Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương) đặt vấn đề giảm thêm lãi suất
Trả lời chất vấn của đại biểu quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước thừa nhận tỷ giá đang chịu nhiều sức ép. Lãi suất giảm sẽ khiến tỷ giá chịu thêm áp lực. Hơn nữa, thời gian qua, Việt Nam đã giảm lãi suất khá mạnh tay so với các nước.
Đặt câu hỏi cho Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tại phiên chất vấn sáng nay, 11/11, đại biểu Trần Anh Tuấn (Tp.HCM) đề nghị lãnh đạo NHNN làm rõ thêm về các giải pháp ổn định thị trường ngoại hối, tỷ giá và giải pháp của Ngân hàng Nhà nước để giảm lãi suất, nhằm người dân tiếp cận được dễ hơn tín dụng.
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương) cũng nêu vấn đề có nên tiếp tục giảm lãi suất và có chính sách thay đổi dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá.
Trong đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn Thống đốc vì sao các ngân hàng phải vay ngoại tệ từ nước ngoài với lãi suất cao trong khi chỉ trả lãi 0% với tiền gửi USD cho người dân.
Về tỷ giá, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thừa nhận thị trường tiền tệ quốc tế diễn biến phức tạp. Sau thời gian thắt chặt, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã nới lỏng chính sách tiền tệ, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới cũng hạ lãi suất, điều chỉnh chính sách tiền tệ. Đồng USD biến động phức tạp, khi có thời điểm giảm mạnh, từ quý III lại tăng và hiện biến động ở mức cao.
Những diễn biến này, theo bà Hồng đã tác động tới thị trường ngoại hối trong nước. "Việc ổn định tỷ giá, ngoại hối là khó khăn do phụ thuộc cung cầu thực trên thị trường, tức lượng ngoại tệ chi ra nền kinh tế và nguồn thu có được", bà Hồng nói.
Bên cạnh đó, thị trường ngoại hối còn tồn tại tình trạng đôla hóa, nên chịu tác động tâm lý kỳ vọng lớn. Tức là tổ chức, doanh nghiệp có ngoại tệ thì không bán, khi chưa cần ngoại tệ, họ đã mua, nên đây là thách thức của điều hành. Dù vậy, bà Hồng nói Ngân hàng Nhà nước kiên định mục tiêu điều hành tỷ giá, ngoại hối linh hoạt, phù hợp tình hình diễn biến thị trường. Hiện tỷ giá được phép dao động +/- 5%.
"Khi thị trường biến động quá lớn, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc bán ngoại tệ để ổn định, đáp ứng nhu cầu người dân", Thống đốc thông tin.
Đối với việc giảm lãi suất, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, để ổn định tỷ giá mà giảm lãi suất sẽ tác động đến tỷ giá, vì vậy, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước phải cân bằng, thực hiện mục tiêu giảm lãi suất để hỗ trợ cho doanh nghiệp của người dân, nhưng nếu giảm lãi suất quá nhiều sẽ tác động làm tăng tỷ giá, có thể tạo tâm lý không yên tâm của nhà đầu tư nước ngoài nếu tỷ giá không ổn định.
“Việc có tiếp tục giảm lãi suất hay không phụ thuộc vào diễn biến kinh tế trong nước và thế giới, thanh khoản, tình trạng hệ thống ngân hàng. Thời gian vừa qua, chúng ta đã giảm mặt bằng lãi suất khá nhiều so với các nước, cho nên chúng tôi tiếp tục theo dõi", Thống đốc cho biết.
Liên quan đến cơ chế điều hành dự trữ ngoại hối quốc gia, theo Thống đốc, có nguyên tắc điều hành dự trữ ngoại hối là: an toàn, thanh khoản và sinh lãi. Hiện Ngân hàng Nhà nước thực hiện dự trữ ngoại hối theo hướng an toàn, thanh khoản là chủ yếu. Còn sinh lãi sẽ tính toán sao cho đầu tư ngoại hối có lợi nhất cho đất nước.
Đối với chính sách tiền gửi 0% với USD, NHNN cho biết, trước đây tỷ giá của Việt Nam biến động rất mạnh do người nắm giữ USD thì không bán, người chưa có nhu cầu lại tăng mua, cầu ngoại tệ tăng mạnh khiến tỷ giá tăng cao, gây bất ổn vĩ mô. Từ năm 2016, NHNN áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ để ổn định tỷ giá, trong đó có việc áp dụng chính sách lãi suất tiền gửi 0% với USD. Chính sách này (cùng với cơ chế tỷ giá trung tâm) đã làm giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ, khiến người dân và doanh nghiệp tăng cường bán USD cho ngân hàng, giúp NHNN tăng mạnh dự trữ ngoại hối quốc gia.
Theo Thống đốc, dù đôla hóa nền kinh tế đã giảm song vẫn còn, nếu NHNN tăng lãi suất tiền gửi ngoại tệ thì tâm lý găm giữ ngoại tệ lại tăng lên, rủi ro thị trường lại tăng trở lại. Còn việc vay nợ nước ngoài - theo Thống đốc - là không thể tránh, nền kinh tế cần vay nợ để đảm bảo phát triển kinh tế xã hội.
