Trái phiếu xã hội trở thành nơi nương náu cho nhà đầu tư ESG

20:00 24/03/2025

Kinh tế Sài Gòn Online

Thị trường trái phiếu xã hội (social bonds) trị giá 1.800 tỉ đô la Mỹ trên toàn cầu vẫn tăng trưởng mạnh mẽ bất chấp xu hướng suy giảm nói chung của hoạt động đầu tư theo tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trong bối cảnh Mỹ rút lui khỏi các chính sách hỗ trợ đầu tư xanh.

Trái phiếu xã hội được phát hành để huy động vốn cho các dự án mang lại lợi ích xã hội, tập trung vào việc giải quyết các vấn trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, nhà ở, bình đẳng giới…

• Nhà đầu tư rút tiền khỏi các quỹ ESG
• Cơn sốt đầu tư ESG lắng xuống ở Phố Wall

Dữ liệu của Bloomberg Intelligence cho thấy, doanh số phát hành trái phiếu xã hội trên toàn cầu tăng vọt 130% lên 657 tỉ đô la vào năm ngoái, và tiếp tục tăng trưởng ở mức tương tự trong quí 1-2025.

Điều đáng chú ý là sự gia tăng doanh số này phần lớn được thúc đẩy bởi Hiệp hội vay thế chấp quốc gia của chính phủ Mỹ (Ginnie Mae). Cơ quan này đã mở rộng chương trình vay nợ, cho phép bán thêm trái phiếu huy động vốn cho các dự án nhà ở giá rẻ nhắm vào các hộ gia đình thu nhập thấp và cựu chiến binh, cùng nhiều nhóm khác.

Các cơ quan phát triển nhà ở của Mỹ cũng chiếm phần lớn trong doanh số trái phiếu xã hội 149 tỉ đô la phát hành mới trong năm nay trên toàn cầu, trong đó riêng Ginnie Mae chiếm gần 2/3.

Quỹ nợ xã hội của chính phủ Pháp (CADES) cùng với Tập đoàn tài chính quốc tế (thuộc Nhóm Ngân hàng thế giới) và Tập đoàn tài chính nhờ ở Hàn Quốc cũng phát hành trái phiếu xã hội trong năm nay. Các ngân hàng bảo lãnh cho các đợt phát hành này bao gồm JPMorgan Chase (Mỹ) và BNP Paribas (Pháp).

Ginnie Mae là một trong số nhiều cơ quan chính phủ nằm trong mục tiêu cắt giảm chi phí của chính quyền Tổng thống DonaldTrump, làm dấy lên lo ngại về sự gián đoạn có thể xảy ra trên thị trường trái phiếu bảo đảm bằng các khoản vay thế chấp. Cho đến nay, có hàng trăm nhân viên của cơ quan này đã từ chức hoặc bị sa thải.

Trái phiếu xã hội bất ngờ trở thành nơi nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư ESG trong bối cảnh các vấn đề liên quan đến khí hậu ngày càng gây tranh cãi khi Tổng thống Mỹ Trump cắt giảm nguồn tài trợ xanh và thúc đẩy nhiên liệu hóa thạch.

Hiện tại, thị trường trái phiếu này có giá trị 1.800 tỉ đô la, thu hẹp khoảng cách với trái phiếu xanh (tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường hoặc có tác động tích cực đến khí hậu và bền vững) đang có quy mô 3,9 nghìn tỉ đô la.

Ulf Erlandsson, CEO Viện thu nhập cố định Anthropocene (Thụy Điển), một tổ chức phi lợi nhuận thúc đẩy thị trường trái phiếu nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu, cho biết hoạt động giao dịch trái phiếu xã hội có thể tiếp tục phát triển ngay cả khi Mỹ rút lại một số cam kết về khí hậu.

Tuy nhiên, ông lưu ý, do loại trái phiếu này dựa nhiều hơn vào yếu tố xã hội hơn là khoa học nên có thể thậm chí nhạy cảm hơn về mặt chính trị ở Mỹ.

Theo Nneka Chike-Obi, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và xếp hạng đầu tư ESG khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Sustainable Fitch, phát triển nhà ở là mục đích phổ biến của các đợt phát hành trái xã hội vì khá dễ xác định.

Loại trái phiếu này cũng mang lại lợi nhuận vững chắc cho các nhà đầu tư. Chỉ số trái phiếu xã hội ICE, đo lường hiệu suất của các trái phiếu xã hội trên thị trường toàn cầu, tăng vượt trội so với một chỉ số theo dõi trái phiếu xanh trong năm nay, với mức tăng 3,6%.

Đầu tháng này, ngân hàng Standard Chartered phát hành lô trái phiếu xã hội trị giá 1 tỉ đô la để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, bao gồm các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trên khắp châu Á, châu Phi và Trung Đông. Ngân hàng Citigroup kỳ vọngm thị trường trái phiếu xã hội ở châu Á sẽ tăng hơn 10% trong năm nay khi nhu cầu của nhà đầu tư tăng lên.

“Với tần suất phát hành cao, trái phiếu xã hội mang lại cho nhà đầu tư nhiều cơ hội tham gia hơn, từ đó giúp giảm chi phí vay của đơn vị phát hành”, Shamil Gohil, đồng quản lý quỹ trái phiếu xã hội của Fidelity International nhận định. Ông cho biết, trái phiếu xã hội thường được xếp hạng tín dụng cao, với hơn một nửa được xếp hạng AA hoặc cao hơn.

Liên hợp quốc ước tính, thế giới vẫn thiếu hụt hàng năm khoảng 4.000 tỉ đô la để đạt được sự phát triển bền vững trên toàn cầu vì các nước nghèo thiếu nguồn lực cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe và bảo trợ xã hội. Châu Á - Thái Bình Dương, nơi phần lớn các nước được coi là thị trường mới nổi, chỉ chiếm 7,6 tỉ đô la trong tổng doanh số phát hành trái phiếu bền vững trên toàn cầu trong năm nay.

Tuy nhiên, Jeffrey Lee, phó chủ tịch cấp cao của Moody's Ratings dự báo, nhiều khoản đầu tư xã hội hơn có thể chảy vào các nước đang phát triển khi các nhà quản lý tài sản lớn mở rộng sự hiện diện bằng cách mua cổ phần hoặc thâu tóm các quỹ đầu tư tác động (đầu tư tạo ra tác động tích cực cho xã hội hoặc môi trường tích cực bên cạnh lợi nhuận tài chính).

Hồi tháng tháng 1, Foresight Group (Anh) đã mua lại công ty đầu tư tác động WHEB Asset Management với số tiền không tiết lộ. Tuy nhiên, Foresight cho biết, thương vụ bổ sung 800 triệu bảng Anh vào tổng tài sản của công ty. WHEB Asset Management chuyên đầu tư vào các công ty hoạt động trong các lĩnh vực năng lượng sạch, xử lý rác thải, giáo dục, giao thông bền vững, y tế.

Theo Bloomberg