Vì sao chứng khoán Mỹ hoảng loạn?

Giới đầu tư đồng loạt tháo chạy khỏi mọi loại tài sản rủi ro, tạo nên một làn sóng hoảng loạn trên khắp Phố Wall trong phiên ngày 10/03.

Cổ phiếu công nghệ - vốn từng là trụ cột của thị trường - lao dốc mạnh nhất kể từ năm 2022, kéo theo chỉ số Nasdaq 100 giảm gần 4%. Cơn hoảng loạn còn lan sang các lĩnh vực khác: Giá tiền ảo trượt dài, các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp bị hủy bỏ, và chỉ số VIX - thước đo "nỗi sợ" của Phố Wall - tăng vọt chóng mặt. Và trái phiếu Chính phủ Mỹ đã phục hồi nhờ vai trò trú ẩn an toàn truyền thống.

"Giao dịch hôm nay cảm giác như một vòng xoáy chết chóc", Alon Rosin, Trưởng bộ phận phái sinh cổ phiếu của Oppenheimer & Co, chia sẻ.

Khi xem xét cùng nhau, tất cả đều kể cùng một câu chuyện: Tổng thống Donald Trump, với chính sách tăng thuế quan, cắt giảm chi tiêu và những thay đổi địa chính trị, có thể đang đẩy nền kinh tế Mỹ - vốn đã vững chắc đến khó tin - vào tình trạng đình trệ.

Xu thế đảo ngược

Tâm lý thị trường lại thêm phần bất an sau khi Trump và đội ngũ của ông bắt đầu cảnh báo về khả năng sẽ có "đau đớn ngắn hạn" khi ông tìm cách sắp xếp lại cán cân thương mại thế giới.

Điều đáng chú ý là sự thay đổi đáng kể trong tâm lý thị trường chỉ sau không đầy hai tháng Trump nhậm chức. Ban đầu, Phố Wall từng hoan nghênh chiến thắng của ông với kỳ vọng các kế hoạch cắt giảm thuế và giảm quy định sẽ thúc đẩy thị trường tiến lên. Thế nhưng, mọi thứ đã nhanh chóng bị đảo ngược khi chính quyền triển khai các đợt tăng thuế quan một cách hỗn loạn và thúc đẩy cắt giảm chi tiêu liên bang, làm u ám triển vọng kinh tế.

Ngay sau khi thị trường đóng cửa phiên ngày 10/03, Delta Air Lines đã hạ dự báo lợi nhuận, viện dẫn sự xói mòn niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp do bất ổn gia tăng.

Theo Jim Cramer của CNBC, ông Trump đã đẩy thị trường vào hỗn loạn bằng cách cho thấy hiện tại nó không phải là trọng tâm của ông. Giống như cựu Tổng thống Joe Biden, Trump "dường như chấp nhận rằng các cổ đông... thường là những người giàu có, và họ đã làm đủ tốt rồi".

Ông Cramer nói thêm các nhà đầu tư tin rằng nước Mỹ đang hướng đến suy thoái vì đây là một quốc gia tiêu dùng, và người tiêu dùng đang bị đe dọa bởi tình trạng xung đột tại Nhà Trắng. Mặc dù thừa nhận có phần cực đoan, ông cho biết một số nhà đầu tư đã so sánh Trump với cựu tổng thống Herbert Hoover, người đã tăng thuế quan làm trầm trọng thêm cuộc Đại Suy thoái.

"Sẽ có một giai đoạn mà tôi nghĩ sẽ là hoảng loạn trên thị trường", Amy Wu Silverman, Chiến lược gia của RBC Capital Markets, chia sẻ trên Bloomberg Television. "Chúng ta chưa đến đó. Nhưng khi các mức này tiếp tục tăng, sẽ có những đợt bán tháo và nhiều bất ổn hơn sẽ tiếp diễn".

Những bình luận của Trump trong cuối tuần đã kích hoạt đủ loại giả thuyết từ các chuyên gia Phố Wall. Một số cho rằng ông đã đánh giá sai tâm lý thị trường, trong khi những người khác lại lập luận rằng ông thực sự ủng hộ việc bán tháo cổ phiếu như một cách để đẩy lãi suất xuống thấp.

"Chỉ mất vài tuần để Trump phá vỡ chế độ kinh tế quốc tế, có lẽ với một kế hoạch để sửa chữa và thay thế nó bằng một thứ 'tốt hơn'", Michael Rosen, giám đốc đầu tư của Angeles Investment Advisors nhận định. "Khi không có ý tưởng rõ ràng về 'thứ tốt hơn' là gì, các nhà đầu tư chỉ còn lại với những mảnh vỡ của khuôn khổ kinh tế toàn cầu đã bị phá vỡ. Cho đến khi chúng ta thấy cái gì thay thế khuôn khổ cũ, các nhà đầu tư sẽ tỏ ra thận trọng".

Đáng chú ý, đợt bán tháo tập trung mạnh vào các cổ phiếu công nghệ lớn vốn đã thúc đẩy phần lớn thị trường tăng trưởng thời gian qua. Tesla - từng được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ mối quan hệ gần gũi giữa CEO Elon Musk và Trump - đã giảm hơn 15%.

Giữa cơn bão thị trường, các nhà đầu tư đã tìm đến những "vịnh tránh bão" truyền thống: Trái phiếu Chính phủ, cổ phiếu năng lượng, hàng tiêu dùng thiết yếu và tiện ích - những ngành ít nhạy cảm với việc cắt giảm chi tiêu của người tiêu dùng và thường hoạt động tốt trong thời kỳ suy thoái.

"Nếu bạn là một nhà đầu tư cổ phiếu dài hạn, bạn vẫn phải đặt tiền của mình ở đâu đó", Steve Sosnick, Chiến lược gia trưởng tại Interactive Brokers chia sẻ. "Khi các nhà đầu tư nhận thấy thời tiết xấu phía trước, họ thường tìm nơi tránh bão".

Trump dự kiến sẽ gặp gỡ các giám đốc điều hành doanh nghiệp hàng đầu vào ngày 11/03, trong nỗ lực có thể nhằm trấn an thị trường sau cơn địa chấn này.

* Dow Jones bốc hơi gần 900 điểm, Nasdaq có phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022