bắt đầu thu hồi số tiền này trong khoảng 30 ngày, theo Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Mỹ.

Theo các tổng chưởng lýkhởi kiện, thêm 1 tỉ USD khác từ Cơ quan Quản lý dịch vụ sức khỏe tâm thần và lạm dụng chất gây nghiện cũng bị cắt.

Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Mỹ lập luận rằng đại dịch COVID-19 đã kết thúc và bộ này sẽ không lãng phí hàng tỉ USD tiền thuế của người dân để ứng phó một "đại dịch không tồn tại" mà người dân Mỹ đã vượt qua nhiều năm trước.

Bộ này cũng cho hay họ đang ưu tiên phân bổ ngân sách cho các dự án mà ông Donald Trump nhắm tới, bao gồm giải quyết các bệnh mạn tính và "làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại".

Trong khi đó, liên minh các bang đệ đơn kiện cho rằng mặc dù các khoản ngân sách này được phân bổ trong đại dịch nhưng chúng chưa bao giờ chỉ dành để ứng phó COVID-19.

Thay vào đó, phần lớn khoản tiền này được phân bổ để tài trợ cho hệ thống y tế công cộng trong dài hạn, cũng như cho công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch và một số dịch vụ sức khỏe hành vi, bao gồm điều trị chứng nghiện và phòng chống tự tử.

Nhân viên CDC, FDA bị sa thải hàng loạt

Theo nhiều nguồn tin của truyền thông Mỹ, chính quyền ông Donald Trump đã bắt đầu sa thải hàng loạt 10.000 nhân viên tại các cơ quan y tế Mỹ từ ngày 1-4. Các nhân viên bảo vệ đã ngăn chặn những người này vào cơ quan chỉ vài giờ sau thông báo sa thải đột ngột.

Việc cắt giảm này nhắm vào nhiều cơ quan trực thuộc Bộ Y tế và dịch vụ dân sinh, bao gồm CDC, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), Viện Y tế quốc gia Mỹ.

Kế hoạch này là một phần trong kế hoạch lớn hơn của tổng thống Mỹ và đồng minh - tỉ phú Elon Musk - nhằm thu hẹp chính phủ liên bang và cắt giảm chi tiêu.

Bộ trưởng Robert F. Kennedy Jr. cho biết việc cắt giảm này, kết hợp với những sa thải khác gần đây, sẽ làm giảm tổng số nhân sự trực thuộc bộ từ 82.000 xuống còn 62.000 người, là điều cần thiết để tinh giản "bộ máy quan liêu cồng kềnh".

Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc loại bỏ nhiều nhà khoa học hàng đầu giám sát sức khỏe cộng đồng, nghiên cứu ung thư, phê duyệt vắc-xin và thuốc, làm dấy lên lo ngại về sự thiếu khả năng ứng phó khi xảy ra trường hợp khẩn cấp.

Tại Mỹ, dịch sởi và cúm gia cầm đang bùng phát.

"Chúng tôi xin chia buồn với những người đã mất việc làm. Nhưng thực tế rất rõ ràng: Những gì chúng ta đã làm không hiệu quả" - ông Kennedy viết trên X.

Theo các nguồn tin, một số lãnh đạo cấp cao từ các cơ quan nói trên cũng bị sa thải vào cùng ngày, bao gồm Giám đốc Trung tâm Đánh giá và nghiên cứu thuốc của FDA Brian King. Ông Peter Stein, Giám đốc Văn phòng Thuốc mới thuộc trung tâm này cũng đã từ chức.