“Tại sao chuyện này lại xảy ra với bố tôi?”: Bi kịch cháy rừng kinh hoàng ở Hàn Quốc phơi bày một sự thật đau lòng

Phía sau lời nghẹn ngào của người con gái mất cha trong vụ cháy rừng ở Sancheong là một thực tế ít ai muốn đối diện.

“Bố ơi... sao chuyện này lại xảy ra với bố?”

Con gái của ông Lee, một thành viên 64 tuổi thuộc đội phòng chống cháy rừng huyện Changnyeong, nghẹn ngào không nói nên lời tại tang lễ được tổ chức vào ngày 23/3 ở huyện Changnyeong, tỉnh Gyeongsang Nam (Hàn Quốc). 

Ông Lee đã được điều động đến huyện Sancheong, tỉnh Gyeongsang Nam vào thứ 22/3 để tham gia dập lửa nhưng đã không trở về nhà. Ông là một trong 4 người thiệt mạng trong vụ cháy rừng, bao gồm hai đồng đội trong đội phản ứng là ông Hwang (63 tuổi), ông Gong (60 tuổi), cùng 1 cán bộ giám sát tên Kang, 33 tuổi.

Cả 4 người đã được điều động đến một khu vực được đặt trong tình trạng báo động cháy rừng cấp độ 3, mức cao nhất tại Hàn Quốc.

Theo lực lượng cứu hỏa, vào khoảng 2 giờ 50 phút chiều 22/3, Cơ quan Lâm nghiệp Hàn Quốc (KFS) nhận được tin báo rằng 9 thành viên trong đội phản ứng của huyện Changnyeong bị lửa vây quanh gần sườn núi Gugok, thuộc huyện Sancheong. Trong số đó, 5 người đã được giải cứu, còn thi thể của 4 nạn nhân được tìm thấy trong khoảng thời gian từ 3 giờ 50 phút đến 8 giờ 10 phút tối cùng ngày.

Cơ quan Lâm nghiệp Hàn Quốc giải thích về việc bố trí đội tại khu vực này: “Chúng tôi phân chia khu vực ứng phó cho khoảng 100 đội dựa theo tình hình thay đổi trong ngày. Đội của huyện Changnyeong được giao khu vực này vì có sẵn đường rừng và họ có khả năng tiếp cận. Có vẻ như họ không kịp thoát thân khi ngọn lửa lan rộng do gió đổi hướng”. 

Việc ba trong số các thành viên đội phản ứng thiệt mạng đều ở độ tuổi đã ngoài 60 đã làm dấy lên câu hỏi vì sao những nhân sự lớn tuổi lại được giao nhiệm vụ trong một chiến dịch nguy hiểm như vậy.

Các đội phòng chống và ứng phó cháy rừng tại Hàn Quốc được Cơ quan Lâm nghiệp Hàn Quốc (KFS) thành lập vào năm 2003 và thường do chính quyền địa phương tuyển dụng, hoạt động trong khoảng 6-7 tháng mỗi năm, ngoại trừ mùa hè. Hiện tại, có 9.064 người đang phục vụ trong lực lượng này. Bất kỳ công dân nào từ 18 tuổi trở lên đều có thể đăng ký, tuy nhiên do thiếu hụt lao động ở các khu vực nông thôn và miền núi, lực lượng này ngày càng già hóa. Vào năm 2022, độ tuổi trung bình của các thành viên trong đội là 61, trong đó 33,7% từ 65 tuổi trở lên.

Dù trong thông báo tuyển dụng có đề cập đến bài kiểm tra thể lực, nhiều người cho rằng phần kiểm tra này chỉ mang tính hình thức do phần lớn ứng viên đều lớn tuổi. Một quan chức chính quyền địa phương ở tỉnh Bắc Chungcheong cho biết: “Giới trẻ gần như không mấy ai đăng ký. Bài kiểm tra thể lực chủ yếu chỉ là mang máy bơm nước nặng 15kg và đi bộ nhanh”. 

Tiêu chí tuyển dụng hiện nay ưu tiên những ứng viên có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, đồng thời giới hạn đối với những người có thu nhập cao hoặc sở hữu tài sản trên 400 triệu won (khoảng 7 tỷ đồng).

Các thành viên đội chủ yếu thực hiện công việc phòng ngừa cháy rừng, nhưng sẽ được điều động tham gia chữa cháy khi xảy ra hỏa hoạn. Họ làm việc theo ca 8 tiếng với mức lương tối thiểu, được đào tạo bởi Hiệp hội Quản lý Cháy rừng Hàn Quốc và tham gia các buổi diễn tập định kỳ.

Tuy nhiên, nhiều lo ngại vẫn tiếp tục xoay quanh vấn đề lực lượng đang già hóa và năng lực hạn chế trong các tình huống rủi ro cao.

“Đội phản ứng cháy rừng không chỉ cần có kỹ năng dập lửa mà còn phải biết tự bảo vệ mình trong trường hợp khẩn cấp. Đây không nên bị xem như một chương trình tạo việc làm công giống như các chương trình dành cho người cao tuổi”, ông Lee Si-young, giáo sư danh dự tại Trường Cao học Phòng chống Thiên tai, Đại học Quốc gia Kangwon, nhấn mạnh.

“Với tính chất công việc như vậy, việc ưu tiên tuyển dụng người có hoàn cảnh khó khăn là điều cần xem xét lại. Nếu không có thay đổi mang tính hệ thống, những tai nạn tương tự sẽ tiếp tục xảy ra. Việc cải thiện tiêu chí tuyển chọn và công tác đào tạo là điều tối quan trọng”. 

Trong khi đó, một số thành viên sống sót trong đội phản ứng cho biết họ không được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ. “Mọi người không được cấp trang phục chống cháy đúng chuẩn”, một thành viên giấu tên chia sẻ.

Tuy nhiên, Cơ quan Lâm nghiệp Hàn Quốc đã bác bỏ thông tin này, cho biết: “Chúng tôi đã cung cấp đầy đủ trang bị bảo hộ, bao gồm cả quần áo chống cháy”. Dù vậy, cơ quan này cũng thừa nhận rằng trong thực tế, khi được điều đến hiện trường, có trường hợp nhân viên làm việc kéo dài trên 10 tiếng, nên vẫn tồn tại sự khác biệt giữa trang bị của lính cứu hỏa chuyên nghiệp và các đội phản ứng.

Theo Korea JoongAng Daily