Tỷ phú Lý Gia Thành bán cảng Panama cho Mỹ: Trung Quốc thông báo điều tra

Giới chức Trung Quốc đã bắt đầu xem xét thương vụ bán lại mảng kinh doanh cảng nước ngoài của CK Hutchison Holdings, theo nguồn tin thân cận, trong bối cảnh Bắc Kinh tỏ ra không hài lòng khi tập đoàn Hồng Kông này rút khỏi Panama dưới áp lực từ Mỹ.

Nhiều cơ quan Trung Quốc, bao gồm Cục Quản lý Giám sát Thị trường Nhà nước (SAMR), đang nghiên cứu thương vụ theo chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao nhằm tìm kiếm những vi phạm tiềm tàng liên quan đến an ninh hoặc chống độc quyền.

Dù vậy, hiện chưa rõ Trung Quốc có thể sử dụng biện pháp nào để ngăn chặn thương vụ này, do các cảng mà công ty của tỷ phú Lý Gia Thành bán đều nằm ngoài lãnh thổ Trung Quốc.

CK Hutchison dự kiến thu về 19 tỷ USD từ việc bán 43 cảng cho một liên danh do BlackRock đứng đầu, một thương vụ từng được Tổng thống Mỹ Donald Trump ca ngợi là động thái giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama.

Việc Trung Quốc xem xét thương vụ không đồng nghĩa với việc nước này sẽ có động thái can thiệp, nguồn tin cho biết. Những giao dịch lớn như thế này thường thu hút sự chú ý từ các cơ quan quản lý, không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở các quốc gia khác.

Cổ phiếu của CK Hutchison đã giảm mạnh sau khi có thông tin về cuộc điều tra, mất tới 4,9% vào trưa ngày 18/3.

Giới đầu tư từng coi thương vụ này là một chiến lược rút lui có lợi của tỷ phú giàu thứ hai Hồng Kông (Trung Quốc) khỏi lĩnh vực kinh doanh ngày càng chịu nhiều áp lực chính trị và rào cản thương mại.

Tuy nhiên, sự phản đối từ Bắc Kinh có thể khiến thương vụ rơi vào tình trạng bấp bênh. Văn phòng các vấn đề Hồng Kông – Ma Cao đã chia sẻ lại nhiều bài viết từ tờ Ta Kung Pao, một tờ báo ủng hộ chính quyền Trung Quốc, chỉ trích CK Hutchison vì đã "hèn nhát khuất phục" trước sức ép của Mỹ.

Thỏa thuận bán cảng của tỷ phú Lý Gia Thành cũng vấp phải chỉ trích từ một số chính trị gia nổi bật ở Hồng Kông.

Ông Lương Chấn Anh, cựu Đặc khu trưởng Hồng Kông (2012-2017), đã viết trên Facebook hôm thứ Hai rằng những doanh nhân không nhận được sự ủng hộ từ quê hương sẽ giống như "trẻ mồ côi bị bắt nạt". Ông Lương hiện là Phó Chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc, một trong những tổ chức tư vấn chính trị hàng đầu của nước này.

Dù không nêu tên trực tiếp Lý Gia Thành hay CK Hutchison, ông Lương chỉ trích "một số doanh nhân Hồng Kông" vì đặt lợi ích kinh doanh lên trên lợi ích quốc gia. Trưởng Đặc khu Hồng Kông, Lý Gia Siêu, cũng lên tiếng, cho rằng "các cuộc thảo luận rộng rãi" về thương vụ phản ánh mối quan tâm của xã hội và những lo ngại này cần được xem xét nghiêm túc.

Bất chấp phản ứng dữ dội từ Bắc Kinh, tập đoàn của Lý Gia Thành có thể chịu ít tác động hơn so với các công ty khác do chỉ khoảng 12% doanh thu của CK Hutchison đến từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. Phần lớn doanh thu còn lại đến từ châu Âu, Bắc Mỹ và Australia.

Tuy nhiên, Trung Quốc đã từng có động thái trừng phạt các doanh nghiệp vướng vào căng thẳng địa chính trị. Nước này đã áp thuế trả đũa đối với một số hàng hóa Mỹ và cấm công ty công nghệ sinh học Illumina của Mỹ nhập khẩu thêm máy móc vào Trung Quốc, chặn đứng đà tăng trưởng của công ty này tại thị trường đại lục.

Gần đây nhất, chính quyền Trung Quốc đã triệu tập các giám đốc điều hành của Walmart sau khi có thông tin rằng nhà bán lẻ này ép các nhà xuất khẩu Trung Quốc chịu chi phí phát sinh do thuế quan tăng cao, đồng thời cảnh báo họ không được "bắt nạt" các nhà cung cấp trong nước.

>> Từ tài chính đến quốc phòng, hàng không, năng lượng: 60 tập đoàn Mỹ sắp tới Việt Nam gồm những ai?