Trump nhượng bộ với Canada và Mexico

Chỉ hai ngày sau thông báo tăng thuế quan 25% đối với hàng hóa từ hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã nhượng bộ.

Trong một buổi lễ tại Phòng Bầu dục vào ngày 06/03, ông đã ký sắc lệnh miễn thuế quan 25% cho hàng hóa Mexico và Canada được bảo hộ bởi Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) đến ngày 02/04 – thời điểm ông dự kiến công bố thuế đối ứng với tất cả quốc gia.

"Họ đã làm việc chăm chỉ hơn nhiều gần đây, bạn có nhận thấy điều đó không? Về người nhập cư và ma túy. Chúng ta đã đạt được tiến bộ to lớn trên cả hai mặt", Trump giải thích, khi được hỏi về lý do đằng sau quyết định bất ngờ này.

Đối với ngành công nghiệp ô tô - một trong những lĩnh vực tích hợp sâu nhất giữa ba quốc gia Bắc Mỹ - quyết định này là một tin vui đáng kể. Ô tô và phụ tùng đáp ứng tiêu chuẩn USMCA sẽ được miễn hoàn toàn khỏi thuế quan 25%. Trong khi đó, ngành nông nghiệp Mỹ cũng có thể thở phào khi potash của Canada - thành phần quan trọng trong sản xuất phân bón - sẽ chỉ phải chịu mức thuế thấp hơn là 10% thay vì 25% như ban đầu.

Tuy nhiên, Trump cảnh báo rằng sự nhẹ nhõm này chỉ là tạm thời. "Tôi nói với họ rằng thế là đủ, đây là một thỏa thuận ngắn hạn", Tổng thống khẳng định, và thêm rằng ông đã cảnh báo các giám đốc điều hành ngành ô tô không nên quay lại yêu cầu gia hạn thêm.

Quyết định này đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chiến lược của Trump. Chỉ hai ngày trước, ông đã tuyên bố mức tăng thuế quan lớn nhất trong một thế kỷ. Sự thay đổi đột ngột diễn ra sau khi thị trường chứng khoán Mỹ chứng kiến đợt bán tháo mạnh và nhiều Đảng viên Cộng hòa công khai bày tỏ lo ngại về hậu quả kinh tế.

Tuy nhiên, Trump dường như không muốn thừa nhận rằng quyết định của ông bị ảnh hưởng bởi phản ứng tiêu cực của thị trường. "Tôi thậm chí không theo dõi thị trường", ông tuyên bố khi được hỏi về vấn đề này.

Thay vào đó, ông tiếp tục khẳng định quan điểm rằng các quốc gia khác đang "bóc lột" Mỹ và rằng chiến lược thuế quan của ông sẽ đặt đất nước vào vị thế tốt hơn trong dài hạn. "Sẽ luôn có một chút gián đoạn ngắn hạn. Tôi không nghĩ nó sẽ lớn", Trump nói.

Theo một quan chức Nhà Trắng, khoảng 62% hàng nhập khẩu của Canada sẽ vẫn phải chịu thuế quan dựa trên dữ liệu thương mại lịch sử, với phần lớn các sản phẩm năng lượng chịu mức thuế 10%. Tuy nhiên, vị quan chức này cảnh báo rằng tỷ lệ thực tế có thể thay đổi khi các nhà nhập khẩu điều chỉnh để tuân thủ các quy định mới.

Đối với Mexico, theo phân tích từ Bloomberg Economics, khoảng 49% hàng nhập khẩu của Mỹ từ Mexico sẽ được miễn thuế theo USMCA. Một 41% khác rơi vào vùng xám, do trước đây đã được hưởng các ưu đãi khác như tỷ lệ "quốc gia được ưu đãi nhất". Điều này có nghĩa các nhà cung cấp có thể cần điều chỉnh để đáp ứng tiêu chuẩn USMCA nhằm tránh mức thuế 25%.

Quyết định của Trump được đưa ra sau các cuộc điện đàm với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, Thủ tướng Canada Justin Trudeau và các giám đốc điều hành công ty ô tô. Sau khi ông Trump nhượng bộ, Canada cũng trì hoãn kế hoạch áp dụng vòng thuế quan trả đũa thứ hai đối với Mỹ, mặc dù vẫn giữ nguyên thuế đã áp dụng vào ngày 04/03 đối với khoảng 20.9 tỷ USD hàng hóa của Mỹ.

Tổng thống Mexico Sheinbaum cho biết trong cuộc họp báo rằng bà đã phác thảo các nỗ lực an ninh của Mexico, đặc biệt là các biện pháp ngăn chặn buôn bán fentanyl trong cuộc trao đổi với Trump.

"Tôi nói với ông ấy, chúng tôi đang cho thấy kết quả", Sheinbaum chia sẻ với báo giới. "Tôi hiểu mối quan tâm của ông về thâm hụt thương mại của Mỹ, nhưng sẽ tốt hơn nếu tiếp tục làm việc cùng nhau và duy trì đối thoại”.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cũng đã xác nhận rằng cả Mexico và Canada "đã đề nghị chúng tôi một lượng công việc khổng lồ về fentanyl" - vấn đề mà Trump đã nhiều lần nhấn mạnh là một trong những lý do chính đằng sau các biện pháp thuế quan mới.

Với việc tình hình căng thẳng thương mại tạm thời hạ nhiệt, các nhà phân tích và doanh nghiệp giờ đây đang hướng sự chú ý vào ngày 02/04, khi Trump dự kiến sẽ công bố kế hoạch thuế đối ứng.