Xuất khẩu than của Nga sang Trung Quốc giảm gần 50%

Theo dữ liệu của công ty phân tích thị trường Kpler, lượng than vận chuyển từ Nga sang Trung Quốc bằng đường biển trong hai tuần đầu tháng 3/2025 đã giảm 49% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo dữ liệu của công ty phân tích thị trường Kpler, lượng than vận chuyển từ Nga sang Trung Quốc bằng đường biển trong hai tuần đầu tháng 3/2025 đã giảm 49% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong thời gian này, lượng than do Nga vận chuyển qua đường biển đến Trung Quốc trung bình đạt 251.000 tấn mỗi tuần, giảm mạnh so với 534.000 tấn của cùng kỳ năm trước.

Tại các quốc gia khác ở châu Á - Thái Bình Dương, lượng than vận chuyển từ Nga bằng đường biển hàng tuần trong tháng 3/2025 cũng giảm khoảng 6% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 614.000 tấn. Nhưng so với tháng 2/2025, con số này vẫn tăng.

Theo Kpler, kể từ đầu năm tới nay, các công ty khai thác than của Nga đã vận chuyển 5,8 triệu tấn than bằng đường biển đến các thị trường châu Á. Trong đó, đáng chú ý 36% đến Trung Quốc, 25% đến Ấn Độ, 19% đến Hàn Quốc, 4-6% đến Vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc),...

Do lệnh trừng phạt đối với các công ty khai thác than của Nga, Trung Quốc đã trở thành thị trường than nhiệt lớn nhất của Nga trong những năm gần đây. Trung Quốc tiêu thụ khoảng 5 tỷ tấn than, nhưng chỉ có 5% nhu cầu được đáp ứng bằng nhập khẩu. Xét đến quy mô của ngành công nghiệp than Trung Quốc, nhu cầu nhập khẩu có thể điều chỉnh tùy thuộc vào tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này.

Bà Maria Kolomiets, Giám đốc hãng xếp hạng doanh nghiệp Expert RA, cho biết khai thác than ở Trung Quốc khá tốn kém và chính phủ đang có các chính sách bảo hộ các nhà sản xuất trong nước. Trong khi đó, đối tác tư vấn của công ty nghiên cứu thị trường NEFT Research, ông Alexander Kotov, cho biết hoạt động tiêu dùng thấp và lượng hàng lưu kho cao tại các cảng của Trung Quốc đã trở thành một yếu tố gây áp lực bổ sung.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than vẫn là nguồn nhiên liệu để sản xuất điện lớn nhất thế giới. Nhưng tỷ trọng sản xuất điện từ than chỉ còn 35%, mức thấp nhất kể từ năm 1974 do sự gia tăng sản lượng từ các nguồn khác – như năng lượng tái tạo hay điện hạt nhân.

Ông Boris Krasnozhenov, người đứng đầu bộ phận phân tích thị trường chứng khoán tại ngân hàng Alfa Bank cho biết, các nước châu Á - Thái Bình Dương khác như Malaysia (Ma-lai-xi-a) và Ấn Độ cũng đang tích cực phát triển sản xuất điện từ than. Một phân tích cho biết đến năm 2030, xuất khẩu than từ Nga sang Ấn Độ có thể tăng lên 40 triệu tấn.

Tuy nhiên, ông Evgeny Grachev, Giám đốc Trung tâm Chỉ số Giá (PIC) cho biết sức chứa của thị trường Trung Quốc quá lớn nên nhu cầu của các quốc gia khác khó có thể bù lại nếu nhập khẩu của Trung Quốc giảm mạnh. Ngoài ra, các thị trường mới nổi ở Đông Nam Á đang ưa chuộng việc sản xuất điện từ than gầy có giá rẻ hơn.

Tình hình càng trở nên phức tạp hơn khi giá than hiện đang ở mức thấp nhất trong bốn năm qua. Theo Trung tâm Thông tin Trung ương, giá than nhiệt xuất khẩu hiện ở mức 75–76 USD/tấn. Các chuyên gia cho hay có tới 50% các nhà sản xuất than nhiệt của Nga không có lãi vào cuối năm 2024.

Ông Alexander Kotov cho biết thêm, các nhà sản xuất than của Nga cũng sẽ phải cạnh tranh với các nhà cung cấp Mỹ trên thị trường châu Á - Thái Bình Dương. Tuần trước, các nhà xuất khẩu Mỹ đã tăng 12% lượng than nhiệt xuất khẩu sang Nhật Bản, Ấn Độ và các nước khác trong khu vực.