Gói hỗ trợ 2% lãi suất có tiến độ giải ngân rất chậm so với yêu cầu đề ra, do đó Chính Phủ đã yêu cầu NHNN nghiên cứu đề xuất chuyển sang chính sách hỗ trợ khác như cho vay nhà ở xã hội.
Theo thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội tháng 2, thực hiện chương trình phục hồi kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và các chương trình mục tiêu quốc gia,Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sớm báo Thủ tướng phương án phù hợp thúc đẩy thực hiện chính sách hỗ trợ 2% lãi suất.
Cụ thể, NHNN cần đánh giá kỹ khả năng giải ngân để nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền phương án điều chuyển nhiệm vụ chi hỗ trợ lãi suất sang hình thức, chính sách khác. Trong đó, phương án được xem xét là chuyển sang cho vay nhà ở xã hội, đảm bảo tính khả thi, hiệu quả.
Theo báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, gói hỗ trợ 2% lãi suất của NHNN thực hiện có tiến độ giải ngân rất chậm so với yêu cầu đề ra và khó có thể giải ngân hết trong năm 2023.
Tính đến tháng 1, giải ngân gói hỗ trợ 2% lãi suất mới chỉ đạt hơn 134 tỷ đồng, tương đương khoảng 0,34% tổng quy mô gói (40.000 tỷ đồng).
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã đề nghị NHNN báo cáo Chính phủ về việc sửa đổi quy định tại Nghị định số 31 theo hướng đơn giản hóa quy trình, thủ tục, điều kiện cho vay, tạo điều kiện đẩy mạnh triển khai, hỗ trợ doanh nghiệp tiết giảm chi phí vay.
Theo nhận định của một số chuyên gia, tâm lý e ngại đến từ cả phía khách hàng và ngân hàng thương mại (NHTM) là nguyên nhân dẫn đến việc chậm giải ngân, chủ yếu do các thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc giải ngân chậm được các ngân hàng nêu ra gồm: Khó khăn trong xác định đối tượng được hỗ trợ lãi suất khó khăn xuất phát từ phía khách hàng vay như không có đăng ký hộ kinh doanh, khó đánh giá "khả năng phục hồi",...
Trong văn bản trả lời cử tri mới đây, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết qua khảo sát và báo cáo các ngân hàng thương mại, NHNN chi nhánh, trong số khách hàng thuộc ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất và đáp ứng điều kiện được hỗ trợ lãi suất, có khoảng 67% khách hàng phản hồi "không có nhu cầu".
NHNN cũng đã kiến nghị việc sửa đổi Nghị định 31 liên quan đến các đối tượng cho vay vốn và có thể điều chuyển phần vốn sẽ không sử dụng hết sang các nhiệm vụ chi, các hình thức hỗ trợ khác.
Nhiều đề xuất về chuyển số tiền gói hỗ trợ này sang các hình thức khác đã được nêu ra.Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu đề xuất Quốc hội và Chính phủ xem xét nguồn hỗ trợ lãi suất chưa giải ngân được sang nguồn hỗ trợ miễn, giảm thuế, phí, lệ phí cũng như, gia hạn thêm thời gian nộp thuế, tiền thuê đất cho các doanh nghiệp trong hoàn cảnh khó khăn.
Về chương trình hỗ trợ nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, Chính phủ đề xuất triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5-2% so với lãi suất cho vay hiện tại.
Quy mô này được xác định tương đương khoảng 12% nhu cầu vốn để thúc đẩy thực hiện mục tiêu hoàn thành ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn 2021-2030.
Mặt bằng lãi suất hiện tại là lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) trên thị trường trong từng thời kỳ và các ngân hàng thương mại ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể.
