Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: Lãi vay khó giảm thêm

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn tại hội trường sáng 11/11.

Sáng 11/11, tiếp chương trình Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XV, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn của Kỳ họp với vị trưởng ngành đầu tiên là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Nguyễn Thị Hồng.

Các vấn đề được lựa chọn chất vấn Thống đốc gồm: Việc điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới nhiều biến động; công tác quản lý nhà nước về thị trường vàng, thị trường ngoại hối; công tác hỗ trợ vay vốn và miễn, giảm lãi suất cho người dân, doanh nghiệp để phục hồi sản xuất, kinh doanh sau dịch Covid-19 và thiên tai.

Lãi suất cho vay đã giảm đáng kể

Tại báo cáo trình bày trước Quốc hội trước khi trả lời chất vấn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đã trải qua giai đoạn điều hành chính sách tiền tệ khó khăn do bên ngoài Fed tăng lãi suất, trong nước thị trường chứng khoán biến động, sự kiện SCB khiến người dân rút tiền hàng loạt...

Trong gần 9 tháng đầu năm 2022, NHNN giữ nguyên các mức lãi suất điều hành trong bối cảnh lãi suất thế giới tăng nhanh và áp lực lạm phát trong nước gia tăng, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp.

Tuy nhiên, từ cuối tháng 9/2022, lạm phát toàn cầu tăng cao, Fed liên tục tăng nhanh, mạnh lãi suất điều hành và dự báo tiếp tục tăng trong năm 2023, đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá VND, tạo sức ép lên lạm phát trong nước. NHNN đã điều chỉnh tăng các mức lãi suất với mức tăng 0,8-2%/năm trong tháng 9 và 10/2022.

Năm 2023, trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng; tăng trưởng kinh tế trong nước khó khăn, thực hiện chủ trương của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phấn đấu giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, doanh nghiệp và người dân, NHNN đã điều chỉnh giảm liên tục 4 lần các mức giảm 0,5-2,0%/năm, qua đó định hướng giảm mặt bằng lãi suất cho vay của thị trường, tăng khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp và người dân, góp phần hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

10 tháng đầu năm 2024, NHNN giữ nguyên lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế.

Đồng thời, NHNN tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất cho vay; báo cáo và công bố công khai mức lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân cũng như thông tin về lãi suất cho vay các gói, chương trình tín dụng, sản phẩm trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng nhằm cung cấp thông tin cho khách hàng tham khảo khi tiếp cận vốn vay.

Theo Thống đốc, kết quả đạt được là, mặt bằng lãi suất giảm khoảng 2,5% trong năm 2023 và tiếp tục có xu hướng giảm trong 10 tháng đầu năm 2024 (lãi suất cho vay bình quân năm 2023 giảm hơn 2,5%/năm so với cuối năm 2022; đến ngày 20/10/2024 tiếp tục giảm 0,76%/năm so với cuối năm 2023).

Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn sáng 11/11 với vị trưởng ngành đầu tiên là Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng

Mặc dù thị trường tài chính thế giới có nhiều biến động nhưng tỷ giá USD/VND cơ bản diễn biến linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, thị trường ngoại tệ duy trì ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt.

Dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ rất hạn hẹp

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, tại Kỳ họp thứ 3, NHNN đã báo cáo Quốc hội những khó khăn thách thức trong điều hành chính sách tiền tệ và thời gian qua, đến nay vẫn tiếp tục là áp lực trong điều hành của NHNN.

Theo đó, lạm phát giảm chưa bền vững và tiềm ẩn rủi ro áp lực tăng trong bối cảnh độ mở nền kinh tế Việt Nam rất lớn, giá cả hàng hóa thế giới biến động do tác động của diễn biến địa chính trị phức tạp, xu hướng gia tăng về an ninh lương thực tại các quốc gia, thời tiết cực đoan...

Việc thực hiện chủ trương tiếp tục giảm lãi suất trong thời gian tới, theo Thống đốc là rất khó khăn do một số nguyên nhân cụ thể.

Một là: Lãi suất cho vay đã có xu hướng giảm sâu thời gian qua (năm 2023 giảm hơn 2,5%/năm và tính đến 20/10/2024 tiếp tục giảm 0,76%/năm so với cuối năm 2023);

Hai là: Nhu cầu vốn tín dụng đang có xu hướng tiếp tục tăng, thời gian tới sẽ áp lực đối với mặt bằng lãi suất;

Ba là: Sức ép tỷ giá từ thị trường quốc tế khiến việc giảm lãi suất VND trong nước càng gia tăng áp lực lên tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước.

Bên cạnh đó, sức ép cung ứng vốn của hệ thống các tổ chức tín dụng đối với nền kinh tế vẫn còn lớn, kể cả vốn trung dài hạn trong bối cảnh huy động vốn từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán gặp nhiều khó khăn. Điều này tiềm ẩn rủi ro kỳ hạn, rủi ro thanh khoản lớn đối với hệ thống ngân hàng (huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn).

"Với những khó khăn thách thức này, các tổ chức quốc tế như IMF, WB, AMRO đều nhận định dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam hiện rất hạn hẹp và khuyến nghị Việt Nam cần tận dụng dư địa tài khóa còn nhiều để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế", bà Hồng nhấn mạnh.

Nêu giải pháp điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, NHNN tiếp tục bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế, hướng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, sẽ kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

"Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay", bà Hồng nói.

Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XV chất vấn 3 vị trưởng ngành

Theo chương trình Kỳ họp, phiên chất vấn sẽ diễn ra trong 2 ngày 11 và 12/11. Hai vị tư lệnh ngành tiếp theo sẽ trả lời chất vấn là Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan và Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng.

Từ trái sang: Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Đào Hồng Lan

Sau phần trả lời chất vấn của các Bộ trưởng/Trưởng ngành, các Phó Thủ tướng phụ trách và Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Khoa học và Công nghệ, Công an; Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Cuối cùng, Thủ tướng Chính phủ (hoặc Phó Thủ tướng Chính phủ được ủy quyền) báo cáo làm rõ các vấn đề được đại biểu Quốc hội chất vấn Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội sẽ phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn.